ارجاع وضعیت از جانب شورای امنیت به دیوان کیفری بین‌المللی؛ آثار حقوقی بر هنجارها، اصول عدالت کیفری بین‌المللی و خود دیوان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق، دانشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

چکیده

صرف‌نظر از جایگاه شورای امنیت در جهان سیاست، وظایف آن با توجه به فصل هفتم منشور، موجب اعطای اختیاراتی شده است که گاهی رنگ حقوقی به خود می‌گیرد. در این زمینه اختیار ارجاع وضعیت دولت‌های غیرعضو به دادستان دیوان کیفری بین‌المللی بر مبنای مادة 13(ب) اساسنامة رم، پرسش‌ها و مشکلات فراوانی را در زمینة تعارض هنجارها و اصول عدالت کیفری بین‌المللی مطرح کرده است. بسیاری از مشکلات ناشی از این است که دیوان از طریق یک معاهده مستقر شده و طبیعت آن به‌خودی‌خود اجازة اعمال صلاحیت بر دولت‌های غیرعضو را نمی‌دهد. نگارندة مقاله از یک سو بر این باور است هرچند اختیارات فصل هفتم شورای امنیت برای اعمال صلاحیت دیوان بر سرزمین و اتباع کشورهای غیرعضو ضروری است، اما دلالت بر این دارد که دیوان هنگامی‌که بر اساس مادة 13(ب) اساسنامه عمل می‌کند، باید اعمال صلاحیت قضایی و تجویزی خود بر دولت‌های غیرعضو را با قوانین سازمان ملل سازگار کند. البته چنین تعدیلی بدان‌معنی نیست که دیوان تابع شورای امنیت استف بلکه دیوان همچنان توسط سند مؤسس آن اداره می‌شود. از سوی دیگر، ارتباط شورای امنیت و دیوان خالی از اشکال نیست و در مواردی به مشروعیت و استقلال قضایی دیوان آسیب جدی می‌زند، به‌طوری‌که تحقق عدالت کیفری بین‌المللی آن‌گونه که مصوبان اساسنامة دیوان و شیفتگان عدالت انتظار داشته‌اند، با مشکلات اساسی مواجه است. بر این اساس، با توجه به نحوة ارتباط دیوان و شورای امنیت، ابتدا پیامدهای این تعامل قضایی بر هنجارهای شناخته‌شدة حقوق بین‌الملل تبیین، سپس چالش‌های اصول عدالت کیفری بین‌المللی که از این نحوه ارتباط به‌وجود می‌آید، بررسی می‌شود. در نهایت فراتر از هنجارها و اصول، نتایج دخالت شورای امنیت در اجرای عدالت کیفری تشریح و در صورت امکان راهکارهایی برای رفع این تعارضات و چالش‌ها ارائه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impacts of UN Security Council Referral to the International Criminal Court on Norms, Principles of International Criminal Justice and the Court Itself

نویسنده [English]

  • Heidar Piri
Assistant Professor, Law Department, Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran.
چکیده [English]

Regardless of the UN Security Council status in the world politics, its duties under United Nations Charter, has led to granting powers which sometimes take the color of law. In this regard, the right to refer a situation of non-member states to the International Criminal Court under Article 13(b) of the Rome Statute has raised many contested issues in the field of conflict of norms and principles of international criminal justice. Many of which arise from the fact that the court was established through an international treaty and its nature does not allow the ICC to exercise jurisdiction over non-member states. On the one hand, we believe that although the powers of the SC under Chapter VII are necessary to the ICC’s exercise jurisdiction over the territory and nationals of non-party states, it implies that the Court when acting under Article 13(b), must comply its exercise of jurisdiction to the UN laws. However, such an adjustment does not mean that the Court is subordinated to the UNSC. On the other hand, the communication between these two entities is not without problems and in some cases, it seriously damages the judicial independence of the Court, so that the realization of international criminal justice as expected by those who approved the ICC Statute and enthusiasts of justice is facing major problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security Council
  • ICC
  • International Criminal Justice
  • Sovereignty
  • Legality
  • Universal Jurisdiction
  • Conflict of Norms

مراجع

  1. منابع

    الف) فارسی

    1. انصاریان، مجتبی (1402). «نقش شورای امنیت با تأکید بر دادگاه‌های تأسیس در تحول شورا از نهادی سیاسی به شبه‌حقوقی». فصلنامة حقوق جزای بین‌الملل، 1(1)، 76-61.
    2. برزگرزاده، عبدالحسین؛ امینی‌نیا، عاطفه (1397). «تداوم عدالت تبعیض‌آمیز و مناسبات حقوقی دیوان کیفری بین‌المللی و شورای امنیت». مجلة حقوقی بین‌المللی، 59، 276-249.
    3. حجازی، سیدامرالدین؛ صلح‌چی، محمدعلی (1399). «تأثیر شورای امنیت سازمان ملل متحد در ایجاد امنیت و عدالت کیفری بین‌المللی». پژوهش حقوق کیفری، 9(33)، 46-9.
    4. دلخوش، علیرضا (1390). «تعهد دولت‌های به همکاری با دیوان کیفری بین‌المللی». فصلنامة پژوهش حقوق، 32، 172-113.
    5. رضوی فرد، بهزاد؛ براتی، محمد (1402). «تأثیر شورای امنیت ملل متحد بر سیاسی شدن دیوان کیفری بین‌المللی». مجلة حقوقی بین‌المللی، 69، 116-90.
    6. سیدفاطمی، سیدمحمد قاری؛ پیری، حیدر؛ محمودی، سیدهادی (1398). کشف قاعدة حقوقی از طریق قیاس توسط دیوان بین‌المللی دادگستری». فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، 49(4)، 1170-1149.
    7. شریعت باقری، محمدجواد (1385). حقوق کیفری بین‌المللی. تهران: جنگل.
    8. فضائلی، مصطفی؛ حکمت‌آرا، راضیه (1392). «نقش شورای امنیت در تحقق عدالت کیفری بین‌المللی». فصلنامة دیدگاه‌های حقوق قضایی، 61، 108-79.
    9. موسوی، فضل‌الله؛ حکمت آرا، راضیه؛ محمدی، عقیل (1397). «نظام همکاری با دیوان بین‌المللی دادگستری در چارچوب قطعنامه‌های ارجاعی شورای امنیت (با نگاهی به وضعیت سودان و لیبی)». مجلة مطالعات حقوقی، 10، 269-241.
    10. مولایی، حمید؛ صالحی، جواد (1395). «مصونیت رئیس دولت در چارچوب الزامات اساسنامۀ دیوان کیفری بین‌المللی، قطعنامۀ شورای امنیت و عرف بین‌المللی». مطالعات بین‌المللی پلیس، 25، 145-127.

     

    ب) انگلیسی

    1. Akande, D. (2004). ‘‘International Law Immunities and the International Criminal Court’’. American Journal of International Law, Vol.98, 407-433. 
    2. Akande, D. (2009). ‘‘The Legal Nature of Security Council Referrals to the ICC and its Impact on Al Bashir’s Immunities’’. Journal of International Criminal Justice, (7), 333-352.
    3. Ali, N. (2019). Through a Glass Darkly: The ICC, the UNSC and the Quest for Justice in International Law, International Criminal Law Review, 19(4), 669-697.
    4. Almqvist, J. (2015). ‘‘A Human Rights Appraisal of the Limits to Judicial Independence for International Criminal Justice’’. Leiden Journal of International Law, 28(1), 91-112.
    5. Arbour, L. (1999). ‘‘Armed Conflicts and Access to International Justice: The Need for an Independent and Effective Prosecutor in the Permanent International Criminal Court’’, Windsor Yearbook of Access to Justice, (17), 207-220.
    6. Bartels, R. (2016). ‘‘Legitimacy and ICC Jurisdiction Following Security Council Referrals: Conduct on the Territory of Non-Party States and the Legality Principle’’, Social Science Research Network, 141-178.
    7. Blommestijn; R. (2010). ‘‘Exploring the Obligations for States to Act upon the ICC’s Arrest Warrant for Omar Al-Bashir’’, Working Paper, (48), 428-444.
    8. Bassiouni, S. (2005). The Legislative History of the International Criminal Court: Introduction, Analysis and Integrated Text. Transnational Publishers.
    9. Cassese, A. (2002). The Rome Statute of the International Criminal Court: A Commentary. Oxford University Press.
    10. Cryer, R. (2006). ‘‘Sudan, Resolution 1593, and International Criminal Justice’ Leiden Journal of International Law, 19(1), 195-222.
    11. Gallant, K.S. (2003). ‘‘Jurisdiction to Adjudicate and Jurisdiction to Prescribe in International Criminal Courts’’. Villanova Law Review, (48), 763-842.
    12. Galand, Alexandre Skander. (2018). UN Security Council Referrals to the International Criminal Court: Legal Nature, Effects and Limits. Leiden: Nijhoff.
    13. Jallow, H. (2010). ‘‘International Criminal Justice: Reflections on the Past and the Future’’, Commonwealth Law Bulletin, 36(2), 269-280.
    14. Kaul H.P. (2009). ‘‘International Criminal Court’’, Max Planck Encyclopedia of Public International Law: MPEPIL.
    15. Kochler, H. (2009). Global Justice or Global Revenge? The ICC and the Politicization of International Criminal Justice. International Progress Organization Online Papers, Springer Verlag Wien.
    16. Lentner, G. (2014). ‘‘The Role of the UN Security Council vis-à-vis the International Criminal Court- Resolution 1970 (2011) and its Challenges to International Criminal Justice’’, ICLR, 14 (2), 7-23.
    17. Lentner, Gabriel. (2018). The UN Secutity Council and ICC: The Referral Mechanism in Theory and Practice. Edward Elgar, New York.
    18. Lyi, J. M. (2019) ‘‘Re-thinking the Authority of the UN Security Council to Refer Nationals of Non-party States to the ICC’’. Netherlands International Law Review, 66 (3), 391-417.
    19. Morris, M. (2001). ‘‘High Crimes and Misconceptions: The ICC and Non-Party States’’. Law and Contemporary Problems, 64 (1), 13-66.
    20. Moss, Lawrence. (2012). “The UN Security Council and the International Criminal Court: Towards More Principled Relationship,” Friedrich Ebert Stiftung, 1-13.
    21. Ohlin, J. D. (2009). ‘‘Peace, Security, and Prosecutorial Discretion’’. in Stahn, Carsten and Sluiter, Goran, The Emerging Practice of the International Criminal Court, Martinus Nijhoff Publishers.
    22. Politi Mauro; Nesi, Giuseppe (eds). (2001). The Rome Statute of the International Criminal Court: A Challenge to Impunity, Ashgate.
    23. Pauwelyn, Joost. (2003). Conflict of Norms in Public International law: How WTO Law Relates to Other Rules of International Law. Cambridge University Press, 2003.
    24. Stahn, C.; Sluiter, G. (eds). (2015). The Law and Practice of the International Criminal Court. Oxford University Press.
    25. Taldi, D. (2015). ‘‘The Duty on South Africa to Arrest and Surrender President Al-Bashir under South African and International law’’, Journal of International Criminal Justice, 13 (5), 1027-1047.
    26. Trahan, J. (2013). ‘‘The Relationship Between the International Criminal Court and the U.N Security Council: Parameters and Best Practices’’. Criminal Law Forum, 24 (4), 417-473.

    Documents

    1. Decision on the Cooperation of the Democratic Republic of the Congo Regarding Omar Al Bashir’s Arrest and Surrender to the Court (Prosecutor v Omar Hassan Ahmed Al Bashir) ICC-02/05-01/09, 9 April 2014.
    2. ICC Office of the Prosecutor, Draft Policy Paper on Preliminary Examinations, 2010.
    3. ICC-02/05-01/09-139, 12 December 2011.
    4. ICJ Reports, Case of the Monetary Gold Removed from Rome in 1943 (Preliminary Question).
    5. ICTY, Prosecutor v. Dusko Tadic, Case No. (IT-94-1), Decision on the Defence Motion for Interlocutory Appeal on Jurisdiction (October 2, 1995).
    6. Miguel Gonzalez del Rio v. Peru, Human Rights Committee, Communication No. 26311987, 28 October 1992, U.N. Doc. CCPRlCl461D1263/1987 (1992).
    7. Prosecutor v Al-Bashir, Case No. ICC-02/05-01/09, (Jul. 6, 2017).
    8. Prosecutor v. Al-Bashir, Case No. ICC-02/05-01/09, 4 March 2009.
    9. Prosecutor v. Al-Bashir, Case No. ICC-02/05-01/09, (Apr. 9, 2014).
    10. Rome Statute of the International Criminal Court, 1998.
    11. SC Res. 748 of 31 March 1992, UN Doc. S/ RES/ 748.
    12. SC Res. 827, UN Doc. S/RES/827 (1993).
    13. Statement by Canadian Prime Minister (1 April 2005).
    14. Statement by Wang Guangya, Representative of China to the UN at the Security Council 515th Meeting, 2005, UN Doc.S/PV.5158.
    15. The 6135th meeting of Security Council (5 June 2009), Reports of the Secretary-General-Sudan, sixty-fourth year, New York, S/PV6135.
    16. The Prosecutor v. Omar Hassan Ahmad Al Bashir, Judgment in the Jordan Referral re Al-Bashir Appeal, ICC-02/05-01/ 09-397-Corr, A.Ch., 6 May 2019.
    17. UN Doc. A/CONF.183/C.1/SR.7, 19 June 1998, 7th Meeting of the Committee of the Whole, Summary Records, Germany & Republic of Korea.
    18. UN Doc. S/ RES/ 1593 of 31 March 2005.
    19. UN Doc. S/ RES/ 1970 of 26 February 2011.
    20. UNSC Verbatim Record (31 March 2005) UN Doc S/PV.5158.
    21. Vienna Convention on the Law of Treaties (VCLT), 1969.
مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
دوره 54، شماره 1
آذر 1403
صفحه 111-81

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار