بزهکاری و بزه‌دیدگی بومی‌های اینترنت؛از علتشناسی تا پاسخدهی در پارادایم ترمیمی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

--

چکیده

با استقلال شخصیت مالیِ نسلی که به «بومیان شبکه» یا «بومیان دیجیتال» شهرت یافتهاند، بهصورت تصاعدی بر نرخ جرائم در فضای سایبر بهویژه در شبکههای اجتماعی افزودهشده است به گونه­ای که مدلهای جرم دستخوش تغییرات ناگهانی در نوع و مکان بزهکاری، سن و جنسیت بزهکاران و بزهدیدگان گردیده است. این پژوهش با روش تحقیق کیفی و با مبنا قراردادن
دو نظریة جرم
شناسی، متکفل علتشناسی مسئله و ارائة پاسخهایی متناسب با علل و عوامل بزهکاری و بزهدیدگی بومی­های اینترنت یا نسل شبکه است؛ جامعة آماری تحقیق، متشکل از 10 بزهدیده و 10 بزهکار نوجوان شبکههای اجتماعی است که با ابزار مصاحبه و مشاهده، اطلاعات لازماز میان آنها جمعآوری شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که بیاحتیاطی در رفتارها و تعاملات مجازی، زمینههای بزهدیدگی نوجوانان (غالباً دختران) را فراهم میکند و توسل نوجوانان (غالباً پسران) به تقصیر بزهدیده و مجازیبودن رفتارها به تسهیل مسئولیتگریزی و بزهکاری آنها میانجامد. نتیجه و نظریة این پژوهش آن است که در میان دو الگوی کیفری و ترمیمی، پاسخهای ترمیمی به بومیان دیجیتال، تناسب بیشتری با دلایل بزهدیدگی و بزهکاری دارد؛ چه آنکه پاسخهای ترمیمی به «هوشیاری سایبری» بزهدیده، «مسئولیتپذیری» بزهکار و «مشارکت» جامعة منفعل رایاسپهر منتج میشود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Delinquency and Victimization of Digital Natives; from Etiology to Response in the Restorative Justice Paradigm

نویسندگان [English]

  • Mohammad --
  • -- --
--
چکیده [English]

With the autonomy of the generation known as "Network Natives" or "Digital Natives", there has been an exponential increase in the rate of crime in cyberspace, especially in social networks and the crime pattern has undergone a sudden change in the types of crime, crime scenes, age and gender of the perpetrators and the victims. The method of this research is qualitative and its method of analysis is grounded theory. This research seeks to address the origins of the problem and provides answers tailored to the causes of crime and victimization.  In this paper, the causes of victimization are explained by the application of the "lifestyle" attributed to Hindelang and the causes of delinquency by employing the theory of "the neutralization of crime" attributed to Matza. The statistical population of the study was 20 teenage victims and delinquents of social networks from whom the information has been gathered by means of interview and observation. Findings of the research show that the unpredictability of virtual behaviors and interactions provides grounds for the victimization of adolescents and for juvenile delinquents’ avoidance of responsibility by resorting to victim's fault. The result of this study shows that between the two corrective and restorative patterns, restorative responses to digital indigenous people are more suitable for delinquency and juvenile victimization, since restorative responses lead to "cyber alertness" of the victim, "taking responsibility" by the delinquent and "participation" of the passive society of the cyber space.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Network Generation
  • Generalization of Crime
  • Femininity Victimization
  • Restorative Justice
1. آشوری، محمد (1382) جایگزینهای زندان یا مجازاتهای بینابین، تهران، انتشارات گرایش.
2. ابوذری، مهرنوش (1395) جرم‌شناسی جرائم سایبری،تهران، انتشارات میزان.
3. استرنگ، هدر (1396) نشستهای عدالت ترمیمی یافتههای یک برنامه پژوهشی ده ساله، مترجم: محمد رضوانی، انتشاریافته در دانشنامه عدالت ترمیمی، مجموعه مقالههای همایش عدالت ترمیمی و پیشگیری از جرم، تهران، انتشارات میزان.
4. اسچرک، کریستوفر (1393) عاملهای مرتبط با بزهدیدگی، دانش‌نامه بزه‌دیده شناسی و پیشگیری از جرم، برگردان: مهدی مقیمی، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، جلد اول، چاپ اول، انتشارات میزان، صص 236-246.
5. انگلبرت، کریستین، (1393) میانجی‌گری میان بزه‌دیده و بزهکار، دانش‌نامه بزه‌دیده شناسی و پیشگیری از جرم، برگردان: محمد علی اردبیلی، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، جلد دوم، چاپ اول، انتشارات میزان، صص: 1405-1408.
6. اله وردی، فرهاد (1397) تأملاتی بر مطالعات جنسیت محور درباره عدالت کیفری، چکیده مقالات دومین همایش دوسالانه بین‌المللی عدالت ترمیمی، عدالت ترمیمی پل ارتباطی میان تمدن‌های جاده ابریشم، زیر نظر: محمد فرجیها، انتشارات میزان.
7. بهره‌مند، حمید، (1383) عدالت ترمیمی و جلوه‌های آن در حقوق ایران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشگاه امام صادق.
8. توکل، محمد؛ کاظم پور، ابراهیم (1384) دگرگونیهای اجتماعی در یک جامعهی اطلاعاتی، تهران، انتشارات کمیسیون ملی یونسکو
9. جایشانکار، کی، (1395) جرمشناسی سایبری؛ بررسی جرائم اینترنتی و رفتار مجرمانه، ترجمه: احسان سلیمی، محمد سعید رستگار، تهران، انتشارات مجد.
10. چایینی، اسپنسر (1393) جرم نگاشت؛ نقشه‌برداری از جرم، دانش‌نامه بزه‌دیده شناسی و پیشگیری از جرم، برگردان: مهدی مقیمی، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، جلد اول، چاپ اول، انتشارات میزان، صص: 268- 272.
11. دانش ناری، حمید؛ شیخ الاسلامی، عباس؛ محمد کوره پز، حسین (1397) تحلیل بزهدیدگی جنسی زنان در شبکههای اجتماعی: نمونه پژوهشی تانگو، پژوهش حقوق کیفری، سال ششم، شماره 22، صص: 65-101.
12. ذاکر حسین، محمدهادی (1395) تثبیت بزه‌دیدگی؛ نقطه عزیمت عدالت ترمیمی در نظام عدالت کیفری بین‌المللی، انتشاریافته در چکیده مقالات همایش بین‌المللی عدالت ترمیمی و پیشگیری از جرم، انتشارات میزان.
13. ردهاوک، شارُن (1393) الگوهای بقا، دانش‌نامه بزه‌دیده شناسی و پیشگیری از جرم، برگردان: تهمورث بشیریه، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، جلد دوم، چاپ اول، انتشارات میزان، صص: 1316-1318.
14. رینز، برادفُرد، (1393) جنسیت و بزه‌دیدگی؛ دانش‌نامه بزه‌دیده شناسی و پیشگیری از جرم، برگردان:علی افراسیابی، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، جلد دوم، چاپ اول، انتشارات میزان، صص:1201-1208.
15. صادقی، آزاده؛ میرمجیدی، سپیده (1395) فرآیندهای ترمیمی در جرائم سایبری، انتشاریافته در چکیده مقالات همایش بین‌المللی عدالت ترمیمی و پیشگیری از جرم، انتشارات میزان.
16. صلاحی، جاوید (1389) بزهکاری اطفال و نوجوانان، چاپ اول، تهران، انتشارات میزان.
17. عاملی، سعید رضا (1390) مطالعات جهانی‌شدن؛ دو فضایی شدن‌ها و دو جهانی‌شدن‌ها، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.
18. عاملی، سعید رضا (1392) روش‌های تحقیق در مطالعات فرهنگی و رسانه، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران.
19. عبدی، عباس (1393) تأثیر زندان بر زندانی، تهران، انتشارات جامعه شناسان.
20. غلاملو، جمشید (1396) رویکرد ترمیمی به تعقیب جرائم علیه شخصیت معنوی، انتشاریافته در دانش‌نامه عدالت ترمیمی، مجموعه مقاله‌های همایش عدالت ترمیمی و پیشگیری از جرم، تهران، انتشارات میزان.
21. غلامی، حسین (1392) الگوها یا گونه های عدالت کیفری اطفال، آموزه های حقوق کیفری، شماره 6، صص: 89-106.
22. غلامی، حسین (1387) تکرار جرم، بررسی حقوقی-جرمشناختی، تهران، انتشارات میزان.
23. فتحی، سروش؛ پیراهری، نیر؛ شیرین‌بیان، اعظم (1390) بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر شکاف نسلی (مورد پژوهش: خانوادههای شهرستانگرمسار)، فصلنامه علمی پژوهشی جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، سال دوم، شماره چهارم، صص: 141-164.
24. فرینگ، آدرین؛ تایلُر، ترانس (1393) بزهکاری و بزه‌دیدگی کودکان، دانش‌نامه بزه‌دیده شناسی و پیشگیری از جرم، برگردان: امیر حسین جلالی فراهانی، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، جلد اول، چاپ اول، انتشارات میزان، صص 718-720.
25. کردعلیوند، روح الدین؛ محمدی، مهدی؛ میرزایی، محمد (1395) گونه شناسی جرائم سایبری در قانون جرائم رایانه‌ای و گزارشی مختصر از وضعیت بزهکاری سایبری با تکیه بر آمار پلیس فتا، کتاب مجموعه مقالات اولین همایش مقابله با جرائم سایبری؛ چالش‌ها و راهکارها، تهران، پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات ناجا.
26. کُنُلی، ماری (1393) نشست‌های گروهی خانوادگی، دانش‌نامه بزه‌دیده شناسی و پیشگیری از جرم، برگردان: مهدی مقیمی، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، جلد اول، چاپ اول، انتشارات میزان، صص531-534.
27. کوک، کری (1393) سرزنش بزه‌دیده، دانش‌نامه بزه‌دیده شناسی و پیشگیری از جرم، برگردان: امیرحمزه زینالی، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، جلد دوم، چاپ اول، انتشارات میزان، صص: 1371-1373.
28. مارش، یان؛ گینور، ملویله؛ کیت، مورگان؛ گارت، نوریس؛ زئو، والکینگتن (1389) نظریه‌های جرم، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، چاپ اول، تهران، انتشارات میزان.
29. متزا، دیوید و سایکز، گرشام (1390)، فنون خنثی­سازی کنترل­های اجتماعی درونی و بیرونی، ترجمه: حیدر فرهمندفر، مجله تعالی حقوق، شماره 13 و 14، صص: 201-213 .
30. محمدکوره‌پز، حسین، (1395) پاسخ‌های ترمیمی به انحراف‌های سایبری در پرتو نظریه شرمسارسازی بازپذیرنده، انتشاریافته در چکیده مقالات همایش بین‌المللی عدالت ترمیمی و پیشگیری از جرم، انتشارات میزان.
31. معظمی، شهلا (1390) بزهکاری کودکان و نوجوانان، چاپ اول، تهران، انتشارات دادگستر.
32. مهرا، نسرین (1390) ترمیمی شدن عدالت کیفری صغار در انگلستان و ولز، انتشار یافته در علوم جنایی؛ مجموعه مقالات تجلیل از دکتر آشوری، تهران، انتشارات سمت.
33. ناصرآبادی، سید پاشا (1391) سخنرانی در: سمینار آموزشی پیشگیری از سرقت اطلاعات رایانه‌ای، قابل‌دسترسی در:
http://fad.tehran.ir/Portals/0/Document/Sub%20Document/Amalkard/Ham_Andishi/mabahes%20amozesh/garaem1.pdf
24. ویلیامز، ماتیو (1391) بزهکاری مجازی، بزه، انحراف و مقررات گذاری بر خط، مترجم: امیرحسین جلالی فراهانی، محبوبه منفرد، تهران، انتشارات میزان.
25. هادیانفر، کمال (9 اردیبهشت 97) افزایش 900 درصدی جرایم سایبری در ایران / 296 حمله جدی به سامانه­ها و زیرساخت­های حیاتی داشته ایم قابل دسترسی در:
      http://fna.ir/bm08iq
26. هالدر، دبارتی؛ جایشانکار، کی، (1395) شبکههای اجتماعی برخط و زنان بزهدیده، جرمشناسی سایبری، انتشاریافته در: بررسی جرائم اینترنتی و رفتار مجرمانه، ترجمه: احسان سلیمی، محمد سعید رستگار، تهران، انتشارات مجد.
27. هالدر، دبارتی؛ جایشانکار، کی، (1393) جرم رایانه‌ای و بزه‌دیدگی زنان؛ قانون‌ها، حق‌ها و مقرره‌ها، ترجمه: مهرداد رایجیان اصلی، حسین محمد کوره‌پز، احسان سلیمی، تهران، انتشارات مجد.
