نسبت حق محرمانگی و تکلیف به شفافیت در پیشگیری از پولشویی الکترونیکی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

2 استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

3 استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، ایران

10.22059/jqclcs.2022.317122.1650

چکیده

دو گزاره «به هر اندازه که فناوری‌های نوین، انجام بزه را آسان‌تر کرده‌اند، به همان اندازه پیشگیری از بزه را دشوارتر» و «به هر اندازه که پیشگیری نیازمند تمرکزگرایی است، فضای سایبر تمرکزُگریز است»، به‌ویژه دربارة پولشویی الکترونیکی صدق می‌کنند. دشواری پیشگیری از این پدیده تنها چهرة فنی ندارد، بلکه دو ضلع دیگر نیز دارد: اصول و ارزش‌های حاکم بر محرمانگی داده‌های مالی و پولی اشخاص است که نهادهای مالی و پولی موظف به پشتیبانی از آن‌اند و ضلع سوم چنددستگی سیاست‌های جنایی رویارو با پولشویی الکترونیکی است.
پولشویی الکترونیکی تحقق پولشویی از رهگذر تجهیزات و بستر الکترونیکی است که پیشگیری از آن، عرصة جدال میان حق محرمانگی در مبادلات مالی و پولی و تکلیف به شفافیت در این مبادلات است. هرچند نظام‌های حقوقی در نهایت تکلیف به شفافیت را برای رویارویی با پولشویی ترجیح می‌دهند، ولی واقعیت این است که در عمل، پیشگیری از پولشویی با دیوار بلند حق محرمانگی مواجه است که اقتضائات فضای سایبر، نگرش نهادهای مالی و پولی به حقوق مشتریان و نیز نگرش متفاوت کشورها در پیگیری پولشویی الکترونیکی در بستر جهانی، آن را رقیب جدی برای تکلیف به شفافیت معرفی کرده است. این مقاله براساس منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی و به شیوة توصیف و تحلیل می‌کوشد تا چالش‌های پیشگیری از پولشویی الکترونیکی را از زاویة دو ارزش هم‌وزن یعنی حق محرمانگی و اصل شفافیت مالی بررسی کند و دستاورد نوشتار نیز همانا تأکید بر ایجاد توازن میان این دو ارزش است، به‌گونه‌ای که اصل، بر حفظ محرمانگی داده‌های مالی و پولی است و اصل شفافیت به‌صورت استثنا و توجیه‌شده می‌تواند حق محرمانگی را برای رویارویی با پولشویی الکترونیکی کنار بزند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship of the right to privacy and the duty to transparency in Prevention of E-money Laundering

نویسندگان [English]

  • shahyar Abdollahi Ghahfarokhi 1
  • Batol Pakzad 2
  • hassan alipour 3
  • Mohammadreza Elahimanesh 2
1 Ph.D. Student of Criminal Law and Criminology, Department of Law, North Tehran Branch, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor in Criminal Law and Criminology, Department of Law, Ph.D. in Criminal Law and Criminology , North Tehran Branch, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor in Criminal Law and Criminology, Department of Law, Farabi Campus, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The statement "As much as new technologies have made it easier to commit a crime, it has become even more difficult to prevent crime." is especially true of e-money laundering. Apart from technical aspects, this phenomenon also has two other sides. The second side is the principles and values ​​governing the confidentiality of financial and monetary data of individuals that financial and monetary institutions are obliged to support, and the third side is the multiplicity of criminal policies facing e-money laundering due to weak global cooperation in the region.
     E-money laundering is the realization of money laundering through equipment and electronic platform.  Although legal systems ultimately prefer the task of transparency to confront M.L, in practice prevention of M.L faces a high wall of privacy, which the requirements of cyberspace, the attitude of financial and monetary institutions to the rights of customers, as well as the relations of countries in pursuing E.M.L in a global context, has introduced it as a serious competitor to the principle or task. This article tries to examine the challenges of preventing e-money laundering from the perspective of two equal values, namely the value of confidentiality and the value of financial transparency, and concludes that the emphasis on creating a balance between these two values ​​are such that the principle is to maintain the confidentiality of financial and monetary data and the principle of transparency is exceptionally and justifiably can deprive the right to privacy in the face of e-money laundering.

کلیدواژه‌ها [English]

  • E-money Laundering
  • Prevention of Crime
  • The Right of Confidentiality
  • Principle of Transparency
  • The Conflict of Right and Principle

مراجع

  1. ابوالحسنی هستیانی، اصغر؛ دانیالی، قربان (1397). «تدوین الگوی راهبردی پیشگیری از پولشویی در ساختار بانکی کشور ایران (مطالعة موردی: بانک صادرات ایران)»، فصلنامة علمی پژوهشی مدیریت سازمان‌های دولتی، دورة 6، ش 4.
  2. ابراهیمی کردلر، علی؛ تحریری، آرش؛ محمدی، علی (1398). «عدم رعایت قانون مبارزه با پولشویی و حق‌الزحمة حسابرسی»، مجلة دانش حسابداری، دورة 10، ش 4.
  3. باقری، محمود؛ رحمانی، رؤیا و رحمانی، سعید (1399). «چالش جمع بین منافع عمومی و حقوق خصوصی در رازداری بانکی»، مطالعات حقوق خصوصی، سال پنجاهم، ش 3.
  4. جانی‌پور، کرم؛ معروفی، مختار (1392). «تحلیلی در لزوم جرم‌انگاری پولشویی (با نگاهی تطبیقی به مدل جرم انگاری پالایش)»، آموزه‌های حقوق کیفری، ش 6.
  5. حبیب‌زاده، محمدجعفر؛ میرمجیدی هشجین، سیده سپیده (1390). «نقش بانکداری الکترونیکی در پولشویی و روش‌های مقابله با آن»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورة 15، ش 1.
  6. خورسندیان محمدعلی؛ فلاح‌دخت درب قلعه، مریم (1396). «تعهد به رازداری بانکی و قلمرو آن در حقوق بانکی ایران، نشریة حقوقی دادگستری، ش 98.
  7. خوئینی، غفور؛ مسجدسرایی، حمید؛ کبیری، سهیل (1396). «درنگی در جرم‌انگاری پولشویی»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال نهم، ش 17.
  8. رستمی، هادی (1398). «تحصیل مال از طریق نامشروع در پرتو مقررات پولشویی»، مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دورة 49، ش 2.
  9. زرنشان، شهرام؛ شجاعی نصرآبادی، محمد (1396). «ضرورت جرم‌انگاری پولشویی مستقل از جرم منشأ»، آموزه‌های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ش 14.
  10. ساریخانی، عادل؛ فتحی، مرتضی (1394). «عناصر موضوعی جرم پولشویی در قانون مبارزه با پولشویی ایران و کنوانسیون‌های بین‌المللی»، مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دورة 2، ش 4 و 5.
  11. سالارزائی، امیرحمزه (1390). «عدم اعتبار جرم‌انگاری پولشویی از منظر فقه و حقوق ایران»، پژوهش‌های فقهی، سال هفتم، ش 4.
  12. شاملو، باقر؛ مرادی، مجید (1392). «تحدید تضمینات دادرسی عادلانه در پرتو امنیت‌گرایی در جرم پولشویی»، مجلة حقوقی دادگستری، ش 81.
  13. عامری، آرزو (1397). رابطة رازداری بانکی و جرم پولشویی در حقوق کیفری ایران با نگاهی به اسناد بین‌المللی، اولین همایش بزرگ مطالعات و پژوهش‌های علمی علوم انسانی، تهران، https://civilica.com/doc/946247.
  14. عباسی، ابراهیم؛ رومی، محمدصادق (1397). «بررسی نقش دستگاه‌های نظارتی و حسابرسی در قبال قانون مبارزه با پولشویی»، مجلة دانش حسابرسی، سال هجدهم، ش 70.
  15. فرخیان، علی؛ چاله چاله، عبدالله (1398). «کشف تراکنش‌های مشکوک به پولشویی براساس الگوی بافتاری حساب‌های بانکی»، دانش حسابرسی، سال نوزدهم، ش 74.
  16. کدخدایی، عباسعلی؛ نوروزپور، حسام (1399). چالش‌های ارزهای مجازی در مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم با تأکید بر اقدامات و توصیه‌های کارگروه ویژة اقدام مالی، مجلة حقوقی بین‌المللی، ش 62.
  17. مطهری‌خواه، ذبیح (1395). «بررسی فقهی حکم پولشویی از دیدگاه امام خمینی»، پژوهشنامة متین، سال هجدهم، ش 70.

18. والش، باب (1397). حسابرسی ضد پولشویی و کنترل‌های مربوط به آن، ترجمة وحید ملا امینی و احمد خالق بیگی، چ اول، تهران: کتیبه.

  1. Alexander, A.C.H (2007). Insider Dealing and Money Laundering in the EU: Law and Regulation, Ashgate Publishing Limited.
  2. Alldridge, Peter (2003). Money Laundering Law; Forfeiture, Confiscation, Civil Recovery, Criminal Laundering and Taxation of the Proceeds of Crime, Hart Publishing, Oxford and Portland, Oregon.

21. Brody, Richard G and others (2020). “The need for anti-corruption policies in developing countries”, journal of financial crime, Vol. 28, No 1.

  1. Cassella, Stefan (2019). “Hurdling the sovereign wall: How governments can recover the proceeds of crimes that cross national boundaries”, Journal of money Laundering control, Vol. 22, No. 1.
  2. Chatain, Pierre-Laurent and Hernandez-Coss, Raul and Borowik, Kamil and Zerzan, Andrew (2008). Integrity in mobile phone financial service; Measures for Mitigating Risks from Money Laundering and Terrorist Financing, The International Bank for Reconstruction and Development/The World Bank.
  3. Demetis, Dionysios S (2010). Technology and Anti Money Laundering: A system theory and risk-based approach, Edward Elgar Publishing Limited.
  4. Frattini, Franco (2007). initiatives of the European commission, in: anti money laundering: international law and practice, edited by wouter H. Muller and Christian H, Kalin and John G. Goldsworth, John Wiley and Sons Ltd.
  5. Guttmann, Robert (2003). Cybercash: The coming era of electronic money, Palgrave Macmillan, First published.
  6. Lee, Madeline (2004). Anti money laundering laws and regulations in Singapore, in: A comparative guide to Anti-Money Laundering; A critical analysis of system in Singapore, Switzerland, the UK and the USA, edited by Mark Pieth and Gemma Aiolfi, Edward Elgar Publishing Limited.
  7. Patricia, Godinho Silva (2019). “Recent development in EU legislation on money laundering and terrorist financing”, New Journal of European Criminal Law, Vol. 10, No. 1.
  8. Pavlidis, George (2020). “Financial information in the context of anti-money laundering: Broadening the access of law enforcement and facilitating information exchanges”, Journal of money Laundering control, Vol. 23, No. 2.
  9. Silathong, Komkrich (2021). Financial Intelligence Unit and the prevention of money laundering; a comparative analysis of financial intelligence unit in the United Kingdom, Singapore and Thailand, Ph.D. Thesis, University of the West England.
  10. Stessens, Guy (2000). money Laundering: A new international law enforcement model, Cambridge University Press.
  11. The World Bank (2009). Combating Money Laundering and the Financing of Terrorism: A Comprehensive Training Guide, The International Bank for Reconstruction and Development.
  12. Wong, Simone (2017). “The New EU Anti-Money Laundering Directive: Farewell to transparency of UK trusts”, Trust Law International, Vol. 31, No 3.
  13. A. J. Neumann, N. Stat land and R. D. Webb (1977). "Post-processing audit tools and techniques", US Department of Commerce, National Bureau of Standards.
مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
دوره 51، شماره 2
اسفند 1400
صفحه 393-373

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار