حق متهم بر تصویر در دادرسی‌های کیفری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم‏شناسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

صلاحیت انحصاری دولت‌ها در امور کیفری، به‌واسطۀ نظریۀ دولت مدرن و اختیاراتی که به آنها اعطا می‌شود، تثبیت شده است. به‌منظور حفظ حقوق متهم و تأمین حق نظارت جامعه بر عملکرد حکومت و اطلاع‌رسانی از فرایند کیفری، علنی بودن دادرسی به‌عنوان یکی از اصول دادرسی منصفانه در قوانین اساسی کشورها و اسناد بین‌المللی پیش‌بینی شده و متضمن حقوق متهم و جامعه است، اما متهم علاوه بر آن، از حق بر حریم خصوصی نیز برخوردار است. یکی از جلوه‌های آن حق بر تصویر است که نقض آن در دادرسی‌های کیفری می‌تواند حیثیت او را لکه‌دار سازد.
در فرایند کیفری دو حق اساسی دادرسی علنی برای نظارت وجدان جمعی و حق بر تصویر برگرفته از حق بر حریم خصوصی افراد وضعیت متناقضی را برای اعمال آن ایجاد و پرسش دربارۀ چگونگی جمع میان آنها را مطرح می‌سازد. این مقاله با بررسی حقوق مزبور و در نظر گرفتن تکالیف حاصل از آنها به این نتیجه رسیده که این دو حق بر خلاف آنچه در ابتدا به‌نظر می‌رسد تعارض نداشته و امکان جمع آنها وجود دارد، زیرا لزوم انجام دادرسی به‌صورت علنی مستلزم فراهم ساختن امکان نظارت مستقیم شهروندان بر کار دستگاه قضایی و تضمین دادرسی منصفانه است، نه اطلاع از هویت و مشخصات متهم و جزئیات زندگی خصوصی او. ازاین‌رو هم عدم ایجاد مانع برای حضور شهروندان در جلسات دادرسی و هم فراهم کردن تمهیداتی برای حفظ حریم خصوصی افراد به‌ویژه متهم در رسیدگی کیفری از تکالیف دولت‌هاست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Defendant's Right to Image in Criminal Proceedings

نویسندگان [English]

  • Ali Khaleghi 1
  • Mojgan Jahanmardi 2
1 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Ph.D. Student, Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The exclusive jurisdiction of governments in criminal matters has been established by the theory of the modern government and the powers granted to them. In order to protect the rights of the accused and ensure the right of the society to monitor the performance of the government and inform about the criminal process, the public hearing as one of the principles of fair trial is foreseen in countries constitutions and international documents and includes the rights of the accused and the society. But the accused also has the right to privacy. One of its manifestations is the right to one’s image, the violation of which in criminal proceedings can damage his dignity.
The contradictory situation of the two basic rights of public hearing and the right to the image In the criminal process, raise the question of how to reconcile them. This article by examining the aforementioned rights and considering the duties resulting from them, has come to the conclusion that these two rights are not in conflicting, contrary to what it seems at first, and it is possible to combine them, because the need to conduct proceedings in public requires providing It’s possibility for citizens to directly monitor the work of the judicial system and guarantee a fair trial, not to know the identity and characteristics of the accused and the details of his private life. Therefore, allowing citizens to attend hearings and providing measures to protect people's privacy are among the duties of governments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criminal proceedings
  • publicity
  • image rights
  • virtual space
  • human rights

مراجع

  1. منابع

    الف) فارسی

    1. ابراهیمی، پیمان (1384). «بزه‌دیده به‌منزلۀ شاکی و حقوق او در مقررات دادرسی کیفری ایران». مجلۀ حقوقی و قضایی دادگستری، (53 و 53)، 287- 324.
    2. احمدی، سیدمحمدصادق (1396). «تحلیلی بر مفهوم حق نظارت همگانی بر قدرت بر اساس دو رابطۀ حق-ادعا و حق-آزادی». فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، 47(3)، 707-723.
    3. ادارۀ کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (1364). صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. ج 3، تهران.
    4. اسکندری، مصطفی (1390). حکومت اسلامی و حریم خصوصی. قم: مجلس خبرگان.
    5. اللهیاری، مهدی؛ طباطبائی لطفی، عصمت‌السادات (1400). موانع نظری رعایت اصل علنی بودن محاکمات، مطالعات فقهی و فلسفی، 12(45)،  15-1.
    6. بکاریا، سزار (1764). رسالۀ جرائم و مجازات‌ها. ترجمۀ محمدعلی اردبیلی، چ ششم، تهران: میزان.
    7. حاجی‌پور کندرود، علی؛ هاشمی، سیدمحمد؛ یاوری، اسدالله؛ جلالی، محمد (1389). «تأملی در موانع تحقق اصل علنی بودن دادرسی‌ها در حقوق ایران». فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، 94 (9)، 1171-1190.
    8. خالقی، علی ( 1383). «علنی بودن دادرسی در پرتو اسناد بین‌المللی و حقوق داخلی»‌. مجلۀ پژوهش‌های حقوقی، 3(5) ، 29-49.
    9. خالقی، علی (1388). «تأملی بر انتشار تصویر چهرۀ متهم در روزنامه‌ها». مجلۀ پژوهش‌های حقوقی (علمی ترویجی)، 15، نیمسال اول 1، 13-26.
    10. راسته، مرتضی؛ توجهی؛ نعمتی، مژگان (1400). «هم‌سنجی مؤلفه‌های دادرسی علنی در نظام بین‌المللی حقوق بشر و نظام دادرسی کیفری ایران». مجلۀ پژوهش‌های حقوق جزا و جرم‌شناسی ش. ۲۰. اسفند 1400. ۲09 -۲41.
    11. سینگر، پیتر؛ دلازارای رادک، کاتاژینا (1399). فایده‌گرایی درآمدی خیلی کوتاه. ترجمۀ محمد زند، تهران: لوگوس.
    12. طباطبایی لطفی، عصمت‌السادات؛ الله‌یاری، مهدی (1400). «موانع نظری رعایت اصل علنی بودن محاکمات». مجلۀ مطالعات فقهی و فلسفی، 12(1)، پیاپی 45.
    13. فرجیها، محمد (1385). «بازتاب رسانه‌ای جرم». فصلنامة علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 6(۲)، 58-84.
    14. فضائلی، مصطفی (1393). «جایگاه و اصول دادرسی عادلانه در حقوق بشر و دکترین قضایی اسلام». فصلنامۀ پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، 1(1)، 159-178.
    15. غلاملو، جمشید (1390). «تزاحم و توازن حقوق فرد و جامعه در دادرسی‌های کیفری». پژوهش‌های حقوقی، 111-116.
    16. کشکولیان، اسماعیل؛ حیدری، مسعود (1401). «سیر تحولات دادرسی دادگاه اطفال در حقوق کیفری ایران». فصلنامۀ حقوق کودک، 9(3)، 35-47.
    17. مرادی حسن‌آباد، محسن (1393). «پوشش تلویزیونی فرایند رسیدگی در دادگاه‌های کیفری». مجلۀ حقوقی دادگستری، 78(87)، 146-163.
    18. مهرا، نسرین، قلی‌پور، غلامرضا (1400). «اساسی سازی نسبیِ دادرسی منصفانه در قانون اساسی مشروطه». فصلنامۀ پژوهش حقوق کیفری، 9(34)، 63-97.

    ب) انگلیسی

    1. Bentham, J. (1843a). An essay on political tactics. In Bowring J (ed.), Works of Jeremy Bentham, Vol. 2. Edinburgh: William Tait, pp. 316. Available at http://oll.libertyfund.org/titles/bentham-the-works-of-jeremy-bentham-vol-2 (generated January 22, 2010
    2. Biber, K. (2019). Dignity in the digital age: Broadcasting the Oscar Pistorius trial. Crime, Media, Culture. 15(3),401-422.
    3. Bingham, T.(2011). The Rule of Law. Penguin Books, 68.
    4. John, R. )1999). A Theory of Justice (OUP, revised edn), 47-52.
    5. Jüri, L. (2019). Kant and the Two Principles of Publicity. The European Legacy.
    6. KHUBALKAR DEEPTI, SHARMA SHILPA, SINGH DARI SUKHVINDER (2022). MEDICINE, LAW & SOCIETY. 15(2), 357–384.
    7. Kremens, K. (2014). "The protection of the accused in international criminal law according to the human rights law standard". Wroclaw Review of Law, Administration & Economics, 1(2), 26-48.
    8. Waldron, J. (1989). “Rights in Conflict”. Ethics, The University of Chicago Press, 99(3), 503-519 .
    9. Hall-Coates Shauna (2015). Following Digital Media into the Courtroom: Publicity and the Open Court Principle in the Information Age. 24 Dal J Leg Stud 101.

    ج) منابع اینترنتی

    1. How to Attend a Hearing, https://www.echr.coe.int/Pages/home.aspx?p=press&c= (last visited on 04/05/2022)
    2. https://medium.com/@northpolenate/the-right-to-privacy-vs-the-right-to-a-fair-trial-police-officer-disciplinary-records-38b86be3d3a6: Nathaniel North: The Right to Privacy vs. the Right to a Fair Trial: Police Officer Disciplinary Records. 11 November 2023
    3. https://www.wipo.int/edocs/mdocs/mdocs/en/wipo_reg_ip_sport_sin_14/wipo_ reg_ ip_ sport_sin_14_t_11.pdf
    4. https://donya-e-eqtesad.com/

     

مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
دوره 54، شماره 1
آذر 1403
صفحه 152-135

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار