تروریسم زیست محیطی در حقوق کیفری ایران و فرانسه

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگی های محیط زیست پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی

3 استادیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

تروریسم و پیچیده‌شدن این پدیده از لحاظ مطرح شدن انواع جدید آن،در راس دغدغه‌های هر نظام حقوقی قرار گرفته‌است.در این راستا،از لحاظ حقوق کیفری،بایستی یک حمایت کیفری همه‌جانبه را در این خصوص لحاظ نمود.یکی از اقسام تروریسم،که در عین حال مهم‌ترین و خطرناک-ترین نوع آن می‌باشد،تروریسم زیست‌محیطی است.در میان نظام‌های حقوقی،کشور فرانسه با تدوین موادی در قانون مجازات جدید فرانسه مصوب1992 میلادی،برای اولین بار تفکیکی را در خصوص جرایم زیست‌محیطی از تروریسم‌زیست محیطی ارائه نموده است که به تبع آن در قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه نیز در فصل جداگانه‌ای،رسیدگی‌های افتراقی به جرایم تروریستی را پیش‌بینی نموده است. مقنن فرانسوی با آوردن عبارت((هدف اخلال شدید در نظم عمومی)) در ماده 2-421 قانون مجازات که فی‌نفسه عنصر اصلی یک جرم تروریستی است،تروریسم زیست محیطی را که در این ماده در حکم تروریسم دانسته شده را از جرایم زیست‌محیطی دیگر همچون آلوده کردن آب،هوا و... تفکیک نموده است.در حقوق ایران جرم مستقلی تحت عنوان تروریسم زیست‌محیطی وجود ندارد اما در قوانین متعدد جلوه هایی از مفهوم تروریسم زیست-محیطی یافت می شود که یکی از این موارد ماده 286 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 است.در این مقاله به بررسی تعریف و موارد مشابه تروریسم زیست‌محیطی در حقوق ایران پرداخته و به تطبیق آن با کشور فرانسه به عنوان یک نظام حقوقی پیشتاز در امر جرم‌انگاری و کیفر-گذاری در خصوص این قسم از تروریسم می‌پردازیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Environmental-terrorism in Iran and France criminal law

نویسندگان [English]

  • amin hajivand 1
  • farshid safari 2
  • alireza mirkamali 3
1 Student of criminal and criminology of shahid beheshti university
2 Student of Environmental Pollution, Research Institute of Environmental Sciences, Shahid Beheshti University
3 Assistant Professor of Law School of Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Environmental-terrorism in Iran and France criminal law

Abstract:
Terrorism and the complexity of this phenomenon in terms of the introduction of its new types are at the head of the concerns of each legal system.in terms of Criminal law,a comprehensive criminal protection should be considered. one of the many types of terrorism, which at the same time is the most dangerous and the most common type is, environmental terrorism. Among the legal systems, for the first time,France by codifying materials in the new Penal Code of France adopted in 1992,provided a section on environmental crime of environmental terrorism,the French Criminal Procedure Act also provides for differential treatments of terrorist offenses in a separate chapter. French lawgiver by bringing the phrase in the definition of environmental terrorism in Article 421(2), which is the main element of a terrorist crime terrorism,has separated the environment from other environmental impacts, such as contamination of water, air, and so on. there is no separate crime under the name of environmental law in Iran's law, but in many laws there are manifestations of the concept environmental terrorism;one of these items is, Section 286 of the Islamic Penal Code, by stipulating, the author considers the perpetrator to be a “mof-sedo-fel-arz .In this article,we will deal with the definition and similar cases of bio-terrorism in Iranian law and its adaptation to the country of France as a leading legal system in the field of Criminalization and imposing punishiment for environmental-terrorism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental-terrorism
  • differential criminal procedure
  • Environmental crime
  • criminality
  • Punishment

مراجع

1. آزمایش، علی (1380). «تروریسم بین‌المللی (سخنرانی)»، مجلۀ آموزه‌های حقوق کیفری دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ش 1، ص 130-140.
2. باقی‌زاده، محمدجواد؛ امیدی‌فرد، عبدالله (1393). «ضرورت حفظ نظام و منع اختلال در آن در فقه امامیه»، فصلنامۀ شیعه‌شناسی، سال دوازدهم، ش 47، صص 170-200.
3. برهانی، محسن (1394). «افساد فی‌الارض: ابهام مفهومی، مفاسد عملی (تحلیل حقوقی مادۀ 286 قانون مجازات اسلامی)»، مجلۀ مطالعات حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه تهران، دورۀ 2، ش 2 و 3، صص 19-44.
4. بیگی، جمال؛ داداشی، محمدمهدی (1393). تروریسم زیست‌محیطی و ضرورت جرم‌انگاری آن در ایران با تکیه بر اسناد بین‌المللی، همایش ملی ایران و چالش‌های حقوقی بین‌المللی.
5. پورهاشمی، سید عباس؛ نمامیان، پیمان؛ طیبی، سبحان (1394). «جرم‌انگاری تروریسم زیست‌محیطی چالش‌ها، هنجارها و راهبردها»، مجلۀ علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورۀ هفدهم، ش 1، صص 167-182.
6. تنکابنی، مرتضی (1379). نهج الفصاحه، چ پنجم، تهران، نشر دفتر فرهنگ اسلامی.
7. دلماس مارتی، می ری (1393). نظام‌های بزرگ سیاست جنایی، ترجمۀ علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، نشر میزان
8. زارع مهدوی، قادر؛ دانش ناری، حمیدرضا (1395). امنیت بین‌المللی و جرائم زیست‌محیطی، تهران: میزان.
9. عالی‌پور، حسن (1385). «تروریسم هسته‌ای»، فصلنامۀ مطالعات راهبردی، سال نهم، دوره نهم، ش 33، صص 579-606.
10. عبدلی، محمدعلی؛ جلیلی قاضی‌زاده، مهدی؛ سمیعی فرد، رضا (1389). مدیریت پسماند خطرناک، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
11. غلامی، حسین (1388). «شرم و پیشگیری از تکرار جرم»، فصلنامۀ مطالعات پیشگیری از جرم، سال چهارم، ش 10، صص 52-86.
12. قاسمی، ناصر (1391). حقوق کیفری محیط زیست، تهران: خرسندی.
13. قهرمانی، مرتضی (1396). قربانیان تروریسم در حقوق بین‌الملل، تهران: شهر دانش.
14. کلینی، محمدبن یعقوب (1393). فروع کافی، ترجمۀ محمدحسین رحیمیان، ج 5، تهران: نشر بعثت.
15. متقی، افشین؛ کاویانی راد، مراد؛ نجفی؛ سجاد (1394). «رابطۀ امنیت زیست‌محیطی با امنیت ملی (مطالعۀ موردی بیوتروریسم)»، فصلنامۀ مجلس و راهبرد، سال بیست‌ودوم، ش 83، صص 75-100.
16. مجیدی، محمود (1386). جرم‌انگاری تهاجمی فرانسه در جرائم تروریستی، دوفصلنامۀ مفید، ش 2.
17. ------------ (1396). «راهکارهای تأمین جرم‌انگاری توسعه‌گرا در حقوق کیفری»، پژوهشنامۀ حقوق کیفری، سال ششم، ش 1، صص 167-184.
18. مشهدی، علی (1391). بنیادهای حقوق محیط ‌زیست فرانسه، تهران: خرسندی.
19. ---------- (1392). حق بر محیط زیست سالم، تهران: میزان.
20. ----------- (1393). «اساسی‌سازی حق بر محیط‌زیست در حقوق ایران و فرانسه»، مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ 5، ش 2، صص 559-580.
21. مهرا، نسرین؛ کارگری، نوروز (1393). «تروریسم و حقوق کیفری»، مجلۀ آموزه‌های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، ش 8، صص 55-86.
22. میرمحمدصادقی، حسین (1396). حقوق جزای اختصاصی، ج 3، جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی، تهران: میزان
23. نبوی، محمدهادی (1394). جرم‌انگاری تروریسم از منظر آموزه‌های فقه جعفری و حنفی، تهران: مجد.
24. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1386). تقریرات درس جرم‌شناسی تروریسم، دانشکدۀ حقوق دانشگاه پردیس قم.
25. نوبهار، رحیم (1390). «اصل کاربرد کمینۀ حقوق کیفری»، مجلۀ آموزه‌های حقوق کیفری، ش 1، صص 91-114.
26. وایت، راب (1395). جرائم زیست‌محیطی فراملی، ترجمۀ حمیدرضا دانش ناری، تهران: میزان.
27. هاشمی، سید حسین (1395). نقد فقهی-حقوقی استقلال جرم افساد فی‌الارض در قانون مجازات اسلامی سال 92، مجلۀ حقوق تطبیقی، ش 2، صص 123-146.
28. یوسف‌زاد، نوین (1391). تروریسم زیست‌محیطی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
 
مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
دوره 48، شماره 2
بهمن 1397
صفحه 423-445

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار