مدل‌های مدیریت بزهکاری کودکان و نوجوانان با تاکید بر نوآوری‌های ماهوی و شکلی «قانون عدالت کیفری کودکان و نوجوانان فرانسه»

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، فارس، ایران

چکیده

در این مقاله از یک سو به‌دنبال بررسی این موضوع هستیم که مدیریت بزهکاری کودکان و نوجوانان تا چه اندازه متاثر از مدل‌های حاکم بوده است و از سوی دیگر به این پرسش پاسخ‌دهیم که چرا حوزه حقوق اطفال همواره مشمول بیشترین اصلاحات شکلی و ماهوی است.
مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، سیر تحولات حقوق کیفری اطفال در مواجهه با مدل‌ها را بررسی کرده است و در واقع، تحولات مدل‌ها و نیز نوآوری‌های ماهوی و شکلی قانون جدید عدالت کیفری کودکان و نوجوانان فرانسه موضوع آن را تشکیل می‌دهد. تحقیق حاضر به این نتیجه رسیده است که  تصور غالب ازکودک در ابتدا فردی بود به لحاظ روان شناختی ضعیف و به لحاظ حقوقی ناتوان و بدون اهلیت و به لحاظ اجتماعی ناسازگار. اما به تدریج و تحت تأثیر اسناد بین‌المللی تصویری جدید از کودک ارائه شده که طبق آن کودک موضوع(سوژه) حقوق قرار گرفته و صاحب حق و به یک کنشگر تبدیل شده است، حال آنکه پیش از آن ابزار منفعت بزرگسالان بود. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد این تحولات، به سهم خود نظام عدالت کیفری کودکان و نوجوانان را نیز کلاً یا جزئاً تغییر داد. در فرانسه نیز تنها قلمرویی که بعد از حقوق اتباع خارجی مشمول بیشترین تغییر چه در حوزه حقوق کیفری شکلی و چه ماهوی شده، حوزه اطفال است. تصویب‌نامۀ قانونی دوم فوریۀ 1945 در خصوص کودکان و نوجوانان بزهکار، پس از بارها اصلاح، در سال 2021 نسخ و قانون (کُد) عدالت کیفری کودکان و نوجوانان که «منشور نوین کودکان و نوجوان بزهکار »محسوب می‌شود، جایگزین آن شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Models for managing child and adolescent delinquency with emphasis on the substantial and formal innovations of the “France’s penal code for minors”

نویسنده [English]

  • Shahram Ebrahimi
Departement of Criminal Law and Criminilogy, Faculty of Law and Political Science, Shiraz University
چکیده [English]

In this article, on the one hand, we seek to examine to what extent the management of child and adolescent delinquency has been affected by dominant models, and on the other hand, to answer the question of why the field of children's rights is still subject to the most formal and substantial reforms.
This research, which analyzed the development of children's criminal law with the descriptive-analytical method, came to the conclusion that the position of the child in the support model is that of a psychologically weak, legally incompetent and socially incompatible. But gradually and under the influence of international documents, a new image of the child arose, according to which the child became the subject of rights and became the holder of rights and became an activist, whereas before that he was a tool for the benefit of adults. Research findings show that these changes have completely or partially altered the criminal justice system for children and youth. In France, the only area which, after the rights of foreigners, has undergone the most changes, both criminally and substantively, is that of childhood. The legal decree of February 2, 1945 concerning delinquent children and adolescents, after numerous modifications, was replaced in 2021 by the repeal of the Code of Criminal Justice for Children and Adolescents, considered the new charter for delinquent children and adolescents. The evolution of models as well as the substantial and formal innovations of the new law constitute the subject of this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The management of child and adolescent delinquency
  • France’s Code of Criminal Justice for Children
  • the Order of 2 February 1945 on young offenders
  • the Convention on the Rights of the Child
  1. الف) فارسی

    1. ابراهیمی، شهرام (1402). تحولات حقوق کیفری اطفال در فرانسه در پرتو قانونِ «عدالت کیفری کودکان و نوجوانان». فصلنامه تحقیقات حقوقی، 26 (102).
    2. آنسل، مارک (1395). دفاع اجتماعی. ترجمۀ محمد آشوری و علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چ پنجم، تهران: گنج دانش.
    3. بُن فیس، فیلیپ (1386). تحولات اخیر حقوق کیفری اطفال فرانسه در پرتو قانون پیشگیری از بزهکاری 5 مارس2007. ترجمۀ شهرام ابراهیمی، نشریۀ مطالعات پیشگیری از جرم، 4.
    4. بوریکان، ژاک (1380). اطفال بزهکار و بزه‌دیده در حقوق فرانسه. ترجمۀ علی حسین نجفی ابرندآبادی، مجلۀ آموزه‌های قرآنی. دوفصلنامۀ علوم انسانی، 2.
    5. جنیدی، لعیا و نیازپور، امیرحسن (1399). دانشنامۀ سیاستگذاری حقوقی. چ اول، تهران: معاونت حقوقی رئیس‌جمهور.
    6. رستمی، هادی و موسوی، سیدپوریا (1399). مصالح عالیۀ کودکان و نوجوانان بزهکار در حقوق کیفری ایران (با تأکید بر پاسخ‌های تعزیرمدار). مجلۀ حقوقی دادگستری، 84 (112).
    7. ژان فرانسوا، رنوچی و کریسیتن، کورتن (1395). حقوق کیفری کودکان و نوجوانان. ترجمۀ بهزاد رضوی فرد و خدیجه بهشتی، چ اول تهران: میزان.
    8. سیما مونتی، سیلوی (1386). جهت‌گیری‌های اخیر حقوق کیفری صغار فرانسه دربارۀ قانون 5 مارس 2007 راجع به پیشگیری از بزهکاری. ترجمۀ علی حسین نجفی ابرندآبادی، نشریۀ مطالعات پیشگیری از جرم، 4.
    9. شاملو، باقر (1390). عدالت کیفری اطفال و نوجوانان. چ اول، تهران: جنگل.
    10. خواجه نوری، یاسمن (1396). جهانی شدن حقوق کیفری اطفال بزهکار. چ اول، تهران: میزان.
    11. شهابی، مهدی (1390). تعامل عقلانیت ماهوی و شکلی در نظام حقوق مدنی ایران و فرانسه،تأملی در مبانی نظری شکل‌گیری قانون مدنی. نشریۀ مطالعات حقوقی، 1.
    12. شیری، عباس (1401). سیاستگذاری جنایی افتراقی دربارۀ اطفال و نوجوانان. فصلنامۀ سیاست‌گذاری عمومی، 8(3).
    13. صبوری‌پور، مهدی (1398). عقلانیت در ارتکاب جرم. چ اول، تهران: میزان.
    14. صبوری‌پور، مهدی و موسوی، سیدپوریا (1402). حقوق کیفری عمومی اطفال و نوجوانان. تهران: میزان.
    15. عباچی، مریم (1388). حقوق کیفری اطفال در اَسناد سازمان ملل متحد. چ دوم، تهران: مجد.
    16. کریستین، لازرژ (1401). درآمدی بر سیاست جنایی. ترجمۀ علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، چ دهم، تهران: میزان.
    17. لاسال، ژان ایو (1386). صغار در معرض خطر در حقوق فرانسه: مددکاری ترتیبی. ترجمۀ علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، نشریۀ تحقیقات حقوقی، 10 (46).
    18. لکی، زینب (1399). ارجاع کیفری؛ مبانی، چالش‌ها و آثار. رسالۀ برای دریافت درجۀ دکتری، تهران: دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
    19. مدنی، سعید و زینالی، امیرحمزه (1389). آسیب‌شناسی حقوق کودکان در ایران. چ اول، تهران: میزان.

    20 .معظمی، شهلا و مهدوی، محمود (1400). دانشنامۀ علوم جنایی اطفال و نوجوانان. چ اول، تهران: دادگستر.

    1. موسوی، سیدپوریا (1400). مفهوم و جلوه‌های اصل مصالح عالیۀ کودکان و نوجوانان در حقوق کیفری ایران، پایان‌نامۀ برای دریافت درجۀ کارشناسی‌ارشد، تهران: دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهرا.
    2. مهرا، نسرین و نیازپور، امیرحسن (1401). حقوق کیفری پویا ـ مجموعه مقاله‌ها در پاسداشت استاد دکتر محمدعلی اردبیلی. چ اول، تهران: میزان.
    3. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1397). جرم‌شناسی و عدالت کیفری کودکان و نوجوانان. چ اول، تهران: نگاه معاصر.
    4. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1395). جهانی شدن حقوق کیفری و تعاملات دانشگاهی بین‌المللی، دیباچه در: رضوی فرد، بهزاد (به کوشش)، جلوه‌هایی از حقوق کیفری فرانسه، مجموعه مقالات و سخرانی­های میشل مسه و برنات اوبر، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
    5. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1375). «سیاست جنایی سازمان ملل متحد»، نشریه تحقیقات حقوقی، 1(18).
    6. نیکوکار، حمیدرضا (1394). دانشنامۀ پیشگیری از جرم آکسفورد. چ اول، تهران: میزان.
    7. ملکیان، فرهاد (1402). حقوق بین‌الملل کیفری کودکان و نوجوانان. ترجمۀ حمیدرضا نیکوکار، تهران: میزان.

    ب) انگلیسی

    1. Le Gouvello, Adeline, (2022). Code de la justice pénale des mineurs, in -. Joël-Benoît d'Onorio, Réformer la justice pénale ? Pierre Téqui (Editions).
    2. Varinard, André (2021). Les fondements du nouveau code de la justice pénale des mineurs. Droit de la famille, 3.
    3. Daadouch, Christophe, Carole Sulli, Alexis Vetty, 2021)). Le Code de la justice pénale des mineurs, Du texte à la pratique, Collection : Pratiques judiciaires.
    4. Sudan, Dimitri (1997). De l'enfant coupable au sujet de droits: changements des dispositifs de gestion de la déviance juvénile (1820-1989), Déviance et société, 21 (4).
    5. E. Alain (2015). Le pré-projet de réforme de justice des mineurs, AJ Pén.
    6. GALLARDO, Eudoxie (2021). Les les grands axes de la réforme du droit pénal des mineurs, La Semaine Juridique Edition Générale, 3.
    7. ---------- (2019). Les apports du Code de la justice pénale des mineurs.
    8. ----------- (2019). L’intérêt supérieur de l’enfant dans la loi du 23 mars 2019 de programmation 2018-2022 et de réforme pour la justice., 4.
    9. -------------- (2021). Les apports du Code de la justice pénale des mineurs. Gazette du Palais, 33.
    10. Gazette du Palais (2021), m a r d i 2 8 s e p t e m b r e 2 0 2 1 - N. 33
    11. Gebler, Laurent (2019). Principales nouveautés introduites par le code de justice pénale des mineurs, AJ Famille, AJ Famille.
    12. Kaluszynski, Martine (1997). Réformer la société. Les hommes de la Société générale des prisons 1877-1900. Genèses.
    13. Kaluszynski, Martine (2016). D’une action philanthropique à la construction d’une pensée (politique) réformatrice : le rôle de l’internationalisation (instruments, discours, réseaux d’acteurs) dans le domaine pénitentiaire et pénal, hal.
    14. Dupont-Bouchat, Marie-Sylvie (2020). De la prison à l’école de bienfaisance. Origines et transformations des institutions pénitentiaires pour enfants en Belgique au XIXe siècle, Criminologie, 28(1).
    15. 42. Vergnon, Marie (2016). Éduquer la jeunesse délinquante: dans les pas de Mary Carpenter, Dans Les Études Sociales 2016/1 (n° 163).
    16. Bonfils, Philippe. (2018). La nouvelle primauté de l'éducation sur la répression, Dr. Pénal, Etudes 20.
    17. ----------(2019). Première approche du code de la justice pénale des mineurs. Actualité juridique. Pénal, N° 10.
    18. -----------(2019). Réforme de la justice pénale des mineurs. Recueil Dalloz, 17.
    19. ------------ (2021). La philosophie de code da la justice penale des mineurs. Droit de la famille, 3.
    20. Joxe, Pierre (2011). Droit des enfants : vers le modèle américain ?, Dans Les Cahiers de la Justice, N3.