حمایت از زنان بزه دیده ی خشونت جنسی خانگی در نظام عدالت کیفری ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی دکترای مطالعات زنان دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

نظام‌های حقوقی در جوامع مختلف، جهت حمایت از زنان بزه‌دیده‌ی خشونت جنسی خانگی، با تصویب قوانین ویژه، بر ضرورت مداخله کیفری دولت‌ها تأکید داشته‌اند. در ایران عدم جرم انگاری مستقل خشونت‌های جنسی/خانگی به‌طورکلی و خشونت جنسی خانگی به‌طورخاص، به رسمیت شناختن بزه‌دیدگی ناشی از این نوع خشونت را در محاکم با چالش‌هایی مواجه ساخته است.
پرسش‌ اصلی این تحقیق آن است که نظام عدالت کیفری ایران در برابر پدیده‌ی خشونت جنسی خانگی چگونه واکنش نشان می‌دهد و زنان بزه‌دیده‌ی این نوع خشونت از چه سازوکارهای حمایتی برخوردارند؟ برای پاسخ به این پرسش از رویکرد کیفی و روش موردپژوهی شامل مصاحبه‌ی عمیق با 15بزه‌‌دیده، 10تن از قضات محاکم کیفری و همچنین تحلیل محتوای 15پرونده در استان تهران استفاده شده است.
یافته‌‌های پژوهش نشان‌‌ می‌‌دهد، اغلب شکایت‌های کیفری زنان تحت این عنوان بدون پاسخ می‌ماند، قرار منع تعقیب صادر می‌گردد و صرفاً در صورت داشتن وصف جرح و آسیب، منجر به محکومیت دیه می‌شود. در اجرا، سختی اثبات جرم و فقدان ضابطه‌‌های عینی در تشخیص دامنه‌ی تمکین منجر به تفاسیر شخصی قضات، چشم پوشی عامدانه و در مجموع رویه‌‌ی قضایی متفاوت نسبت به مسئله شده است. لذا با توجه به ناتوانی سازوکارهای کیفری موجود، از منظر ماهوی و شکلی و نیز ناکارآمدی ادله اثبات در این موضوع، اولین و مهمترین راهکار حمایتی، ضرورت جرم انگاری مستقل خشونت جنسی خانگی در گفتمان تقنینی همراه با تعیین ضمانت اجرای متناسب با نیازهای بزه‌دیده و دادرسی افتراقی در محاکم کیفری می‌‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Protection for the Victims of Domestic Sexual Violence in Iran's Criminal Justice System

نویسندگان [English]

  • Hajar Azari 1
  • Zahra Babazadeh 2
چکیده [English]

Legal systems in various societies have emphasized state intervention by special laws, ratified to protect the victims of domestic sexual violence. In Iran, lack of criminalization of sexual/domestic violence, especially domestic sexual violence, has caused challenges in recognizing the victimization of this type of violence in the courts.
The main question of this research is how the system of criminal justice of Iran reacts to the phenomenon of domestic violence and what supportive mechanisms women, victim of this type of violence, have. To answer this question, a qualitative approach and a case study method including deep interviews with 15victims, 10criminal justice judges and a content analysis of 15 cases in Tehran province has been used.
The findings indicate that women's criminal complaints often fail to be responded under this title, which has resulted in prohibition of prosecution, only in the case of injury and damage lead to punishment. In the implementation, the difficulty of proving and the lack of objective criteria in determining the scope of admission has led to personal interpretations of judges, deliberate neglect, and overall varying judicial approaches to the problem. Therefore, considering the inadequacy of existing criminal mechanisms, from a substantial and procedural point of view, and the ineffectiveness of proofs in this matter, the first and most important supporting technique is the necessity of criminalization of domestic sexual violence in legal discourse, along with the determination of the guarantee of implementation in accordance with the needs of the victim and differential proceedings in criminal courts

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sexual Violence
  • Victim
  • Family
  • Criminal Intervention
  • Access to Justice

مراجع

 1. اسدی، لیلاسادات (1392)، حقوق کیفری خانواده؛ بودها و بایدها، چاپ اول، تهران: میزان.
2. خالقی، علی (1396)، آیین دادرسی کیفری، چاپ سی‌و‌ششم، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
3. رایجیان‌اصلی، مهرداد (1385)، «بزه‌‌دیدگان؛ حقوق و حمایت‌‌های بایسته»، پژوهش حقوق عمومی، ش 19، صص 117-138.
4. فرجیها، محمد؛ آذری، هاجر (1390)، «حمایت کیفری از زنان قربانی تجاوز به عنف در حقوق ایران»، رفاه اجتماعی، ش40، صص 314-287.
5. فرجیها، محمد؛ بازیار، ابوالقاسم (1390)، «جبران دولتی خسارت‌های بزه‌دیدگان در حقوق کیفری ایران و انگلستان»، مطالعات حقوق تطبیقی، ش2، صص 152-133.
6. گروسی، سعیده (1395)، جنسیت، جامعه و جامعه‌‌شناسی، تهران: جامعه‌‌شناسان.
7. محمودی‌جانکی، فیروز؛ روستایی، مهرانگیز (1392)، «توجیه مداخله‌ی کیفری؛ اصول و ضرورت‌ها»، پژوهش حقوق کیفری، ش3، صص 66-35.
8. مرادی، حسن (1396)، جرائم علیه اشخاص(جنایات)، چاپ اول، تهران: میزان.
9. نوبهار، رحیم؛ حسینی، سیده ام البنین (1394)، «قاعده لزوم معاشرت به معروف در روابط زن و شوهر»، خانواده‌پژوهی، ش41، صص 72-53.
10. Assembly, U. G. (1948), Universal declaration of human rights, UN General Assembly.
11. Assembly, U.G. (1985), Declaration of basic principles of justice for victims of crime and
abuse of power, UN General Assembly.
12. Assembly, U. G. (1993), Declaration on the Elimination of Violence against Women, UN
General Assembly.
13. Azari, H. (2014), Protection of Women Victim of Rape: Islamic and International Legal
Perspectives (Doctoral dissertation).
14. Bergen, R. K., & Barnhill, E. (2006), Marital rape: New research and directions, National
Resource Center on Domestic Violence, Pennsylvania Coalition Against Domestic Violence.
15. Hasday, J. E. (2000), Contest and consent: A legal history of marital rape. Cal. L. Rev.,
88, 1373.
16. Krug, E. G., Dahlberg, L. L., Mercy, J. A., Zwi, A. B., Lozano, R., & World Health
Organization. (2002), World report on violence and health.
17. Labriola, M., Bradley, S., O’Sullivan, C. S., Rempel, M., & Moore, S. (2012), National
portrait of domestic violence courts, BiblioGov.
18. United Nations (2010), Division for the Advancement of Women, Handbook for legislation
on violence against women, United Nations Publications.
19. World Health Organization (2017), Fact sheet: Violence against women: Intimate partnerand sexual violence against women

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار