تعقیب مصرانه؛ مطالعه ای تطبیقی در حقوق کیفری ایران و ایالات متحده آمریکا

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانش‏ آموخته کارشناسی‌ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه تهران

چکیده

تعقیب مصرانه گونه‏ای مزاحمت است. گاه افراد با انگیزه‏های گوناگونِ خوب و بد، افرادی دیگر را پیوسته تعقیب کرده و می‏پایند و بدین طریق موجب اذیت و آزار می‏شوند. شاید تعقیب‏شونده، سرانجام ناگوارتری پیدا کند و بزه‏دیده جرایم شدیدتری مانند قتل و تجاوز جنسی (تعقیب مصرانه مشدد) ‏شود. تعقیب مصرانه در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا، به‏طور مستقل جرم‏انگاری و واکنش‏ها و تدابیر ویژه‏ای، مانند دستورهای حفاظت و محدودیت، نیز اتخاذ شده است. در حقوق کیفری ایران، جرمی با این عنوان وجود ندارد، بلکه جلوه‏ها و مصادیقی از آن، از جمله ماده 619 قانون تعزیرات مصوب 1375، پیش‏بینی شده است که جز تعیین مجازات، تدبیر دیگری دربرندارد. موضوع اصلی این مقاله تحلیل ماهیت و ارکان جرم تعقیب مصرانه و پاسخ‏دهی به آن در حقوق کیفری با روش تحلیلی-توصیفی و با رویکرد تطبیقی است. به نظر می‏رسد باتوجه به تغییر در سبک زندگی و الگوهای روابط اجتماعی، به‏ویژه با رواج شبکه‏های اجتماعیِ مجازی و پیام‏رسان‏ها، ارتکاب تعقیب مصرانه بسیار بیشتر و آسان‏تر از پیش شده است که تنها با جرم‏انگاری‏های عام و واکنش‏های عادی، نمی‏توان بازدارندگی و پاسخگویی مناسب و مؤثر را انتظار داشت. بسنده کردن حمایت کیفری از بزه‏دیدگان این رفتار به زنان و کودکان و نیز مقید کردن آن به مکان‏های عمومی‏ و عدم توجه به تعقیب‏مصرانه مجازی، فقدان تدابیر تأمینی و منوط کردن حمایت‏های قانونی به پس از اثبات جرم، از مهم‏ترین نقصان‏های قانونی موجود است که در مقایسه، کشورهای با قانون تعقیب مصرانه، وضعیت بهتری دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Stalking; A comparative study of Criminal Law of Iran and USA

نویسندگان [English]

  • Jamshid Golamloo 1
  • Mohammad Karami 2
2 Department Of Criminal Law, Faculty Of Law & Political Science, University Of Tehran 16th Azar St., Enghelab Sq.,
چکیده [English]

Stalking is a form of harassment. Sometimes people with different motives, good or bad, constantly follow and Watch others. This behavior has been criminalized in some countries such as the USA with differential policies and measures. In criminal law of Iran, there is no crime with this title exactly, but its manifestations and examples, such as Article 619 of the Penal Code adopted in 1996, have been considered a crime, with no special punishment and security measures. It seems that through the development of cyberspace into today's life, it has become much easier to commit stalking crimes than past. therefore, general criminal policies do not make an effective deterrence. Victims in stalking crimes need legal protective and preventative measures like Protection order and Restraining order. Lack of preventive and security measures before proof of stalking crimes and conviction of offender are the most important legal shortcomings in criminal justice system of Iran. A comparative study with countries that have been successful in this regard seems useful.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stalking
  • Harassment
  • Violence
  • Criminalization
  • Security measure
 
1. آقاجانی، نصرالله (1382)، «تکثر خشونت در آزارهای خیابانی»، مطالعات راهبردی زنان، ش 23، صص 188-160.
2. ادمز، الیسون (1390)، «مزاحمت در فضای مجازی»، ترجمۀ روح‌الله چاوشی، اطلاعات حکمت و معرفت، ش 4، صص 39-36.
3. اردبیلی، محمدعلی (1395)، حقوق جزای عمومی، ج 1، چ 50، تهران: میزان.
4. اسماعیلی، محمد (1396)، پاییز و زمستان، «عدالت پیشگیرنده؛ مهار جرم در بستر نظام حقوقی»، مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، ش 9، صص 326-297.
5. انگوتی، فرحناز (1395)، مزاحمت تلفنی، چ 1، تهران: نیکان کتاب.
6. باقری، نفیسه (1397)، تابستان، «سیاست کیفری ایران در رابطه با آزار جنسی، مقابله و پیشگیری»، قانون‌یار، ش 6، صص 433-419.
7. برجس، آن‌ولبرت؛ رگر، چریل؛ رابرتس، آلبرت (1395)، بزه‌دیده‌شناسی؛ نظریه‌ها و کاربردها، ترجمۀ حمیدرضا ملک‌محمدی، چ 1، تهران: میزان.
8. جیشانکار، کی (1394)، جرمشناسی فضای مجازی؛ کشف جرائم اینترنتی و رفتار مجرمانه، ترجمۀ حمیدرضا ملک‌محمدی، چ 1، تهران: میزان.
9. حبیب‌زاده، محمدجعفر؛ علی‌پور، عادل (1391)، «تحلیل جرم ایجاد مزاحمت تلفنی»، پژوهشنامۀ حقوق کیفری، ش 6، صص 84-61.
10. حسینی، سیدمحمد؛ اعتمادی، امیر (1394)، پاییز و زمستان، «مزاحمت؛ تهاجمی علیه تمامیت روانی اشخاص، در نظام‏های کیفری ایران و انگلستان»، مجلۀ حقوق تطبیقی، ش 108، صص 72-49.
11. حویزی، عبدالعلی (بی‌تا)، نور الثقلین، قم: مطبعه العلمیه.
12. زراعت، عباس (1392)، شرح قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، ج 2، چ 2، تهران: ققنوس.
13. شایان مهر، علیرضا (1377). دایره‌المعارف تطبیقی، تهران: سازمان انتشارات کیهان.
14. صالحی، سیدهادی؛ صالحی، سیدمهدی؛ نیکخواه سرنقی، رضا (1397)، بهار و تابستان، «بررسی فقهی‌حقوقی تجسس و موارد استثنائی آن»، مبانی فقهی حقوق اسلامی، ش 21، صص 98-77.
15. صبوری‌پور، مهدی (1390)، «حمایت کیفری از زنان و اطفال در برابر مزاحمت»، فصلنامۀ اطلاع‌رسانی حقوقی، ش 25، بهار 1390، صص 19-9.
16. کردی، حسین؛ حسینی نوروزی، سیدعلی‌اصغر ( 1394)، «تجربۀ انواع آزار جنسی»، فصلنامۀ علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، ش 57، صص 30-7.
17. لفیو، واین آر (1397)، سببیت و قتل و صدمات بدنی در نظام کیفری ایالات متحدۀ آمریکا، ترجمۀ حسین آقایی‌نیا، چ 4، تهران: میزان.
18. ملاوردی، شهین (1385)، کالبدشکافی خشونت علیه زنان، تهران: حقوق‌دان دانش‌ نگار.
19. میرمحمدصادقی، حسین (1397)، جرائم علیه اشخاص، ج 1، چ 25، تهران: میزان.
20. میرمجیدی، سپیده (1399)، «ارزیابی نتایج مداخلۀ کیفری در پرونده‌های خشونت جنسی: بازتعریف عدالت برای بزه‌دیدگان خشونت جنسی»، مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی، ش 1، بهار و تابستان 1399، صص 257-277.
21. Carter, Tracey )2016(, “Local, and federal response to stalking:Are anti- stalking laws effective?” Mary J. Women,Number 22, pp: 333-392
22. Chopin, F(2017), Cybercriminalité, Répertoire de droit pénal et de procédure pénale, Dalloz.
23. Choon, Heng and Sheridan, Lorraine )2017), “Is this stalking? Perceptions of stalking behavior among young male and female adults in hong kong and mainland china”, Journal of interpersonal violence, pp: 1-25.
24. Davis, Joseph )2001(, Stalking crimes and victim protection: prevention, intervention, threat assessment and case management, CRC press LLC.
25. Davis, Keith; Frieze, Hanson and Maiuro, Ronald )2002(, Stalking perspective on victims and perpetrators, Springer publishing company.
26. Debra, Pinals (2007), Stalking: Psychiatric perspectives and practical approaches, Oxford university press.
27.Finch, Emily (2001), The criminalization of stalking; constructing the problem and evaluation the solution, Cavendish publishing limited.
28. Fraser, Cynthia; Olsen, Erica; Lee, Keofeng; Southworth, Cindy and Tucker, Sarah )2010(, “The new age of stalking: technological implication for stalking”, juvenile and family court journal, Number4, pp: 39-56.
29. Haydee Sainz, Ysmara (2018), Public’s perception of stalking: victim-perpetrator relationship, Master of arts in forensic psychology, California Baptist university.
30. Hirtenlehner, Helmut; Starzer, Barbara and Weber, Christoph )2012(, “A differential phenomenology of stalking”, International review of victimology,Number 18, pp: 207-227.
31. Jenny, Korkodeilou (2020), Victims of stalking: case studies in invisible harms, Palgrave macmillan.
32. Jordan, Carol; Walker, Robert and Nigoff, Amy )2003(, “Stalking an examination the criminal justice response”, journal of interpersonal violence, Number 2, pp: 148-165.
33. Katja, Ntholm. Helina; Sheridan, Lorraine and Roberts, Karl )2010(, “The prevalence of stalking among finish university student”, journal interpersonal violence, Number 4, pp: 684-698.
34. Kinkade, Patrick; Burn,Ronald and Fuentes, Angel )2005(, “Criminalizing attraction: Perceptions of stalking and the stalker”, Crime and delinquency, Number 1, pp: 3-25.
35. L.F, Lowenstein )2000(, “The stalking phenomenon”, The police journal, Number 2, pp: 153-170.
36. Maran, Daniela; Veretto, Antonella; Zedda, Massimo and Francsini, Monica )2017(,“ Health care professionals as victims of stalking: Characteristics of the stalking campaign”, Consequences and Motivation in Italy, Journal of interpersonal violence, Number 17, pp: 2605-2625.
37. Meloy, Reid; Sheridan, Lorraine and Hoffmann, Jens )2008(, Stalking, threating, and attacking public figures, Oxford university.
38. Mullen, Paul and         Pathe, Michele )2002(, “Stalking”, Crime and just, Number 29, pp: 273-318.
39. Philips, Lorraine; Quirk, Ryan; Rosenfeld, Barry and Connor, Maureen )2004(, “Is it stalking? Perception of stalking among college undergraduates”, Criminal justice and behavior, Number 1, pp: 73-96.
40. Podana, Zuzana and Imrikova, Romana)2014(, “Victims’ responses to stalking: An examination of fear levels and coping strategies”, Journal of interpersonal violence, Number 5, pp: 792-809.
41. Oxford Advanced Dictionary (2005), Seventh edition, Oxford University Press.
42. Reyns, Badford and Englebrecht, Christine )2012(, “The fear factor: exploring predictor of fear among stalking victim throughout the stalking encounter”, Crime and delinquency, Number 5, pp: 788-808.
43. Scheb, John M; Scheb, John M II (2011), Criminal Law & Procedure, Seventh edition, Wadsworth, Cengage Learning.
44. Schlesinger, Louis (2006), “Clebrity stalking, Homicide, and suicide”, International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminoligy, Volum 50, Number 1, pp: 39-46.
45. Sheridan, Lorraine; Scott, Adrian andCampbell, Amy )2019), “Perceptions and Experiences of Intrusive Behavior and Stalking: Comparing LGBTIQ and Heterosexual Groups”, Journal of Interpersonal Violence, Number 7, pp: 1388-1409.
46. Siegel, Larry (2018), Criminology; Theories, patterns and typologies, Thirteenth Edition.
47. Wall, David )2001(, Crime and the internet, first published, Routledge.
48. https://leginfo.legislature.ca.gov, Last visited: 20 January 2021.