مطالعة جامعه‌شناختی تحولات مجازات‌ها در افغانستان در پرتو اندیشه‌های حقوق بشری (1400- 1381)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

2 استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

3 استاد گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

حقوق بشر به ارزش‌ها و هنجارهایی اشاره دارد که متعلق به ذات انسان، بدون توجه به وابستگی‌های قومی، زبانی، ملیتی و مذهبی است. این ارزش‌ها تأثیرات مهمی بر ساختار سیاسی و حقوقی افغانستان در پی داشته است. یکی از این موارد تأثیر اندیشه‌های حقوق بشری بر نهاد کیفر است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیف و تحلیل گفتمانی، به این مسئله پرداخته است که اندیشه‌ها و گرایش‌های حقوق بشری چه تأثیری بر تحولات مجازات‌ها در افغانستان داشته است. نتایج بیانگر آن است که مجازات در افغانستان تاریخ پرفرازونشیبی را طی کرده است؛ گاهی در اوج خشونت‌گرایی کیفری و زمانی در پایین‌ترین درجه کیفرهای خشونت‌آمیز سیر کرده است. این مسئله متأثر از علل و عوامل متعددی است که یکی از آن موارد مسئلة حقوق بشر و گرایش‌های حقوق بشری است. هر زمانی‌که گفتمان حقوق بشر چه به‌صورت صوری و ظاهری و چه به‌صورت واقعی وارد گفتمان حقوق کیفری افغانستان شده، تغییرات مقطعی و ظاهری در روش اعمال و اجرای مجازات‌ها نیز نمایان شده است. حذف کیفر شلاق از قوانین کیفری، محدودیت در موارد و روش اعمال کیفر مرگ و حرکت به سمت کیفرهای جایگزین حبس از مهم‌ترین تحولات کیفرها در افغانستان محسوب می‌شوند که به‌دلیل فشارهای جامعة بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری از یک ‌سو، تغییر نسبی ساختار سیاسی، حقوقی، فرهنگی و اجتماعی از سوی دیگر، به‌مرورزمان و به‌ویژه طی دو دهة اخیر به‌وجود آمده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A sociological study of punishment Developments in Afghanistan in the light of human rights ideas (2002-2021)

نویسندگان [English]

  • Faiz mohammad Fahimi 1
  • Sayedmohammad javad Sadati 2
  • Abdurreza Javan jafari 3
1 Ph.D. Student of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
3 . Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

Human rights refer to values and norms that belong to human nature, regardless of ethnic, linguistic, national or religious affiliations. These values have had important effects on Afghanistan's political and legal structure. One of these is the impact of human rights ideas on the Penal Institution. The present study uses the method of descriptive analysis and discourse analysis to examine the impact of human rights ideas and tendencies on the changes in punishment in Afghanistan. The results indicate that punishment in Afghanistan has gone through a long history, sometimes at the height of criminal violence and at times the lowest level of violent crimes. This issue is affected by many causes and factors, one of which is the issue of human rights and human rights tendencies. Whenever the human rights discourse has entered the Afghan criminal law discourse either formally or externally, there has also been a temporary and apparent change in the way of imposing and executing punishments. The elimination of flogging from criminal law, restrictions on cases and methods of death penalty and moving towards alternative imprisonment punishments are among the most important developments of penal punishment in Afghanistan, which, due to the pressures of the international community and human rights institutions, on the one hand, has caused a relative change in political, legal, cultural and social structure on the other hand, and especially during the last two decades.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human rights ideas
  • corporal punishments
  • modern punishments
  • the criminal system of Afghanistan

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. اکبرپور آلمه جوقی، علی؛ صالحی وثیق، محمدرضا و مکرمی، محمدباقر (1401). راهبردهای امنیتی آمریکا در افغانستان (2001- 2021) مبتنی بر واقع‌گرایی تهاجمی جان مرشایمر. نشریة مطالعات راهبردی آمریکا، 2(3)، 152- 180.
    2. امین، نجیب‌الله (1389). حبس و قوانین آن در افغانستان با تمرکز روی سیر تاریخی محبس پلچرخی. مجلة مطالعات حقوقی افغانستان، (3)، 243- 282.
    3. آخوندی، محمود و جاهد، محمدعلی (1391). حقوق جهانی، از تئوری تا عمل با تأکید بر جهانی شدن حقوق بشر. فصلنامة پژوهش حقوق، 14(36)، 1- 26.
    4. جاوید، محمدجواد و شاهمرادی، عصمت (1396). مطالعة تطبیقی تحولات حقوق بشری در قانون آیین دادرسی کیفری و اسناد بین‌المللی. فصلنامة تحقیقات حقوقی، (78)، 83- 106.
    5. حسینی، سیده لطیفه و محمدزاده، ناهید (1396). فرادینی یا دینی بودن حقوق بشر و حقوق بشردوستانه. دوفصلنامة حقوق بشر اسلامی، 6(13)، 83- 114.
    6. حق‌طلب، علی‌اصغر؛ جعفری، جلال؛ یوسف‌وند، علی؛ خسروی، رضوان و مهدی‌فرد، علی (1396). تحولات مجازات‌های بدنی در سیاست کیفری ایران بر مبنای اسناد بین‌المللی حقوق بشر. فصلنامة علوم اجتماعی، دورة 11، ویژه‌نامة پیشگیری از جرم و حقوق، 531- 558.
    7. دانش، سرور (1389). حقوق اساسی افغانستان، چ اول، کابل: انتشارات موسسة تحصیلات عالی ابن‌سینا.
    8. درخشه، جلال؛ نصرت پناه، محمدصادق و فخاری، مرتضی (1391). بررسی جهان‌شمولی اعلامیة جهانی حقوق بشر از منظر نقد مبانی اومانیستی آن. جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی مطالعات فرهنگی، 3(2)، 61- 90.
    9. دغاغله، غلامحسین؛ مرادی، مریم و میر عباسی، سیدباقر (1398). تبیین جامعه‌شناختی جهانی حقوق بشر و موانع آن. نشریة جامعه‌شناسی سیاسی ایران، 2(6)، صص 270- 285.
    10. رستمی، هادی و میرزائی، فرهاد (1400). تحول در نظام کیفردهی در پرتو فرایند تمدن. فصلنامة پژوهش حقوق کیفری، 9(34)، 99- 131.
    11. روا، الیور (1369). اسلام و نوگرایی سیاسی. ترجمه: ابوالحسن سروقدمقدم، مشهد: آستان قدس رضوی.
    12. روانستان، آرزو؛ شفیعی، نوذر؛ دهشیار، حسین و حاجی مینه، رحمت (1401). کارکرد سازمان ملل متحد در حل‌وفصل بحران افغانستان (1947- 2021). فصلنامة مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام، 4(13)، 77- 103.
    13. ریاضت، زینب، (1397). نقش اسناد بین‌المللی و حقوق بشری در تحول کیفر حبس و جایگزین حبس. فصلنامة داخلی کانون وکلای دادگستری، (17)، 17- 36.
    14. سجادی، سید عبدالقیوم (1391). جامعه‌شناسی سیاسی افغانستان. چ دوم، کابل: فرهنگ.
    15. سلیمانی، حسن (1398). اجراناپذیری کیفر سنگسار از شش منظر. دوفصلنامة حقوق بشر، 14(27)، 43- 72.
    16. ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1386). حقوق بین‌الملل عمومی. تهران: گنج دانش.
    17. فاضلیار، فضل‌الرحمن (1395). جامعة جهانی و دولت – ملت‌سازی در افغانستان 2001 ـ 2015. چ اول، کابل: سرور سعادت.
    18. فوزی، یحیی و محمودی کیا، محمد (1399). چالش‌ها و راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با هنجارهای حقوق بشری نظام بین‌الملل بر اساس روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها. نشریة مجلس و راهبرد، (101)، 123- 143.
    19. قائمی، مهدی؛ جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا و ساداتی، سید محمدجواد (1401). تأملی جامعه‌شناسانه بر تحولات مجازات اعدام در افغانستان»، مجله آموزه‌های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 19(23)، 241- 268.
    20. گازرانی، سعید؛ اطهری علاف، حنیف و آرین منش، محمد (1401). حضور و خروج آمریکا از افغانستان؛ رویکرد نظریة جنگ اخلاقی. نشریة مطالعات راهبردی آمریکا، 2(5)، 125- 145.
    21. گودرزی، مهناز و کفاش نیری، محمد (1398). جهانی‌ شدن حقوق بشر: فرهنگ صلح و روابط بین‌الملل. دوفصلنامة حقوق بشر، 14(37)، 19- 32.
    22. محسنی، محمدسالم و طالبی، محمدحسین (1397). چیستی حقوق بشر. مجلة مطالعات فقه اسلامی و حقوق، 12 (38)، پاییز و زمستان، 5- 28.
    23. میر سعیدی، سید منصور و کوره‌پز، حسین محمد (1398). نقش رهبران سیاسی اجتماعی در تعدیل سطح کیفر گرایی عمومی؛ مطالعة موردی کیفر مرگ. مجلة مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، 49(1)، 185- 207.

    ب) انگلیسی

    1. Alton, R. (2007). Afghanistan and Democracy, state Building political process and Human security in Afghanistan. kabul: Asia Foundation.
    2. Ayub, F., & Sari Kouvo (2008). Righting the course? Humanitarian intervention, the war on terror and the future of Afghanistan. International affairs, 84(4), 641-657.
    3. Chesterman, S. (2003). Humanitarian intervention and Afghanistan, Oxford University Press.
    4. Connah, L. (2021). US intervention in Afghanistan: Justifying the Unjustifiable.?South Asia Research, 41(1), 70-86.
    5. Dorn, A. W. (2011). The just war index: Comparing warfighting and counterinsurgency in Afghanistan. Journal of Military Ethics, 10(3), 242-262.
    6. Rubin, B. R. (2000). The political economy of war and peace in Afghanistan. World development, 28(10), 1789-1803.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار