‎ ‎بزه‌دیدگی نیابتی و راهبردهای مقابله با آن در نظام کیفری ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدۀ حقوق، الهیات و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد‎ ‎اسلامی، تهران، ایران.‏

2 گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی،‎ ‎پژوهشکدۀ حقوقی شهر دانش، تهران، ایران.‏

چکیده

مراد از بزه‌دیده نیابتی هر فردی است که در اثر مشاهده، شنیدن و یا رسانه‌ای شدن اخبار جرم به‌نوعی دچار آسیب روحی، روانی و سایر آسیب‌هایی می‌شود که زندگی چنین شخصی را تحت تأثیر خود قرارمی‌دهد. تا به امروز همواره صحبت از بزه‌دیدگان مستقیم جرائم و راهبردهای حمایتی-تقنینی از آنان در قوانین بوده است. غافل از آنکه بزه‌دیدگان نیابتی نیز نیازمند توجه از سوی نهادهای مختلف و نظام عدالت کیفری هستند؛ چراکه این نوع بزه‌دیدگی همانند بزه‌دیدگی مستقیم با آثار منفی همراه است که بی‌توجهی به آنان و عدم تلاش برای کاهش آثار منفی این نوع بزه‌دیدگی به ضرر نظام کیفری خواهد بود.
مقالة حاضر به‌دنبال پاسخگویی به این پرسش است که چگونه می‌توان همانند بزه‌دیدگان مستقیم زمینه حمایت همه‌جانبه را از بزه‌دیدگان نیابتی در نظام کیفری ایران فراهم کرد؟ پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف موردنظر از حیث نوع، کیفی و از نظر روش، توصیفی و تحلیلی است.
نتایج نشان می‌دهد تا به امروز بزه‌دیدگی نیابتی در نظام کیفری ایران به‌درستی مورد توجه قرار نگرفته است. به‌منظور برطرف کردن خلأهای‌ موجود در زمینة حمایت از بزه‌دیدگان نیابتی و تلاش برای به حداقل رساندن خطرات و عوارض این مهم، با راهکارهای جرم شناسانه اعم از درمانی-حمایتی و پیشگیرانه و همچنین راهکار حقوقی، یعنی تصویب قانون می‌توان اقدام کرد. همچنین تلاش‌های فردی و اجتماعی مختلف و نیز تلاش نظام عدالت کیفری باید نه‌تنها افرادی را که شخصاً قربانی می‌شوند، بلکه کسانی را که شاهد قربانی شدن در جوامع خود هستند، نیز هدف قرار دهد. برای افرادی که قربانی شدن را به‌صورت نیابتی تجربه‌می‌کنند، کمک به ایجاد شبکه‌های حمایت اجتماعی مثبت و افزایش عزت‌نفس ممکن است از بزهکاری به‌طور کلی و بزهکاری خشونت‌آمیز به‌طور خاص جلوگیری کند و هم‌چنین خطر سایر پیامدهای ‌منفی را کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Vicarious Victimization and its Reduction Strategies in Iran's ‎Criminal System

نویسندگان [English]

  • Razieh Saberi 1
  • Ali Saffary 2
  • Mahdie Vojdani fakhr, 3
1 Department of Law, Faculty of Law, Theology and Political Science, Islamic Azad University, ‎Tehran, Iran.
2 Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, ‎Tehran, Iran
3 Department of Criminal Law and Criminology, Shahr Danesh Legal Research Institute, Tehran, ‎Iran.
چکیده [English]

Vicarious victim refers to any person who, as a result of seeing, hearing, or being exposed to the news of a crime, suffers mental, psychological, and other injuries that affect the life of such a person. Until today, there has always been talk about the direct victims of crimes and legal protection strategies for them in the laws. Unaware that vicarious victims also need attention from various institutions and the criminal justice system; Because this type of victimization, like direct victimization, is associated with negative effects, and neglecting them and not trying to reduce the negative effects of this type of victimization will be detrimental to the penal system.
This article seeks to answer the question of how to provide comprehensive support to vicarious victims in Iran's criminal system, just like direct victims. According to the nature of the subject and the desired goals, the present research is qualitative in terms of type and descriptive and analytical in terms of method.
The results show that vicarious victimization has not been properly considered in Iran's criminal system. In order to eliminate the existing gaps in the field of protection of vicarious victims and to try to minimize the risks and complications of this matter, criminological solutions, both therapeutic-supportive and preventive, as well as legal solutions, i.e., passing the law, can be used. Also, various individual and social efforts as well as the efforts of the criminal justice system should target not only the people who are personally victimized, but also those who witness being victimized in their communities. For individuals who experience victimization vicariously, helping to build positive social support networks and enhancing self-esteem may prevent delinquency in general and violent delinquency in particular, as well as reduce the risk of other negative outcomes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Direct victim
  • vicarious victim
  • therapeutic-supportive
  • preventive
  • legal.‎