28. هنسون، بیلی (1393) مزاحمت در فضای مجازی، دانش‌نامه بزه‌دیده شناسی و پیشگیری از جرم، برگردان: فاطمه قناد، زیر نظر علی حسین نجفی ابرندآبادی، جلد اول، چاپ اول، انتشارات میزان، صص: 362-367.
 29. Alder, Christine And Wundersitz, Joy (1994) ‘New Directions In Juvenile Justice Reform In Australia’ In: Family Conferencing And Juvenile Justice: The Way Forward Or Misplaced Optimism? Australian Institute Of Criminology.
30. Bernard, h. r. (1998). Handbook of methods in cultural anthropology, London & New Delhi: sage publications.
31. Bandura, Arnold, (1991) ‘Social Cognitive Theory Of Moral Thought And Action’ In William M Kurtines And Jacob L Gewirtz (Eds), Handbook Of Moral Behavior And Development, Lawrence Erlbaum Associates, Vol 1, 86.
32. Barbara, Spears (2014), Research on Youth Exposure To, And Management Of, Cyberbullying Incidents in Australia: Part C — an Evidence-Based Assessment of Deterrents to Youth Cyberbullying — Appendix Social Policy Research Centre, Unsw.
33. Citron, K. D. (2009). Cyber Civil Rights. Boston University Law Review. Vol. 89:61.
34. Cuningham, tereza (2005) restorative justice and its impact on the re-offending of juveniles in regional and remote Australia: anorthern territory perspective, doctoral dissertation in centeral Queensland University.
35. Currie, Elliott, (2013) Consciousness, Solidarity and Hope as Prevention and Rehabilitation 2(2) International Journal for Crime, Justice and Social Democracy 3.
36. Farrington. D (1982) stepping stones to adult criminal careers. Presented at the conference on development of antisocial and prosocial behavior in voss, Norway.
37. Hindelang, M. J. Gottfredson, M. R. & Gaffalo, J. (1978). Victims of Personal Crime: An Empirical Foundation for a Theory of Personal Victimization. Cambridge, Ma: Allinger.
38. Innes, C.A. (1988) profile of state prison inmates, Bureau of justice statistics, special report. U. S. depertement of justice (usg po, ncj-1009926).
39. Kennedy, Braga; Tita, G. (2002) New Approaches to the Strategic Prevention of Gang and Group Involved Violence. In C. R. Huff (Ed.) Gangs in America (3rd Ed).
40. Langos, Colette (2013) Cyberbullying, Associated Harm and the Criminal Law (Phd Thesis, University Of South Australia, pp: 55–60.
41. Langos, Collete; Sarre, Rick (2015) Responding To Cyberbullying: The Case for Family Conferencing, Deakin Law Review, Volume 20, No 2, Pp: 299-319.
42. Mcfarlane, L. & Bocij, P. (2003). An Exploration of Predatory Behavior in Cyberspace: Towards A Typology of Cyber Stalkers. First Monday, 8. Retrieved From Http://Fi Rstmonday.Org
43. Mckim, J. (2006, July 12). Pimp Pleads Guilty To Prostituting Minor. Orange County Register. Retrieved From Http://Www.Ocregister.Com/Ocregister/News/Atoz/ Article_1209170.Php
44. Newbury, Alex, (2008) ‘Youth Crime: Who’s Responsibility?’ Journal of Law and Society, 35(1).
45. Patchin, Justin, and Hinduja, Sameer, (2006) ‘Bullies Move Beyond the Schoolyard: A Preliminary Look at Cyberbullying’ 4(2) Youth Violence And Juvenile Justice 148, 154.
46. Rick Sarre, (1999) ‘Restorative Justice: Translating the Theory into Practice’, 1 Notre Dame Australia Law Review.
47. Shrek, C. J. Fisher, B.S (2004) Specifying the Influence of Family and Peers on Violent Victimization: Extending Routine Activities and Lifestyle Theories, Journal of Interpersonal Violence, 19, 1021-1041.
48. Willard, Nancy (2007) Cyberbullying and Cyber threats: Responding to the Challenge of Online Social Aggression, Threats and Distress, Research Press.
49.  Wolfgang, M (1972) delinquency in a birt cohort. Chicago: university of Chicago press.