تحلیل کیفرشناختی صف مرگِ محکومان به اعدام در جرایم مواد مخدر؛ در پرتو مؤلفه‌های زمانی، فیزیکی و تجربی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشیار گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

در بسیاری از کشورها، به‌طور معمول محکومان به اعدام سال‌ها در انتظار اجرای حکم محکومیت در وضعیتی بلاتکلیف به‌سر می‌برند؛ وضعیتی که «پدیدة صف مرگ» خوانده می‌شود. این پژوهش از دیدگاه کیفرشناختی درصدد پاسخگویی به این پرسش است که فرایند طولانی انتظار برای اجرای اعدام در چه شرایطی می‌تواند مشروعیت اعدام را زیر سؤال ببرد. در این زمینه از روش تحلیل محتوای اسناد و مدارک از جمله پرونده‌های قضایی محکومان به اعدام در جرائم مواد مخدر (60 مورد) در بازة زمانی 1389 تا 1399 استفاده شده است. همچنین از روش مصاحبة عمیق با محکومان به اعدام در جرائم مواد مخدر، کنشگران قضایی و وکلای متخصص در حوزة مواد مخدر (در مجموع 26 مورد) بهره برده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در ایران محکومان به اعدام در جرائم مواد مخدر به‌طور متوسط سه تا چهار سال را در انتظار اعدام در زندان به‌سر می‌برند (مؤلفة زمانی). از سویی، شرایط نامساعد برخی زندان‌ها از جمله تراکم جمعیت بالا و بی‌توجهی به مراقبت‌های بهداشتی دربارة محکومان به اعدام (مؤلفة فیزیکی) و تنش فزایندة زندگی در سایة اعدام (مؤلفة تجربی) می‌تواند مجازات اعدام را به کیفری ظالمانه و غیرانسانی و در عین‌ حال مصداق بارز «مجازات مضاعف» بدل سازد که در لوای حکم قانونی بر محکوم تحمیل می‌شود. در این زمینه به رسمیت شناختن رنجِ ماندن در صف مرگ، به‌عنوان مبنایی برای تبدیل و تخفیف مجازات اعدام، بهبود شرایط زندگی محکومان به اعدام و افزایش دسترسی آنها به خدمات بهداشتی ـ روانی می‌تواند در تعدیل وضعیت نامساعد این محکومان راهگشا باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Penological Analysis of Death Row Phenomenon in Drug Offenses (in the light of Temporal, Physical Experiential Components)

نویسندگان [English]

  • Sana Kazempour 1
  • Mohammad Farajiha 2
1 Ph.D. Student in Criminal Law and Criminology, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Associated Professor of Faculty of Law_ Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Death row inmates typically spend years waiting for execution. Using a penological perspective, the purpose of this study is to examine under what conditions the long waiting process for execution undermines the legitimacy of the death penalty. In this study, qualitative research methods have been used. The content of documents, including cases of death sentences in drug offenses (60 samples) between 2010 and 2020, have been analyzed. In addition, 26 cases of in-depth interviews with death row inmates of drug offenses, judicial activists, and lawyers have been conducted.
The findings show that in Iran, death row inmates of drug offenses spend an average of three to four years in prison waiting. Some of the Death row inmates experience harsh conditions, such as overcrowding and lack of health care services in prisons. Furthermore, death row inmates experience increasing death anxiety for years. These components of the death row phenomenon can turn the death penalty into a cruel, inhumane, unusual, and at the same time double punishment. In this regard, recognizing the sufferings of the death row inmates as a basis for mitigating the death penalty, improving conditions of death row, and increasing access to mental health services can be a way to alleviate the unfavorable/inhumane situation of death row inmates.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Execution
  • Death rrow Phenomenon
  • Drug Offenses
  • Condemned to Death
  • Delay
  1. احمدی، فرزانه؛ فرجام، محمود ( 1397). دست چپم داره منو میکشه، تهران: روزنه.
  2. اسحاقی، الهام؛ اسحاقی آستانی، محمد؛ مالکی، علی (1399). «میزان کارآمدی اعدام و آثار آن بر خانواده‌های محکومان به اعدام»، ماهنامة دادرسی، ش 139، ص 28-22.
  3. بی‌نا (1387). «کارکنان زندان، مدیریت و اداره زندان‌ها(5)زندانیان محکوم به اعدام»، اصلاح و تربیت، ش 77، ص 36-35.
  4. حدادزاده نیری، محمدرضا (1397). تحول کیفر اعدام در جرائم مواد مخدر و ارزیابی اثربخشی آن، رساله دکتری، دانشکدة حقوق، دانشگاه تربیت مدرس.
  5. رابرت سون، آلیور؛ برت، راشل (2013). کاهش بار مجازات اعدام پدر یا مادر برای فرزند، دفتر کویکر در سازمان ملل متحد.
  6. سونکا، پتر؛ اردبیلی، محمدعلی (1376). «مجازات اعدام از دیدگاه حقوق بشر»، فصلنامة تحقیقات حقوقی،1(122).
  7. صادقی، آزاده؛ فرجیها، محمد؛ حبیب‌زاده، محمدجعفر؛ امیدی، جلیل (1396). «پیامدهای تعیین کیفر در جرائم مواد مخدر بر پایة کمیت مواد در نظام تقنینی ایران و ایالات متحدة آمریکا»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، ج۲۱، ش۱، ص۱۰۴-۸۱.
  8. علیشاهی قلعه جوقی، ابوالفضل؛ نجفی کشکولی، سمیه؛ حسینی، بی‌بی زینب (1394). مطالعۀ تطبیقی اصل لازم‌الاجرا بودن مجازات در فقه و حقوق کیفری ایران و حقوق فرانسه. مجلة علمی پژوهش‌های فقهی, 11(1)، ص 145-182.
  9. غلامپور، مهدی؛ فرجیها، محمد (۱۳۹۹). «تبیین نظری پدیدة مرگ در زندان در بستر عدالت کیفری تطبیقی»، مجلة مطالعات حقوق تطبیقی، ج۱۱، ش۲، ص 714-687.
  10. غلامپور، مهدی (1398). تحلیل حقوقی-جرم‌شناختی مرگ در بازداشتگاه و زندان، رسالة دکتری، دانشکدة حقوق، دانشگاه تربیت مدرس.
  11. فرجیها، محمد؛ شیخ‌الاسلامی، عباس؛ ساطعی، آزاده (1396). تأثیر مجازات اعدام بر گرایش اعضای خانوادة فرد اعدام‌شده به ارتکاب جرائم و رفتارهای انحرافی. مجلة وکیل مدافع، ش16، ص 34-17.
  12. ک.آ.پ (1344). «مجازات اعدام»، حقوق امروز(16)، ص 74-72.
  13. کامو، آلبر (1399). تأمل دربارة گیوتین، ترجمة قاسم رستمی، تهران: فرهنگ جاوید.
  14. لاینز، مایکل (1399). بند مرگ: زندگی من به‌عنوان شاهد اعدام در بدنام‌ترین زندان آمریکا (تگزاس)، ترجمة حسین میر محمدصادقی، غزاله ایلخانی‌زاده، تهران: مجد.
  15. محمدی، محمدرضا (1396). «آسیب‌شناسی حقوقی اجرای حکم قصاص نفس در ایران»، مطالعات راهبردی علوم انسانی و اسلامی، ش 6، ص 48-23.
  16. یکرنگی، محمد (1399). «حق محبوسین بر فرار از زندان به جهت پاندمی ویروس کرونا و حق دولت در مقابله با زندانیان فراری از منظر فلسفة سیاسی هابز»، مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، ج۱۲، ش۳، ص ۱۱۱-۵۵.
  1. Bedau, H. A. (2004). Killing as punishment: reflections on the death penalty in America: UPNE.
  2. Bessler, J. D. (2019). Torture and trauma: Why the death penalty is wrong and should be strictly prohibited by American and international law, Washburn LJ, 58, 1.
  3. Blume, J. H. (2004). Killing the willing: Volunteers, suicide and competency. Mich. L. Rev., 103, 939.
  4. Bonta, J., & Gendreau, P. (1990). “Reexamining the cruel and unusual punishment of prison life”, Law and human behavior, Vol.14, No.4, pp.347.
  5. Brown, I., & Inouye, D. K. (1978). “Learned helplessness through modeling: The role of perceived similarity in competence”, Journal of personality and Social Psychology, Vol.36, No.8, 900.
  6. Budiman & Rahmawati (2020). Death Row Phenomenon in Indonesia:Institute for Criminal Justice Reform (ICJR).
  7. Burki, T. (2020). “Prisons are “in no way equipped” to deal with COVID-19”, The Lancet, 395(10234), pp.1411-1412.
  8. Cedric M.,(2018). "Death Row Inmates: Housing and Management Issues," in Routledge Handbook on Offenders with Special Needs, ed. kimberly D.Doson (New York, Routledge).
  9. Ciuca, A. (2015). The Death Row: An Argument for Death Penalty Abolition? Available at SSRN 2621583.
  10. Cornell law school , Death Row Conditions (2012). death penalty project.
  11. Crocker, D. (1998). "Extended Stays: Does Lengthy Imprisonment on Death Row Undermine the Goals of Capital Punishment. J. Gender Race & Just., 1, 555.
  12. Garland, D. (2010). Peculiar institution: America's death penalty in an age of abolition: OUP Oxford.
  13. George, R. M. (2016). Prison voices from death row: Indian Experiences (1 ed.). New York: Routledge.
  14. Girelli, G. (2021). The death penalty for drug offences: Global overview 2020.
  15. Haider, M. H. (2014). Development of The Concept of The Death Row Phenomenon Around The world, Editorial Team, 2, 1183.
  16. Harave, V. S., Nandakumar, B. S., & Guruprasad, D. V. (2021). “A cross-sectional study of depression among death row convicts from a south Indian state”, Kerala Journal of Psychiatry,Vol. 34, No.1, pp.35-39
  17. Harp, S. F. (2005). Hidden victims: Rutgers University Press.
  18. Harrington, C. L. (2000). “A community divided: Defense attorneys and the ethics of death row volunteering. Law & social inquiry, Vol. 25, No.3, pp.849-881.
  19. Harrington, C. L. (2004). “Mental competence and end-of-life decision making: death row volunteering and euthanasia”, Journal of Health Politics, Policy and Law, Vol.29, No.6, pp.1109-1152.
  20. Harrison, K., & Tamony, A. (2010). “Death row phenomenon, death row syndrome and their affect on capital cases in the US”, Internet Journal of Criminology.
  21. Hempel, O. (2016). “Death Row Phenomenon. A Fate Worse Than Death. European Master’s Degree, UNIVERSITY OF VIENNA.
  22. Herrmann, J. (2001). “The death penalty in Japan: An absurd punishment”, Brook. L. Rev., 67, 827
  23. Highet et al (1994). Pratt & Morgan v. Attorney General for Jamaica. American Journal of International Law, 775-783.
  24. Holder, K. (2015). “Confined to a concrete cave: The death row torture of Warren Lee Hill”, Elon L. Rev., 7, 591.
  25. Hood, R. (2015). The death penalty: A worldwide perspective, OUP Oxford.
  26. Johnson, M. (2014). “Fifteen Years and Death: Double Jeopardy”, Multiple Punishments, and Extended Stays on Death Row. BU Pub. Int. LJ, 23, 85.
  27. Johnson, R.(2019). Condemned to Die: Life under Sentence of Death. 2 ed. New York: Routledge
  28. Jose, J. M., & De Ungria, M. C. A. (2021). “Death in the time of Covid-19: Efforts to restore the death penalty in the Philippines”, Forensic Science International: Mind and Law2, 100054.
  29. Jouet, M. (2022). Death penalty abolitionism from the Enlightenment to modernity. American Journal of Comparative Law.
  30. Lynch, M. (2013). “Superman meets death row: legal struggles around the new punitiveness” in :The new punitiveness. Routledge. (pp. 92-110).
  31. McLeod, M. S. (2016). Does the Death Penalty Require Death Row-The Harm of Legislative Silence. Ohio St. LJ, 77, 525.
  32. Mendez, J. (2012). The Interim Report of the Special Rapporteur of the Human Rights Council on torture and other cruel, inhuman, or degrading treatment or punishment. United Nations Human Rights Committee.
  33. Mimms, E. (2018). International Law and the Death Penalty in the United States. Available at SSRN 3365287
  34. Montoya-Barthelemy, A. G., Lee, C. D., Cundiff, D. R., & Smith, E. B. (2020). “COVID-19 and the correctional environment: the American prison as a focal point for public health”, American Journal of Preventive Medicine58(6), 888-891.
  35. Osofsky, M. J., Bandura, A., & Zimbardo, P. G. (2005). “The role of moral disengagement in the execution process”, Law and human behavior, Vol.29, No.4, pp.371-393.
  36. Peel, D. (2013). Clutching at life, waiting to die:The experience of death row incarceration. W. Criminology Rev., 14, 61.
  37. Richardson, A. (2020). Reviewing Constitutionality of Time Spent on Death Row Under Eighth Amendment Jurisprudence.
  38. Rountree, M. Rountree. (2013). “Volunteers for execution: Directions for further research into grief”, culpability, and legal structures. UMKC L. Rev., 82, 295.
  39. Sadoff, D. A. (2008). “International law and the mortal precipice: A legal policy critique of the death row phenomenon”, Tul. J. Int'l & Comp. L., 17, 77.
  40. Schildkraut, J. (2013). “An inmate’s right to die: legal and ethical considerations in death row volunteering”, Criminal Justice Studies,Vol. 26, No.2, pp.139-150
  41. Sharp, S. F. (2005). Hidden victims, Rutgers University Presss.
  42. Simpson, P. L., & Butler, T. G. (2020). “Covid-19, prison crowding, and release policies”, Bmj369.
  43. Smith, A. (2008). Not waiving but drowning :the anatomy of death row syndrome and volunteering for execution, BU Pub. Int. LJ, 17, 237.
  44. Strafer, G. R. (1983). Volunteering for execution: Competency, Voluntariness and the propriety of third party intervention. J. Crim. L. & Criminology, 74, 860.

60.Sun, A. (2014). “Killing Time in the Valley of the Shadow of Death: Why Systematic Pre-execution Delays on Death Row Are Cruel and Unusual”, Colum. L. Rev., 113, 1585

  1. Tartaro, C., & Lester, D. (2016). “Suicide on death row. Journal of forensic sciences”, Vol.61, No.6, pp.1656-1659.
  2. Vandiver, M. (2003). “The impact of the death penalty on the families of homicide victims and of condemned prisoners”, America’s experiment with capital punishment: Reflections on the past, present, and future of the ultimate penal sanction, 2, pp.613-645
  3. Vogelman, L. (1989). “The living dead: Living on death row”, South African Journal on Human Rights, Vol.5, No.2, pp.183-195
  4. Yin, T. (2005). Can 'Death Row Phenomenon 'Be Confined to Death Row Inmates? U Iowa Legal Studies Research.
  1. Soering v. The United Kingdom, 1/1989/161/217 , Council of Europe: European Court of Human Rights.
  2. Pratt & Morgan v. Attorney General for Jamaica(1993).
  3. Catholic Commission for Justice and Peace v. Attorney General of Zimbabwe and Others, Supreme Ct., 1993.
  4. Attorney General v Susan Kigula & 417 Ors (Constitutional Appeal 3 of 2006) [2009] UGSC 6 (21 January 2009).
  5. Knight v. Florida - 528 U.S. 990, 120 S. Ct. 459 (1999).
  6. Johnson v. Jam., Comm. 592/1994, U.N. Doc. A/54/40, Vol. II, at 20 (HRC 1996). Breyer, J. at: Valle v. Florida, 132 S. Ct. 1, 2 (2011).