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. اهلین، آیلین (1393). بزه‌دیدگان‌دوم قتل. ترجمۀ محمود مهدوی خاشی، دانشنامۀ بزه‌دیده‌شناسی و پیشگیری از جرم، ج 2، چ اول، تهران: میزان.
    2. پترسون، الیکا (1393). بزه‌دیدگی نیابتی. ترجمۀ مجتبی جانی‌پور، دانشنامۀ ‌بزه‌دیده‌شناسی و پیشگیری از جرم، ج 2، چ اول،تهران: میزان.
    3. خاشی، محمود (1393). بزه‌دیدگان‌دوم قتل. دانشنامۀ بزه‌دیده‌شناسی و پیشگیری از جرم، ج2، چ اول، تهران: میزان.
    4. خدادی، ابوالقاسم و فتخار، مریم (1395). بازتوانی بزه‌دیده در پرتو بزه‌دیده‌شناسی ‌بالینی. فصلنامۀ پژوهش حقوق کیفری، 17، 127-154.
    5. رایجیان اصلی، مهرداد (1390). بزه‌دیده‌شناسی حمایتی. چ دوم، تهران: دادگستر.
    6. صبوری‌پور، مهدی (1393). برنامه‌های نظارت ‌همسایگی. دانشنامۀ ‌بزه‌دیده‌شناسی و پیشگیری از جرم، ج 2، چ اول، تهران: میزان.
    7. صفاری، علی (1391). مقدمات ‌ضروری پیشگیری از جرم، مقالاتی در جرم‌شناسی و کیفرشناسی، چ اول، تهران: جنگل.
    8. عبادی، منیژه؛ آزرمی، سمیه و شفیقی، سوسن (1391). اختلال تنش‌زای پس از حادثه. فصلنامۀ دانشکدۀ ‌پرستاری ارتش، 12(2)، ص68.
    9. 9. فرجیها، محمد و همت‌پور، بهاره (1392). تحلیل نحوه‌بازنمایی بزه‌دیدگی‌زنان در روزنامه‌ها. فصلنامۀ جهانی رسانه، 8(1)، 1-20.

    10.وجدانی‌فخر، مهدیه (1400). بزه‌دیده‌شناسی‌آبی در سایۀ پدیدۀ‌ جهانی قتلِ زنان (فمساید). مطالعات پلیس زن، 35­(15)،  23-40.

    1. وجدانی‌فخر، مهدیه (1400). بزه‌دیده‌شناسی‌آبی. چ اول، تهران: مجد.

    ب) انگلیسی

    1. Agnew, R. (1992). Foundation for a general strain theory of crime and delinquency Criminology, 30(1), 47-88.
    2. Agnew, R. (2001). Building on the foundation of general strain theory: Specifying the types of strain most likely to lead to crime and delinquency. Journal of Research in Crime and Delinquency, 38 (4), 319-361.
    3. Agnew, R. (2002). Experienced, vicarious,and anticipated strain:An exploratory study on physical victimization and delinquency. Justice Quarterly, 19(4), 603-632.
    4. Baron, W. (2009). Street youths’ violent responses to violent personal, vicarious, and anticipated strain. Journal of Criminal Justice, 37(5), 442-45.
    5. Bell, C., & Jenkins, J (1991). Traumatic stress and children. Journal of Health Care for the Poor and Underserved, 2, 175-188.
    6. Blevins, R., Listwan, J., Cullen,T., & Jonson, L. (2010). A general strain theory of prison violence and misconduct:An integrated model of inmate behavior. Journal of Contemporary Criminal Justice, 26, 148-166.
    7. Box, S., Hale, C., & Andrews, G. (1988). Explaining fear of crime. British Journal of Criminology, 28,(3), 340–356.
    8. Boxer, P., Middlemass, K., & Delorenzo, T. (2009). Exposure to violent crime during incarceration: Effects on psychological adjustment following release. Criminal Justice and Behavior, 36, 793-807.
    9. Buka, L., Stichick,, Birdthistle, I., & Earls, J. (2001). Youth exposure to violence: Prevalence, risks, and consequences. American Journal of Orthopsychiatry, 71, 298-310.
    10. Capowich, E., Mazerolle, P., & Piquero, A. (2001). General strain theory, situational anger,and social networks: An assessment of conditioning influences. Journal of Criminal Justice, 29, 445−461.
    11. Colbert,J., & Krause, N. (2009). Witnessing violence across the life course, depressive symptoms,and alcohol use among older persons. Health Education & Behavior, 36, 259-277.
    12. Daquin, J. , Daigle, L., & istwa, Shelley, J. (2016). Poly-Victimization Risk in Prison:The Influence of Individual and Institutional Factors. Criminal Justice and Behavior, 43)8(, 1018-1033.
    13. Diamond, T., &Muller, T. (2004). The relationship between witnessing parental conflict during childhood and later psychological adjustment among university students: Disentangling confounding risk factors. Canadian Journal of Behavioural Science, 36, 295-309.
    14. Drakulich, K. (2015). Social Capital,Information, and Perceived Safety from Crime:The Differential Effects of Reassuring Social Connections and Vicarious Victimization. Social Science Quarterly, 96(1), 176-190.
    15. Eitle,D., & Turner, J. (2002). Exposure to community violence and young adult crime: The effects of witnessing violence, traumatic victimization, and other stressful life events. Journal of Research in Crime and Delinquency, 39, 2, 214-237.
    16. Ferraro, F. (1996). Women’s fear of victimization: Shadow of sexual assault?. Social Forces, 75(2), 667–690.
    17. Figley, R., & Kleber, J. (1995). Beyond the“victim”. In Beyond trauma. Boston: Springer.
    18. Fox, A., Nobles, R., & Piquero, R. (2009). Gender, crime victimization, and fear of crime. Security Journal, 22(1), 24–39.
    19. Gaylord-Harden, K., Cunningham, A., & Zelencik, B. (2011). Effects of exposure to community violence on internalizing symptoms: Does desensitization to violence occur in African American youth?. Journal of Abnormal Child Psychology, 39, 711-719.
    20. Gorman-Smith, D., Henry, B., & Tolan, H. (2004). Exposure to community violence and violence perpetration:The protective effects of family functioning. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 33, 439-449.
    21. Jenkins, R., & Baird, S. (2002). Secondary traumatic stress and vicarious trauma:A validation study. Journal of Traumatic Stress, 15(5), 423–432.
    22. Kirk, L. (1988). Factors affecting perceptions of safety in a campus environment. In: D. Lawrence, R. Habe, A. Hacker, & D. Sherrod (Eds.),People’s needs/Planet management:Paths to co-existence(pp. 215–221). Washington, DC: Environmental Design Research Association.
    23. Kort-Butler, L. (2010). Experienced and vicarious victimization: Do social support and self-esteem prevent delinquent responses?. Journal of Criminal Justice, 38(4), 496-505.
    24. Lin, H., Cochran, K., & Mieczkowski, T. (2011). Direct and vicarious violent victimization and juvenile delinquency: An application of general strain theory. Sociological Inquiry, 81(2), 195–222.
    25. Listwan, J., Colvin, M., Hanley, D., & Flannery, D. (2010). Victimization, social support, and psychological well-being: A study of recently released prisoners. Criminal Justice and Behavior, 37, 1140-1159.
    26. Lo, C., Gerling, M., Ash-Houchen, W., & Cheng, C. (2021). Violent victimization, stressful events, and depression: a longitudinal study of young adults in the US. Community mental health journal, 57(3), 502-511.
    27. Maker, H., Kemmelmeier, M., & Peterson, C. (1998). Long-term psychological consequences in women of witnessing parental physical conflict and experiencing abuse in childhood. Journal of Interpersonal Violence, 13, 574-589.
    28. McCorkle, C. (1993). Fear of victimization and symptoms of psychopathology among prison inmates. Journal of Offender Rehabilitation, 19, 27-41.
    29. McGrath, A., Marcum, D. & Copes, H. (2012). The effects of experienced, vicarious, and anticipated strain on violence and drug use among inmates. American Journal of Criminal Justice, 37(1), 60–75.
    30. Mesch, S. (2000). Perceptions of risk, lifestyle activities, and fear of crime. Deviant Behavior, 21(1), 47–62.
    31. Overlien, C. (2010). Children exposed to domestic violence:Conclusions from the literature and challenges ahead. Journal of Social Work, 10, 80-97.
    32. Parkes, M. (1972). Studies of grief in adult life. New York:International Universities Press.
    33. Scheeringa, S., Myers, L., Putnam, W., & Zeanah, H. (2012). Diagnosing PTSD in early childhood: an empirical assessment of four approaches. Journal of traumatic stress, 25(4), 359–367.
    34. Skogan, G., & Maxfield, M. (1981). Coping with crime: Individual and neighborhood reactions, CA: Sage.
    35. Smith, E., & Batiuk, E. (1989). Sexual victimization and inmate social interaction. The Prison Journal, 69, 29-38.
    36. Thoits, A. (1995). Stress,coping,and social support processes:Where are we? What next?. Journal of Health and Social Behavior, Special issue, 53−79.
    37. Turner, J., & Roszell, P. (1994). Psychosocial resources and the stress process. New York: Plenum Press.
    38. Walker, D’Andre (2021). Vicarious Victimization,Negative Emotions,and Maladaptive Coping: Investigating the Role of Violent Peers. Violence and Victims, 36(1), 45-65.
    39. Wayment, H. (2004). It Could Have Been Me:Vicarious Victims and Disaster-Focused Distress. Society for Personality and Social Psychology, 30(4), 515-528.
مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
دوره 52، شماره 2
اسفند 1401
صفحه 194-169

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار