صلاحیت تکمیلی در رویه قضائی دیوان کیفری بین المللی: وحدت شخص و موضوع

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

با گذشت دو دهه از آغاز فعالیت «دیوان کیفری بین المللی» هنوز گفت و گو ها درباره رابطه دیوان با محاکم ملی در جریان است. بر اساس اصل «صلاحیت تکمیلی»، در فرض اقدام دولت ها دیوان حق مداخله ندارد. لیکن هر اقدامی هم کافی نیست. بنابر رویه دیوان، دولت ها تنها در صورت اقدام کردن نسبت به «همان پرونده ای» که دیوان برای تعقیب برگزیده، مانع از اعمال صلاحیت دیوان خواهند شد. معیار همان پرونده خود مستلزم یکسانی «فرد» و «رفتار» به عنوان مولفه های سازنده یک پرونده است. بر اساس ضابطه یکسانی فرد، دولت اقدام کننده می بایست دقیقا همان متهمی که در دیوان تحت تعقیب واقع شده است را تحت پیگرد قرار دهد. اما در ارتباط با یکسانی رفتارها، شعبه تجدید نظر دیوان اعلام داشته است که رفتار ها می توانند «به طور عمده» یکسان باشند. این نوشتار در مقام پاسخ به این سوال است که مراد از یکسانی به طور عمده چیست؟ پاسخ شعبه تجدید نظر آن است که رفتارهای تعقیب شده از سوی دولت ها ممکن است با عنوان و نامی متفاوت تحت تعقیب قرار بگیرند. اما، دادرسان شعبه پیش-دادرسی در قضیه لیبی از این فراتر رفته و معتقدند که دولت ها می توانند وقایع و اتفاقات موجود در یک پرونده را نیز بر اساس صلاحدید خود انتخاب کنند. در این اختلاف، نظر شعبه پیش-دادرسی با اصل صلاحیت تکمیلی سازوارتر است. دیوان در گزینش پرونده ها نمی بایست وارد رقابت و مسابقه با دولت ها شود. امری که مستلزم تفسیر موسع از ضابطه یکسانی رفتار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Complementary Jurisdiction in the Jurisprudence of the International Criminal Court: The Sameness of Person and Conduct

نویسنده [English]

  • Mohammad Hadi Zakerhossein
چکیده [English]

After two decades of practice, the relationship between the International Criminal Court (ICC) and domestic jurisdictions is still a matter for debate. Under the complementarity principle, states’ action prevents the ICC to step in. However, such an action should be qualified. According to the ICC’s jurisprudence, states should prosecute the same case before the Court if they intent to dis-activate the ICC’s jurisdiction. The ‘same case’ standard requires sameness in ‘person’ and ‘conduct’ as constitutive elements of a case. The same person test requires states to prosecute exactly the same suspect wanted by the Court. As to the same conduct test, the Appeals Chamber stipulates that the conduct could be substantially the same. This article seeks to find out the meaning of the ‘substantially same conduct’. According the Appeals Chamber, the substantial sameness means that in prosecuting a case the legal characteristic of the conduct does not need to be the same. However, the Pre-Trial Chamber in the Libya situation goes further, and states that ‘the substantial sameness’ allows states to choose incidents different from those selected by the Court. The lower-level Chamber’s opinion seems to be more consistent with the complementarity principle. The ICC should refrain from competing states in selecting cases. This approach requires a broad interpretation of the same conduct test.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Complementary Jurisdiction
  • Incident
  • Same Case
  • Admissibility
  • National Proceedings

مراجع

۱.بانتاکس، ایلیاس (۱۳۹۷). جرم‌شناسی میان رشته‌ای حقوق بین‌المللی کیفری در رویکرد‌‌‌‌های جرم‌شناختی به حقوق بین‌المللی کیفری، ترجمه جنت مکان حسین آقائی و کردعلیوند ، تهران: نشر میزان.
۲.جانی‌پور، مجتبی؛ موسوی‌معاف، سیده‌آسیه (۱۳۹۴). «تأملی بر اعمال صلاحیت تکمیلی در عدم اقدام دولت‌ها با نگاهی بر صلاحیت تکمیلی مثبت»، نشریه اندیشه‌‌‌‌های حقوق کیفری، پاییز و زمستان، ش ۱، صص 136-107.
۳. حسینی اکبر‌نژاد، هاله (۱۳۸۷). «صلاحیت تکمیلی دیوان بین‌المللی کیفری: پویایی نظام‌‌‌‌های قضایی ملی در مقابله با بی کیفری»، مجله حقوقی بین‌المللی، ش ۴۱، صص 142-111.
۴.دلخوش، علیرضا (۱۳۹۰). مقابله با جرائم بین‌المللی: تعهد دولت‌‌‌ها به همکاری، تهران: انتشارات شهر دانش.
۵.سیاپوش، علی‌اکبر (۱۳۹۴). مفهوم مشارکت مستقیم غیرنظامیان در مخاصمات مسلحانه، تهران: انتشارات شهر دانش.
۶. شریعت‌باقری، محمد‌جواد (۱۳۹۱). «صلاحیت تکمیلی دیوان کیفری بین‌المللی»، در «حقوق کیفری بین‌المللی»، تهران: نشر جنگل.
۷.رضوی‌فرد، بهزاد؛ نصرالهی، نیما (۱۳۹۵).  مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، شماره ۲.
۸.صالحی، جواد (۱۳۹۷). «اعمال صلاحیت تکمیلی دیوان بین‌المللی کیفری در خشونت‌‌‌‌های داخلی در بستر بی‌ارادگی دولت کنیا»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، شماره ۳، صص 676-661.
۹. میرمحمد‌صادقی، حسین (۱۳۹۵). دادگاه کیفری بین‌المللی، تهران: نشر دادگستر.
10. طهماسبی، جواد (۱۳۹۵). صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی، تهران: نشر میزان.
11. مظاهری، امیرمسعود (۱۳۹۵). اصل صلاحیت تکمیلی دیوان بین‌المللی کیفری، تهران: نشر میزان.
12. میرمحمد‌صادقی، حسین (۱۳۹۵). ‌دادگاه کیفری بین‌المللی، تهران: نشر دادگستر.
13.  میرمحمد‌صادقی، حسین (۱۳۹۵). ‌دادگاه کیفری بین‌المللی، تهران: نشر دادگستر
14. Ambos, Kai; Triffterer (2016), The Rome Statute of the International Criminal Court: A Commentary, Third Edition, NewYork, Oxford University Press.
15. Ambos, Kai (2011), “The Colombian Peace Process (Law 975 of 2005) and the ICC’s Principle of Complementarity”, in Carsten Stahn and Mohamed M. El Zeidy (eds.), The International Criminal Court and Complementarity: From Theory to Practice, UK, Cambridge University Press.
16. Kevin, Jouhn Heller (2016), “Radical Complementarity”, Journal of International Criminal Justice vol. 14, pp. 2-38.
17. Kleffner, Jahn K. (2008), Complementarity in the Rome Statute and National Criminal Jurisdiction, NewYork, Oxford University Press.
18. Moreno-Ocampo, Luis (2011), “A Positive Approach to Complementarity: The Impact of the Office of the Prosecutor”, in Carsten Stahn and Mohamed M. El Zeidy (eds.), The International Criminal Court and Complementarity: From Theory to Practice, UK, Cambridge University Press.
19. Nouwen, Sarah (2013), Complementarity in the Line of Fire: The Catalyzing Effect of the ICC in Uganda and Sudan, UK, Cambridge University Press.
20. Rastan, Rod (2012), “The Jurisdictional Scope of Situations before the International Criminal Court”, Criminal Law Forum, vol. 23, pp. 1-34.
21. Rastan, Rod (2017), “What is Substantially the Same Conduct”, Journal of International Criminal Justice vol. 15, pp. 1-29.
22. Robinson, Darryl (2011), “The Inaction Controversy: Neglected Words and New Opportunities”, in arsten Stahn and Mohamed M. El Zeidy (eds.), The International Criminal Court and Complementarity: From Theory to Practice, Cambridge University Press.
23. Schabas, William (2010), The International Criminal Court: A Commentary on the Rome Statute, NewYork, Oxford University Press.
24. Stahn, Carsten (2008), “Complementarity: A Tale of Two Notions”, Criminal Law Forum, vol. 19, pp. 87-113.
25. Stahn, Carsten (2015), “Admissibility Challenges before the ICC: From Quasi-Primacy to Qualified Deference”, in Carsten Stahn (ed.), The Law and Practice of the International Criminal Court, NewYork, Oxford University Press.
26. Stahn, Carsten (2019), A Critical Introduction to International Criminal Law, UK, Cambridge University Press.
27. OTP, 2013. Policy Paper on Preliminary Examinations.
28. OTP, 2015. Report on Preliminary Examination Activities.
29. OTP, 2019. Report on Preliminary Examination Activities.
30. OTP, 27February2007. Situation in Darfur, Prosecutor’s Application Under Article 58.
31. OTP, 31July2009. Katanga case, Prosecution’s Response to Document in Support of Appeal of the efense for Germain Katanga Against the Decision of the Trial Chamber Motifs de la décision oral relative a l’exception d’irrecevabilité de l’affaire.
32. OTP, 5June 2012. Prosecution Response to Application on Behalf of the Government of Libya pursuant to Article 19 of the ICC Statute, para. 25.
33. OTP, 3May 2013. Prosecution’s Response to Application on Behalf of the Government of Libya relating to Abdullah Al-Senussi Pursuant to Article 19 of the ICC Statute.
34. OTP, September2016. Policy Paper on Case Selection and Prioritization.
35. OTP, 20November2017. Request for Authorization of an Investigation pursuant to Article 15”.
36. ICTY, 15July1999. Tadic case, Appels Chamber, Judgment.
37. ICC, 10February2006. PTC I, Lubanga case, Decision on the Prosecutor’s Application under Article 58.
38. ICC, 27April2007. PTC I, Harun and Kushayb case, Decision on the Prosecutor’s Application under Article 58(7).
39. ICC, PTC II, 10March2009. Kony case, Decision on the Admissibility of the Case underArticle 19(1) of  he Statute

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار