اِکوساید (بوم زدایی): جنایتی علیه توسعة پایدار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسیِ دانشکدة حقوقِ دانشگاه شهید بهشتی

2 حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

بر مبنای آموزة توسعة پایدار، هر نسل بشری مکلّف است از منابعِ زمین به‌گونه‌ای بهره‌برداری نماید که ضمن تأمین نیازهای خود (انصافِ درون‌نسلی)، به منابعِ لازم جهت تأمین نیازهای نسل‌های آینده (انصافِ میان‌نسلی) آسیبی نرساند. در پرتو این آموزة نوپیدا، که به الگوی جهانی و مطلوبِ توسعه در جامعة بین‌المللی نیز تبدیل شده است، مفهومِ توسعه، معنا و گسترة متفاوتی پیدا می‌کند؛ به‌این‌صورت‌که، افزون بر جنبة اقتصادی، توسعه، دو ساحتِ اجتماعی و ‌محیط‌زیستی نیز دارد. در این چهارچوبِ تحلیلی، اِکوساید را باید تهدید جدّی علیه توسعة پایدار دانست. زیرا، اِکوساید، محیط‌زیست و منابعِ طبیعیِ ملّت‌ها را به‌شدّت تخریب نموده و افزون بر تهدیدِ امنیّتِ ‌محیط-زیستی، پایه‌های امنیّتِ اقتصادی و اجتماعی را نیز به لرزه درمی‌آورد. پیامدِ مستقیمِ اِکوساید، فروپاشیِ امنیّتِ اقتصادیِ جوامع است، که این امر به‌نوبة خود منجر به بروز یا گسترشِ بحران‌های اجتماعیِ شدیدی مانندِ فقر، بی‌کاری، بی‌خانمانی، بزه‌کاری، آوارگی، پناهندگی، درگیریِ قومی، مخاصمة مسلّحانه و ... نیز می‌گردد. ازاین‌روی، ضروری است که جرم‌انگاری آن در کانون توجّه نظام‌های حقوقیِ داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی قرار گرفته و سیاستِ جناییِ مشترکی در برابرِ آن اتّخاذ گردد تا از وقوع اِکوساید پیش‌گیری گردیده و به بی‌-ترمیم‌مانیِ قربانیان و بی‌کیفرمانیِ مرتکبینِ آن پایان داده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Ecocide: A Crime against Sustainable Development

نویسندگان [English]

  • Bagher Shamloo 1
  • Gholamreza Gholipour 2
1 Associate Professor of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran.
2 criminal law and criminology, faculty of law, Shahid Beheshti Univercity, Tehran, Iran
چکیده [English]

According to “the Sustainable Development Doctrine”, it is incumbent on every human generation to use the earth resources in a manner that, while providing its own needs (intragenerational fairness), does not harm the resources needed for future generations (intergenerational fairness). In light of this new doctrine, which has also become a global and favorable model of development in the international community, the concept of development has a different meaning and scope, in that, development in addition to having an economic dimension, also pertains to social and environmental aspects. In this framework, ecocide is considered a serious threat to sustainable development. Ecocide severely degrades the environment and natural resources and shakes the foundations of economic and social security alongside threatening environmental security. The direct consequence of ecocide is the deterioration of economic security of society, which in turn results in or exacerbates severe social crises including poverty, illness, unemployment, homelessness, conflict, illiteracy, delinquency, immigration, displacement, asylum, ethnic clashes, armed conflicts, etc. It is therefore imperative that its criminalization be at the center of the attention of national, regional and international legal systems and that a common criminal policy be adopted to prevent the occurrence of ecocide and end the perpetrators’ wrongdoing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ecocide
  • Environment
  • Environmental Security
  • Green Economy
  • Crimes against Sustainable Development

مراجع

  1. 1.     بابایی، مهدی (1396)، بررسی جرم­شناختی جرائم زیست­محیطی (اکوساید)، پایان­نامة دورة کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکدة حقوق و علوم اجتماعی، گرایش حقوق جزا و جرم­شناسی، بهمن ماه.

    1. دایموند، جَرِد (1397)، فروپاشی: چگونه جوامع راه فنا یا بقا را برمی­گزینند، ترجمة فریدون مجلسی، چ 1، تهران: نشر نو.
    2. درویش، علیرضا؛ جنتی­پور، محمد؛ داداش­دوست، زهرا؛ نجفی، حسن (مترجمین) (1397)، تأملی بر جرم‌شناسی انتقادی با رویکردی بر جرم­شناسی سبز، چ 1، تهران: انتشارات مهر کلام.
    3. رمضانی قوام­آبادی، محمدحسین؛ شفیق­فرد، حسن (1395)، «توسعة پایدار و حق بر محیط‌زیست سالم: چشم­انداز نسل­های آینده»، فصلنامة سیاست جهانی، ش 15، بهار، صص 299-267.
    4. رئیس­دانا، فریبرز (1383)، جهانی­سازی قتل‌عام اقتصادی، چ 1، تهران: مؤسسة انتشارات نگاه.
    5. زاکس، ولفگانگ (الف) (1377)، «جهان واحد»، نگاهی نو به مفاهیم توسعه، ترجمة فریده فرهی و وحید بزرگی، چ 1، تهران: نشر مرکز.
    6. زاکس، ولفگانگ (ب) (1377)، «محیط‌زیست»، نگاهی نو به مفاهیم توسعه، ترجمة فریده فرهی و وحید بزرگی، چ 1، تهران: نشر مرکز.
    7. زرشناس، شهریار (1389)، توسعه، چ 1، تهران: انتشارات کتاب صبح.
    8.  زمانی، سیدقاسم (1388)، «جرم‌انگاری تخریب محیط‌زیست در حقوق بین­الملل»، حقوق محیط‌زیست: نظریه­ها و رویه­ها، چ 1، تهران: انتشارات خرسندی.
    9.  سالین، مونا (1391)، «پیشبرد توسعة پایدار در سوئد»، نهادینه­سازی توسعة پایدار، ترجمة یحیی کمالی، چ 1، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
    10.  سلیم، امیل (1391)، «پارادایم توسعة پایدار»، نهادینه­سازی توسعة پایدار، ترجمة یحیی کمالی، چ 1، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
    11.  سِن، آمارتیا (1381)، توسعه به­مثابة آزادی، ترجمة سید احمد موثقی، چ 1، تهران: انتشارات دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
    12.  شیوا، واندانا (1377)، «منابع»، نگاهی نو به مفاهیم توسعه، ترجمة فریده فرهی و وحید بزرگی، چ 1، تهران: نشر مرکز.
    13.  عبدالهی، محسن (1388)، «جنایت بر ضد محیط‌زیست در حقوق بین­الملل»، حقوق کیفری محیط­زیست: ملاحظات و راهکارها، چ 1، تهران: انتشارات روزنامة رسمی جمهوری اسلامی ایران.
    14.  کالیون، کِنِت مَک (1383)، «اجرای عدالت دربارة محیط‌زیست بین­المللی: حقوق و راه­حل­ها»، ترجمة محمدحسین زاهدین لباف، مجلة حقوقی [بین­المللی]، ش 31، صص 171-185.
    15.  گِرین، پِنی؛ وارد، تونی (1398)، جرم دولتی: (حکومت­ها، خشونت و فساد)، ترجمة معاذ عبدالهی و بهار محمدی، چ 1، تهران: انتشارات مهر کلام.
    16.  محمدعلیخانی، ندا؛ محمدعلیخانی، مرتضی (1396)، «تبیین مفاهیم جنایت علیه محیط‌زیست»، فصلنامة مطالعات بین­المللی پلیس، سال هفتم، ش 30، تابستان، صص 219-193.
    17.  محمودی، محمدمهدی (1388)، توسعة مسکن هم‌ساز با توسعة پایدار، چ 1، تهران: مؤسسة انتشارات دانشگاه تهران.
    18.  مَک-نیل، جیم (1391)، «راهبری برای توسعة پایدار»، نهادینه­سازی توسعۀ پایدار، ترجمة یحیی کمالی، چ 1، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
    19.  نصیری، حسین (1379)، توسعة پایدار: چشم­انداز جهان سوم، چ 1، تهران: انتشارات فرهنگ و اندیشه.
    20.  هِگِر، مارتین (1398)، «قاچاق پسماندهای خطرناک و بهره­برداری غیرقانونی از منابع طبیعی»، دیوان کیفری آفریقا: تفسیر پروتکل مالابو، ترجمة پیمان نمّامیان، چ 1، تهران: نشر میزان.

    22.   Bilotta, Ari, “Should the Rome statute Include the Crime of Ecocide?”, 28 August 2019, Available at: https://www.e-ir.info/2019/08/28/should-the-rome-statute-include-the-crime-of-ecocide/, last visited: 10 december 2019.

    1.  Crasson, Audrey (2017), “The case of Chevron in Ecuador: The Need for an International Crime against the Environment”, Amsterdam Law Forum, Vol. 9: 3, pp: 29-48.
    2.  Drumbl, Mark A. (1998), “Waging War Against the World: The Need to Move from War Crimes to Environmental Crimes”, Fordham International Law Journal, Vol. 22, Issue 1, Article 3, pp: 121-153.
    3.  Falk, Richad A. (1973), “Environmental Warfare and Ecocide: Facts, Appraisal and Proposals”, March, Vol. 4, pp: 80-96.
    4.  Falk, Richard A. (1974), “Ecocide, Genocide, and the Nuremberg Tradition of Individual Responsibility”, In: Philosophy, Morality, and International Affairs: Essays Edited for the Society for Philosophy and Public Affairs, edited by Virginia Held, New York, Oxford University Press, pp: 123–137.
    5.  Falk, Richard A. (2018), Revisiting the Vietnam War and International Law: Views and Interpretations of Richard Falk, Edited by Stefan Anderson, Cambridge University Press, First Publication.
    6.  Gauger, Anja et al (2012), The Ecocide Project: ‘Ecocide is the missing 5th crime against peace’, Human Rights Consortium, School of Advanced Study, University of London.
    7.  Higgins, Polly et al. (2012), “Protecting the planet after Rio – the need for a crime of ecocide”, Centre for Crime and Justice Studies, No. 90, December, pp: 4-5.
    8.  Higgins, Polly et al. (2013), “Protecting the planet: a proposal for a law of ecocide”, Crime, Law and Social Change, Vol. 59, No. 1, pp: 1-17.
    9.  International Law Commission (1996), “Document on Crimes against the environment by Mr. Christian Tomuschat, Member of the Commission”, Extract from the Yearbook of the International Law Commission, Vol. II(1), pp: 16-27.
    10.  Kalkandelen, Kübra et al. (2017), “On ecocide: toward a conceptual framework”, Distinktion: Journal of Social Theory, Vol. 18, No. 3, pp: 333-349.
    11.  Katz, Rebecca S. (2012), “Environmental pollution: Corporate crime and cancer mortality”, Contemporary Justice Review, Routledge Taylor & Francis Group, Vol. X, No. X, XXXX 2012, XXX-XXX, March, pp: 1-30.
    12.  Lawrence, Jessica C. et al. (2007), “The First Ecocentric Environmental War Crime: The Limits of Article 8(2)(b)(iv) of the Rome Statute”, Georgetown International Environmental Law Review, Fall, pp: 1-40.
    13.  Lopez, Aurelie (2006), “Criminal Liability for Environmental Damage Occurring in Times of Non-International Armed Conflict: Rights and Remedies”, Fordham Environmental Law Review, Vol. 18, No. 2, pp: 231-271.
    14.  McLaughlin, Eugene; John Muncie (eds.) (2019), The SAGE Dictionary of Criminology, London, Sage Publications Ltd, Fourth Edition.
    15.  Metha, Sailesh et al. (2015), “Ecocide – a new crime against peace”, Environmental Law Review, Vol. 17 (1), pp: 3-7.
    16.  Office of the Prosecutor (2016), “Policy Paper on Case Selection and Prioritisation”, 15 September, Available at: https://www.icc-cpi.int//Pages/item.aspx?name=policy-paper-on-case-selection-and-prioritisation.
    17.  Peter Donatus (2016), Ecocide in the Niger delta, Apr 21, 2016, https://www.pambazuka.org/global-south/ecocide-niger-delta, last visited: 17 January 2019.
    18.  Sadyrova, Anar T., et al. (2016), “Myth and Historical Facts About Rome and the Huns Leader Attila”, International Journal of Environmental & Science Education, Vol. 11, No. 12, pp: 5299-5310.
    19.  Schabas, William A. (2000), Genocide in International Law: the Crimes of Crimes, United Kingdom, Cambridge University Press, First Publication.
    20.  Tabary, Camille (2015-2016), Should large – scale environmental crimes be recognized as a ‘core crime’ protected under the Rome Statute?, Master Thesis, L.L.M International Criminal Law, Columbia Law School and Universiteit Van Amsterdam.
    21.  White, Rob (2018), Climate Change Criminology (New Horizons in Criminology), Bristol University Press, Bristol, First publication.
    22.  Wijdekop, Femke (2016), AGAINST ECOCIDE: “Legal Protection for Earth”, 13 November 2016, Available at: https://www.green-technology.org/magazinenews/against-ecocide-legal-protection-for-earth/, last visited: 13 December 2017.
    23.  Zierler, David (2011), The invention of ecocide: agent orange, Vietnam, and the scientists who changed the way we think about the environment, The University of Georgia Press, First publication.
    24.  Zwijnenburg, Wim et al. (2017), “Living under a black sky: Conflict pollution and environmental health concerns in Iraq”, Pax, The Netherlands, November, pp: 1-36.
مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
دوره 50، شماره 1
شهریور 1399
صفحه 137-162

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار