قابلیت تجزیه اقرار مقید کیفری در فقه امامیه و حقوق ایران با نگاهی تطبیقی به حقوق کشورهای مسلمان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

گروه حقوق جزا و جرم شناسی-دانشکده حقوق-دانشگاه قم-قم-ایران

چکیده

اقرار به اعتبار ترکیب آن به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. اقرار مقید یکی از این اقسامی است که طی آن مقر با پذیرش ادعای مدعی قیدی که مساعد به حال او است را به آن می-افزاید به گونه‌ای که ماهیت جزء نخست از جهت آثار حقوقی مترتب بر آن تغییر می‌کند.
مهم‌ترین اثری که بر این تقسیم‌بندی مترتب است از جهت قابلیت تجزیه‌ی اقرار است. حقوق کیفری کشورهای مختلف رویکردهای متفاوتی را در این خصوص اتخاذ نموده‌اند. در مقررات موضوعه کشور ما نسبت به تجزیه اقرار مقید کیفری حکمی بیان نشده است. از این رو در نوشتار حاضر ضمن مطالعه‌ی اجمالی نظام حقوقی برخی از کشورهای اسلامی، موضوع از منظر دکترین حقوقی کشورمان مورد بررسی قرار گرفت و به این نتیجه دست یافتیم که اقتضای ادله و مبانی مطرح آن است که به تجزیه‌ناپذیری چنین اقراری نظر دهیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Divisibility of Criminal Conditional Confession In Imamia jurisprudence and Iranian law with a comparative view of the laws of of Muslim countries

نویسنده [English]

  • Rouhollah Akrami
چکیده [English]

Confession is divided into several types based on its composition. Conditional Confession is one of those types in which the Confessor, In addition to accepting the claim, Adds a favorable condition to it, in such a way that the nature of the first part changes in terms of its legal effects. The most important effect on this division is Divisibility of Confession. Criminal law of different countries have adopted different approaches in this issue. The regulations of our country do not contain a provision on the Divisibility of confessional confession.
Therefore, in the present article, while reviewing the legal system of some Islamic countries, the subject was examined from the perspective of our country's legal doctrine, and We came to the conclusion that Conditional Confession cannot be divisible according to the available evidences and underlying principles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conditional Confession
  • divisibility of confession
  • Criminal Evidence
  • Imamiyah Jurisprudence

مراجع

  1. 1.     آخوندی، محمود (1394)، شناسای آیین دادرسی کیفری: اثبات بزهکاری و راهنماهای آن، ج 7، چ 2، تهران: دوراندیشان.

    1. حاجی‌ده‌آبادی، احمد (1391)، «تجزیه‌پذیری اقرار مقید در امور کیفری و مدنی»، فصلنامۀ حقوق اسلامی، سال 9، ش 35، صص 35-7.
    2. خالقی، علی (1388)، آیین دادرسی کیفری، چ2، تهران: انتشارات شهر دانش.
    3. رحیمی، موسی؛ رحیمی دهسوری، رضا (1397)، گفته­ها در قانون آیین دادرسی کیفری: دکترین و رویۀ قضایی، چ 1، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوۀ قضاییه.
    4. زراعت، عباس؛ حاجی­زاده، حمیدرضا (1390)، ادلۀ اثبات دعوا، چ 2، کاشان: نشر قانون مدار.
    5. شبیری زنجانی، سیدموسی (1380)، کتاب نکاح: تقریرات خارج فقه، چ 1، قم: مؤسسۀ پژوهشی رأی‌پرداز.
    6. شمس، عبدالله (1391)، ادلۀ اثبات دعوا: حقوق ماهوی و شکلی، چ 14، تهران: انتشارات دراک.
    7. شهیدی، مهدی (1370)، «اقرار غیرمجرد»، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال اول، ش1، صص 56-40.
    8. صفار، محمدجواد (1379)، «قاعدۀ تجزیه‌ناپذیری اقرار و دامنۀ اجرای آن»، فصلنامۀ مفید، سال 6، ش 22، صص 32-3.
    9. کاتوزیان، ناصر (1384)، اثبات و دلیل اثبات، ج 1، چ 3، تهران: نشر میزان.
    10. عابدی، احمدرضا (1398)، آیین دادرسی کیفری، چ 1، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوۀ قضاییه.

    12. محقق داماد، سیدمصطفی (1392)، قواعد فقه: بخش قضایی، چ 6، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.

    1. مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی قضا (1390)، نرم‌افزار گنجینۀ استفتائات قضایی، نسخۀ 2.
    2. إحسایی، إبن أبی جمهور (1405ه.ق)، عوالی اللئالی العزیزیه، ج 3، الطبعه 1، قم: دار سیدالشهداء (علیه‌السلام) للنشر.
    3. ابراهیمی، قاسم (1422ه.ق)، «ألاثبات القضائی: تجزئة الاقرار»، مجلۀ فقه اهل‌البیت علیهم­السلام، سال 6، الرقم23: 186-161.
    4. اراکی، محمدعلی (1415ه.ق)،کتاب البیع، ج 1، الطبعه 1، قم: مؤسسۀ در راه حق.
    5. بازی، محمد (2010م)، «سلطه القاضی فی تقدیر الاعتراف الجنائی فی القانون المغربی و المقارن»، المجله المغربیه للدراسات القانونیه و القضائیه، الرقم 4، صص 61-17.
    6. بجنوردی، سیدمحمدحسن (1419ه.ق)، القواعد الفقهیه، ج 4، الطبعه 1، قم: نشر الهادی.
    7. برکات، قیسون رامی (2010م)، مبدأ الاقتناع الشخصی للقاضی الجزائی، رساله للماجستیر، ام البواقی: جامعه‌ام البواقی.
    8. برکات، علی (2012م)، الوسیط فی شرح نظام القضاء السعودی الجدید، الطبعه 1، ریاض: مکتبه القانون و الاقتصاد.
    9. بهوتی، منصور بن یونس (2000م)، شرح منتۀ الإرادات: دقائق أولی النۀ لشرح المنتهی، ج 6، الطبعه 1، بدون مکان: مؤسسه الرساله.
    10. بهوتی، منصور بن یونس (2003م)، کشاف القناع عن متن الإقناع، بدون طبعه، ریاض: دار عالم الکتب.
    11. تبریزی، میرزا جواد (بی­تا)، اُسس القضاء و الشهاده، الطبعه 1، قم: دار الصدیقه الشهیده سلام الله علیها.
    12. ثروت، جلال (2004م)، نظم الاجرائات الجنائیه، بدون طبعه، اسکندریه: مطابع السعدنی.
    13. حسینی حائری، سیدکاظم (1415ه.ق)، القضاء فی الفقه الاسلامی، الطبعه 1، قم: مجمع اندیشه اسلامی.
    14. حسینی مراغی، میر عبدالفتاح (1417ه.ق)، العناوین، ج 2، الطبعه 1، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
    15. حکمت فرمان، عباس (2008م)، الاقرار فی الإثبات الجزایی، مجله مرکز دراسات الکوفه، سال 5، الرقم 7، صص 172-159.
    16. حمو الزهیری، أشجان خالص (2006م)، الاقرار دلیل فی الإثبات الجنائی، بحوث مستقبلیه، الرقم 15، صص 224-207.
    17. زکی أبوعامر، محمد (بی­تا). الإثبات فی المواد الجنائیه: محاوله فقهیه و عملیه لإرساء نظریه عامه، بدون طبعه، اسکندریه: الفنیه للطباعه و النشر.
    18. سبحانی، شیخ جعفر (1432ه.ق)، الحدود و التعزیرات فی الشریعه الإسلامیه الغراء، الطبعه 1، قم: مؤسسه امام صادق علیه­السلام.
    19. سبحانی، شیخ جعفر (1418ه.ق)، نظام القضاء و الشهاده فی الشریعه الإسلامیه الغراء، ج 2، الطبعه 1، قم: مؤسسه امام صادق علیه­السلام.
    20. سیفی مازندرانی، علی‌اکبر (1415ه.ق)، دلیل تحریرالوسیله: الصید و الذباحه، الطبعه 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    21. طباطبایی، سیدعلی (1418ه.ق)، ریاض المسائل، ج 13، الطبعه 1، قم: مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام.
    22. طوسی [شیخ]، محمد بن حسن (1407ه.ق)، الخلاف، ج 5، الطبعه 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    23. عاملی [شیخ حر]، محمد بن حسن (1409ه.ق)، تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه، ج 29 و 27 و 23، الطبعه 1، قم: مؤسسه آل­البیت علیهم­السلام.
    24. عبدالمنعم حسونه، بدریه (2000م)، شرح قانون الإثبات الإسلامی السودانی و تطبیقاته القضائیه، الطبعه 1، ریاض: اکادیمیه نایف العربیه للعلوم الامنیه.
    25. عبدالموجود، عادل (2012م)، مشروع تقنین الشریعه الإسلامیه من مضبطه مجلس الشعب المصری، بدون طبعه، بیروت: دار الکتب العلمیه.
    26. عبدالوهاب محمد، عبدالمنعم (2014م)، الاقرار فی الاثبات المدنی: دراسه مقارنه بین الشریعه الاسلامیه و القانون العراقی، رساله دکتوراه، کرکوک: جامعه سانت کلیمنتس العالمیه.
    27. غرابی، عبدالله مسلم(2018م)، دلیلک القانونی فی النظام السعودی، الطبعه 1، ریاض: دار الکتاب الجامعی للنشر و التوزیع.
    28. فتحی سرور، احمد (2016م)، الوسیط فی قانون الإجرائات الجنائیه، ج 1، الطبعه 10، قاهره: دار النهضه العربیه.
    29. فوزان، محمد (2014م)، جرائم الرشوه و التزویر: دراسه مقارنه بالشریعه الإسلامیه، الطبعه 1، ریاض: مکتبه القانون و الاقتصاد.
    30. فوزان، محمد (2010م)، التنظیم القضائی الجدید فی المملکه العربیه السعودیه: دراسه مقارنه بالفقه الإسلامی، الطبعه1، ریاض: مکتبه القانون و الاقتصاد.
    31. مجلسی [علامه]، محمدباقر (1404ه.ق)، مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول (ص)، ج 24، الطبعه 1، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
    32. مجلسی [علامه]، محمدباقر (1406ه.ق)، ملاذ ألاخیار فی فهم تهذیب ألاخبار، ج 10، الطبعه 1، قم: منشورات مکتبه آیه‌الله المرعشی‌النجفی.
    33. محمد الرضی، وجدان علی (2003م)، سلطه المحکمه فی تقدیر البینات فی المسائل الجنائیه، رساله للماجستیر، خارطوم: جامعه الخرطوم.
    34. محمد سلامه، مأمون (1992م)، الإجرائات الجزائیه فی التشریع المصری، ج 2، بدون طبعه، قاهره: دار النهضه العربیه.
    35. محمد الهواری، شعبان محمود (2013م)، أدله الإثبات الجنائی، الطبعه 1، طنطا: دار الفکر و القانون.
    36. مطیران، محمد فارس (2016م)، «تجزئه الإقرار: دراسه فقهیه مقارنه بالقانون المدنی و الجنائی»، مجله الجمعیه الفقهیه السعودیه، السنه الرابعه، الرقم 31، صص 526-455.
    37. منتظری، حسین­علی (1415ه.ق)، دراسات فی المکاسب المحرمه، ج 2، الطبعه 1، قم: نشر تفکر.
    38. موسوی اردبیلی، سیدعبدالکریم (1427ه.ق)، فقه الحدود و التعزیرات، ج 1، الطبعه 2، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
    39. موسوی بهبهانی، سیدعلی (1405ه.ق)، القواعد الکلیه: الفوائد العلیه، ج 1، الطبعه 2، اهواز: کتابخانه دارالعلم.
    40. موسوی خویی، سیدابوالقاسم (1422ه.ق)، مبانی تکمله‌المنهاج، ج 42 و 41، الطبعه 1، قم: مؤسسه إحیاء آثار الامام الخوئی.
    41. مونس محب­الدین، محمد (2000م)، شرح قانون الإجرائات الجنائیه: الإثبات الجنائی، بدون طبعه، قاهره: دار النهضه العربیه.
    42. وزارت دادگستری کویت (2011م)، مجموعه التشریعات الکویتیه: قانون الإجرائات و المحاکمات الجزائیه، ج 2، چ 1، کویت: مطابع الخط.
    43. یونس، بدرالدین (2014م)، سلطه القاضی الجنائی فی تقدیر الدلیل الجنائی: دراسه مقارنه، رساله دکتوراه، قسطنطینه: جامعه قسطنطینه.
    44. . قانون الاثبات السودانی (1994م)، دسترسی در:  http://www.nccw.gov.sd/files/145.pdf
    45. نظام الاجراءات الجزائیه السعودی (1435ه.ق)، دسترسی در:

        https://www.moj.gov.sa/Documents/Regulations/pdf/08.pdf.

    1. قانون الاصول المحاکمات الجزائیه العراقی (1971م)، دسترسی در:

        http://iraqld.hjc.iq:8080/LoadLawBook.aspx?SC=031220057844749.

    1. قانون الاصول المحاکمات الجزائیه العسکری العراقی (2007م)، دسترسی در:

         http://iraqld.hjc.iq:8080/LoadLawBook.aspx?SC=070120089400316.

    1. اللائحه التنفیذیه لنظام المرافعات الشرعیه السعودی (1435ه.ق)، دسترسی در:

         http://www.idc.gov.sa/ar-sa/RulesandRegulations1.pdf.

    1. قانون المسطره الجنائیه المغربی (2002م)، دسترسی در:

          http://adala.justice.gov.ma/production/legislation/ar/penal/CodePenal2.htm.               

    62. Cheema, Moeen H. (2006), “Cases and Controversies: Pregnancy as Proof of Guilt under”, Pakistan's Hudood Laws, Brooklyn Journal of International Law, Vol. 32, pp: 121-160.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار