عداﻟﺖ اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ:شیوه‌های برخورد با جرایم بین‌المللی در جوامع انتقالی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه کاشان

2 دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه کاشان

چکیده

عدالت انتقالی، به شیوه‌های توجه و رسیدگی به نقض‌های گسترده‌ یا نظام‌مند حقوق بشردوستانه و حقوق بشر در دوره‌های گذار از منازعه و سرکوب اشاره دارد که نظام معمول عدالت کیفری، به دلیل وسعت و شدت نقض‌ها، قادر به پاسخگویی کافی و مناسب به آنها نیست. سازوکارهای عدالت انتقالی، بسته به شرایط حاکم بر جامعه‌ی در حال گذار، متفاوت هستند. عدالت انتقالی به عنوان راهی برای مقابله با میراث‌های سرکوب، جنگ و خشونت، در جوامع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این امر از رهگذر سازوکارهایی چون تعقیب کیفری، حقیقت‌یابی، جبران خسارت و اصلاحات نهادی صورت می‌پذیرد. نوشتار پیش رو، ضمن مفهوم‌شناسی عدالت انتقالی و معرفی سازوکارهای متنوع کیفری و غیرکیفری آن در دوران گذار، به بررسی پذیرش این سازوکار‌‌ها در جوامع انتقالی و روایی آن‌ها از منظر دیوان کیفری بین‌المللی، پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Transitional Justice: Methods of Dealing with International Crimes in Transitional Societies

نویسندگان [English]

  • Jafar Yazdian Jafari 1
  • Marziyeh Dirbaz 2
1 Assistant Professor of Kashan University
2 PhD Candidate in Criminal Law & Criminology, University Of Kashan
چکیده [English]

Transitional justice refers to the ways of addressing the large scale or systematic Human and Humanitarian Rights violations in periods of transition from conflict and repression, that the normal system of criminal justice, due to the extent and severity of violations, is not able to provide them adequate and appropriate response. The mechanisms of transitional justice are different, depending on the circumstances prevailing in the transitional society. Transitional justice, is useing in different societies as a way to confront the legacies of oppression, war and violence. This, is accomplishing through mechanisms like criminal prosecution, truth-seeking, reparation, and institutional reforms. This paper, along with the conceptualization of transitional justice and the introduction of its various criminal and non-criminal mechanisms during the transition period, examines the acceptability of these mechanisms in transitional societies and their validity in terms of International Criminal Court.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transitional Justice
  • Criminal Prosecution
  • Truth-Seeking
  • Reparation
  • Institutional Reform

مراجع

  1. 1. بالینت، جنیفر (1396). رسیدگی به جنایات بین‌المللی: به‌سوی مدلی مفهومی از پاسخگویی و عدالت، ترجمۀ مهران سهرابی‌اسمرود، در: سمولرز، آلت و رولف هاومن (ویراستاران)، جرم‌شناسی فراملی: به‌سوی جرم‌شناسی جنایات بین‌المللی، ترجمۀ گروهی از پژوهشگران علوم جنایی، چ اول، تهران: میزان.

    2. پرادل، ژان و گرت کورستنز (1392). حقوق کیفری شورای اروپایی، ترجمۀ محمد آشوری، تهران: خرسندی.

    3. حبیبی مجنده، محمد؛ دیرباز، مرضیه (1392). «دیوان کیفری بین‌المللی و حقوق بزه‌دیدگان در مراحل محاکمه و تجدیدنظر»، تعالی حقوق، سال چهارم، ش 2، بهار.

    4. دلاوری، ابوالفضل (1388). «حقیقت و آشتی: نقش کمیسیون‌های حقیقت‌یاب در حل منازعات سیاسی و بین‌المللی»، پژوهشحقوقوسیاست، سال یازدهم، ش 26، بهار و تابستان.

    5. ذاکریان، مهدی (1385). «عدالت انتقالی: پایه‌های آرامش قربانیان نقض حقوق بشر»، مطالعات بین‌المللی، ش 2، پاییز.

    6. رمضانی قوام‌آبادی، محمدحسین؛ مهین سبحانی (1392). «برنامه‌های جبران خسارت جوامع انتقالی»، سیاست جهانی، دورۀ 2، ش 1، بهار.

    7. فلسفی، هدایت‌الله (1394). صلح جاویدان و حکومت قانون، تهران: فرهنگ نشر نو.

    8. فضائلی، مصطفی (1395). «مداخلۀ نظامی در یمن از منظر حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 46، ش 1، بهار.

    9. فیروزی، مهدی (1396). فرآیند انسانی شدن حقوق بین‌الملل و چالش‌های فرارو، در: جمعی از نویسندگان، حج اندیشه (یادنامۀ استاد شهید دکتر حاج ناصر قربان‌نیا)، چ اول، قم: دانشگاه مفید.

    10. مانی، راما (2003). اختتام معافیت و تأمین عدالت، سلسلهنشریاتمسائلدررساله، واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان، دسامبر.

    11. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1393). حقوق کیفری و جهانی شدن (دیباچه)، در: دلماس-مارتی، می‌ری، نظام‌های بزرگ سیاست جنایی، ترجمۀ علی حسین نجفی‌ابرندآبادی، چ دوم، تهران: میزان.

    12. --------------------- (1388). از حقوق جنایی تا علوم جنایی (دیباچه)، در: جمعی از نویسندگان، علوم جنایی (مجموعه مقالات در تجلیل از استاد دکتر محمد آشوری)، چ دوم، تهران: سمت.

    13. یزدیان جعفری، جعفر (1391). چرایی و چگونگی مجازات، چ اول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.

    1. Arthur, Paige (2009). “How “Transitions” Reshaped Human Rights: A Conceptual History of Transitional Justice”, Human Rights Quarterly, Vol. 31, No 2.
    2. Albon, Mary (1992). Project on Justice in Times of Transition, Inaugural Meeting of Charter 77 Foundation’s Conference, March 7-10, Salzburg, Austria.
    3. Bellal, Annyssa (2017). Non-State Armed Groups in Transitional Justice Processes: Adapting to New Realities of Conflict, in: Duthie, Roger and Paul Seils (Eds), JUSTICE MOSAICS: How Context Shapes Transitional Justice in Fractured Societies, United States of America, International Center for Transitional Justice.
    4. Brubacher, Matthew (2007). “The Development of Prosecutorial Discretion in International Criminal Courts”, in: Hughes, Edel, William A. Schabas & Ramesh Thakur (Eds), Atrocities and International Accountability: Beyond Transitional Justice, New York, UN University Press.
    5. Chautari, Martin, et al (2017). We Can not Forget”; Truth and Memory in Post-Conflict Nepal, International Center for Transitional Justice.
    6. Denney, Lisa and Pilar Domingo (2017). Local Transitional Justice: How Changes in Conflict, Political Settlements, and Institutional Development Are Reshaping the Field, in: Duthie, Roger and Paul Seils (Eds), JUSTICE MOSAICS: How Context Shapes Transitional Justice in Fractured Societies, United States of America, International Center for Transitional Justice.
    7. Duthie, Roger (2017). Justice Mosaics: How Context Shapes Transitional Justice in Fractured Societies: Research Report, International Center for Transitional Justice.
    8. Halmai, Gábor (2017). The Role of Constitutionalism in Central Europe’s Transitional Justice Processes, International Center for Transitional Justice, December.
    9. Heine, Jorge (2007). All the Truth but Only Some Justice? Dilemmas of Dealing with the Past in New Democracies, in: Hughes, Edel, William A. Schabas & Ramesh Thakur (Eds), Atrocities and International Accountability: Beyond Transitional Justice, New York, UN University Press.
    10.  Haldemann, Frank (2008). “Another Kind of Justice: Transitional Justice as Recognition”, Cornell International Law Journal, Vol.41.
    11.  Iverson, Jens (2013). “Transitional Justice, Jus Post Bellum and International Criminal Law: Differentiating the Usages, History and Dynamics”, International Journal of Transitional Justice, No 7.
    12.  ICC-OTP (2007). Policy Paper on the Interests of Justice, at: https://www.legal-tools.org/en/doc/bb02e5.
    13.  ICC-OTP (2013). Policy Paper on Preliminary Examinations, at: https://www.icc-cpi.int/iccdocs/otp/OTP-Policy_Paper_Preliminary_Examinations _2013-ENG.pdf.
    14.  ICTJ (undated). What is Transitional Justice?, at:https://www.ictj.org/about/transitional-justice.
    15.  Jones, Stephen (2000). Understanding Violent Crimes, Buckingham, Open University Press.
    16.  Mani, Rama (2007). Does Power Trump Morality? Reconciliation or Transitional Justice?, in: Hughes, Edel, William A. Schabas & Ramesh Thakur(Eds), Atrocities and International Accountability: Beyond Transitional Justice, New York, UN University Press.
    17.  Nagy, Rosemary (2013). Centralizing Legal Pluralism? Traditional Justice in Transitional Contexts, in: Sriram, Chandra lekha, et al (Eds), Transitional Justice and Peacebuilding on the Ground: Victims and Ex-Combatants, Routledge, New York.
    18.  Opalo, Ken (2017). The Contingent Role of Political Parties in Transitional Justice Processes, in: Duthie, Roger and Paul Seils (Eds), JUSTICE MOSAICS: How Context Shapes Transitional Justice in Fractured Societies, United States of America, International Center for Transitional Justice.
    19.  Posner Eric A. & Adrian Vermeule (2003). Transitional Justice as Ordinary Justice, Harvard Law Review, Vol. 117.
    20.  Roht-Arriaza, Naomi (2006).The New Landscape of Transitional Justice, Cambridge University Press.
    21.  Souza Dias, Talita (2017). “Interests of justice: Defining the scope of Prosecutorial discretion in Article 53(1)(c) and (2)(c) of the Rome Statute of the International Criminal Court”, Leiden Journal of International Law, No. 30.
    22.  Senier, Amy (2008). “Traditional Justice as Transitional Justice: A Comparative Case Study of Rwanda and East Timor”, PRAXIS The Fletcher Journal of Human Security, VOL. XXIII.
    23.  Seils, Paul (2017). The Place of Reconciliation in Transitional Justice: Conceptions and Misconceptions, International Center for Transitional Justice.
    24.  Sharp, Dustin N. (2014). “Addressing Dilemmas of The Global and The Local in Transitional Justice”, Emory International Law Review, Vol.29.
    25.  Steinl, Leonie (2017). Child Soldiers as Agents of War and Peace:A Restorative Transitional Justice Approach to Accountability for Crimes Under International Law, International Criminal Justice Series,Vol 14, T.M.C. ASSER PRESS, Hague, Netherlands.
    26.  Scharf, Michael P. (2007). Trading justice for peace: The contemporary law and policy debate, in: Hughes, Edel, William A. Schabas & Ramesh Thakur (Eds), Atrocities and International Accountability: Beyond Transitional Justice, New York, UN University Press.
    27.  Teitel, Ruti G. (2003). “Transitional Justice Genealogy” ,Harvard Human Rights Journal, Vol 16.
    28.  UN Security Council (2004). The Rule of Law and Transitional Justice in Conflict and Post-Conflict Societies: Report of the Secretary-General, S/2004/616.
    29.  Wiebelhaus-Brahm, Eric (2017). After Shocks: Exploring the Relationships between Transitional Justice and Resilience in Post-Conflict Societies, in: Duthie, Roger and Paul Seils (Eds), JUSTICE MOSAICS: How Context Shapes Transitional Justice in Fractured Societies, United States of America, International Center for Transitional Justice.
مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
دوره 48، شماره 2
بهمن 1397
صفحه 495-512

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار