جلوه های دادرسی افتراقی قاچاق کالا (در پرتو اصول دادرسی منصفانه)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 حقوق جزا و جرمشناسی،دانشکده حقوق ،پردیس فارابی دانشگاه تهران،قم،ایران

2 دانشگاه تهران پردیس فارابی

چکیده

تخصصی و پیچیده بودن کشف و اثبات قاچاق کالا ، مقابله مؤثر با مرتکبین آن از طریق اعمال سریع و حتمی مجازات و بازگرداندن سریع حقوق از دست رفته دولت به خزانه کشور ودر عین حال، حمایت از سرمایه گذاری سالم و کمک به گشایش و رونق اقتصادی در کشور، در کنار آثار زیانبار اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی قاچاق کالا که حاکمیت را به چالش می کشاند، از مهم‌ترین ضرورت‌های پیش‌بینی مقررات ویژه برای رسیدگی به پرونده‌های قاچاق کالا می‌باشد.اما، برخی از این مقررات ویژه وجلوه های افتراقی شدن مانند اعطای صلاحیت رسیدگی به سازمان تعزیرات حکومتی و حذف نهاد تعقیب از فرایند رسیدگی به موارد در صلاحیت آن سازمان، تعیین محدودیت زمانی ده روزه برای ارایه مدارک مثبته گمرکی از سوی متهم و یک ماهه جهت صدور رای از سوی مرجع رسیدگی کننده ، گزارش قاچاق قبل از بررسی مدارک گمرکی و قابل فرجام خواهی نبودن آرای شعب تجدید نظر، از تحقق اصول و تضمینات دادرسی منصفانه از جمله اصل دسترسی به دادگاه، اصل استقلال و بی‌طرفی مرجع رسیدگی‌کننده، اصل برائت، اصل برابری سلاح‌ها و نیز ازاعمال برخی حقوق دفاعی متهم مانند حق داشتن فرصت و امکانات کافی برای تدارک دفاع و حق اعتراض به رای در موارد تجویز اعاده دادرسی، مانع شده است.
این مقاله پس از شناسایی جلوه های افتراقی دادرسی قاچاق کالا در مقررات حاکم و سپس تطبیق
مهم ترین آن ها با اصول دادرسی منصفانه، مواردی را آن اصول با اتخاذ رویکرد افتراقی، نادیده گرفته شده، مشخص و اصلاحات ضروری را پیشنهاد می نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of Differential Trial in Smuggling of Goods(In the light of Fair trial Principles)

نویسندگان [English]

  • Fazlollah Amirhajlou 1
  • Mohamad javad Fathy 2
1 criminal law and criminology, faculty of law,Faraby pardis of Tehran university
2 Tehran university,Faraby pardis
چکیده [English]

Adverse economic, social and cultural effects of smuggling along with specialized and complex discovery and proof of its realization, prevention of smuggling and deal effectively with perpetrators of acts with fast and sure punishment, quickly replacing the lost rights of the state treasury and at the same time, protection of investors and contributing economic prosperity in the country are the most important requirements for special rules for dealing with cases of smuggling. In this regard one- way vision and overcoming the repressive approach; prevents the realization of the principles and guarantees of fair trial, including the presumption of innocence, the principle of access to justice, the principle of equality of arms, the principle of independence and impartiality of courts and exercising the rights of defense such as the right to have adequate time and facilities to prepare a defense and the right to object to the vote in the accepted cases of retrial.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "fair trial"
  • "differential trial"
  • "smuggling Goods"

مراجع

  1.  آشوری، محمد (1395). آیین دادرسی کیفری، ج اول، چ نوزدهم، تهران: سمت.
  2.  ------------ (1376). عدالت کیفری (مجموعه مقالات)، چ اول، تهران: گنج دانش.
  3.  آقازاده، علیرضا (1395). دادرسی کیفری قاچاق کالا در حقوق ایران، ترکیه و عراق، چ اول، تهران: مجد.
  4.  استفانی، گاستون؛ لواسور، ژرژ؛ بولک، برنار (1377). آیین دادرسی کیفری، موضوع و نهادهای دادرسی کیفری، ترجمة حسن دادبان، ج 1، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  5.  اعظمی چهار برج، حسین و همکاران (1392). نحوۀ عملی رسیدگی در شعب سازمان تعزیرات حکومتی (بدوی-صنفی)، ج 1، چ اول، تهران: خرسندی.
  6.  احمدی، عبداله (1390). حقوق گمرکی، چ اول، تهران: میزان.
  7.  افشارنیا، طیب؛ مبین، حجت (1389). اطاله دادرسی و توسعۀ قضایی، چ اول، تهران: خرسندی.
  8.  باقرزاده، احد (1395). جرائم اقتصادی و پولشویی، چ دوم، تهران: مجد.
  9.  پین شن، فرانسیس (1391). مطالعات تطبیقی حقوق کارشناسی اروپا (آلمان، اسپانیا، فرانسه و ایتالیا)، ترجمة مرکز پژوهش‌های کارشناسی شورای عالی کارشناسان رسمی دادگستری، چ دوم، تهران: مرکز پژوهش‌های کارشناسی.
  10. توسلی‌زاده، توران (1392). پیشگیری از جرائم اقتصادی، چ اول، تهران: جنگل، جاودانه.
  11. توکلی، کیان‌دخت (1391). پاسخ‌های سیاست جنایی به جرائم قاچاق گمرکی، چ دوم، تهران: خرسندی.
  12. ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز (1390). جهاد اقتصادی در عرصۀ مبارزه با قاچاق کالا و ارز، انتشارات معاونت فرهنگی و تبلیغات ستاد.
  13. ---------- (1388). افق ده‌سالۀ مبارزه با قاچاق کالا و ارز، سری انتشارات اقتصاد پنهان؛18.
  14. حبیبی، بهنام (1392). حقوق و اقتصاد (حقوق دادرسی مدنی)، چ اول، تهران: جاودانه، جنگل.
  15. ------------ (1389). تحلیل اقتصادی حقوق خصوصی (ماهوی-شکلی)، چ اول، تهران: مجد.
  16. حسینی، سیده لطیفه. گزارش پژوهشی آشنایی با مفاهیم حقوق عمومی، بررسی مفهوم "دادرسی عادلانه"، شمارۀ مسلسل13930090، پژوهشکدۀ شورای نگهبان.
  17.  دیانی، عبدالرسول (1394). ادلۀ اثبات دعوی در امور مدنی و کیفری، چ دوم، تهران: میزان.
  18. رفیعی، علی (1391). وظایف قانونی کارشناسان رسمی دادگستری و اهمیت نظریۀ کارشناسی در امور قضایی، چ سوم، انتشارات فکرسازان.
  19. زراعت، عباس (1391). حقوق کیفری اقتصادی، چ اول، تهران: جنگل، جاودانه.
  20. زینالی، امیرحمزه؛ احمدی، علی (1383). «سازمان تعزیرات حکومتی؛ از قضازدایی تا کیفرزدایی و رعایت حقوق متهمان و بزه‌دیدگان»، نشریات فارسی- حقوق دادگستری، سال 63، ش 48 و 49.
  21. سازمان عفو بین‌الملل (1390). دادرسی عادلانه، ترجمة فریده طه و لیلا اشرافی، چ دوم، تهران: میزان.
  22. ساکی، محمدرضا (1390). حقوق کیفری اقتصادی، چ دوم، تهران: جنگل، جاودانه.
  23. سبزواری‌نژاد، حجت (1392). تأثیر مجنی‌علیه در تعیین مجازات (حقوق جزای تطبیقی)، چ اول، تهران: جنگل، جاودانه.
  24. سوادکوهی، فرسام (1380). «بررسی تطبیقی مشروعیت قاضی در سیستم حقوقی جمهوری اسلامی ایران و سایر سیستم‌ها»، مجلة دادرسی، ش 30، ص 28-23.
  25. صائمی، علی‌اصغر (1382). «علم قاضی از دیدگاه فقیهان امامی»، ادلة اثبات دعاوی کیفری (مجموعه مقالات)، چ اول، مشهد: مؤسسۀ چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
  26. صدرزاده افشار، محسن (1385). ادلۀ اثبات دعوی در حقوق ایران، چ چهارم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  27. صفاری طاهری، غلامرضا (1390). کنوانسیون‌های بین‌المللی گمرکی مهم‌ترین ابزارهای قانونی سازمان جهانی گمرک، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه علوم اقتصادی.
  28. عباسی، محمود و جمشیدی، علیرضا و نیازپور، امیرحسین و بارانی، محمد؛ پاک‌نیت، مصطفی (1396). گفتارهایی در حقوق شهروندی: حقوق شهروندی و سازمان تعزیرات حکومتی، چ اول، تهران: میزان.
  29. غیب غلامی، سعیده (1395). حقوق گمرکی، چ اول، تهران: مجد.
  30. فتحی، محمدجواد (1379). «تحولات تشکیلات و سازمان‌های مبارزه با تخلفات اقتصادی»، مجلۀ مجتمع آموزش عالی قم، سال دوم، ش ششم، ص 199-165.
  31. فضائلی، مصطفی (1392). دادرسی عادلانه محاکمات کیفری بین‌المللی، چ سوم، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
  32.  قپانچی، حسام؛ دانش‌ناری، حمیدرضا (1391). «الگوهای دوگانۀ فرآیند کیفری «کنترل جرم» و «دادرسی منصفانه»، آموزه‌های حقوق کیفری، ش 4، ص 175-167.
  33.  قاسمی، علی‌اکبر (1395). اصول حاکم بر دادرسی تعزیرات حکومتی، چ اول، تهران: ا مجد.
  34.  قربانی، علی (1390). دادرسی منصفانه در رویۀ دادگاه اروپایی حقوق بشر، چ اول، قم: انتشارات حقوق امروز قم.
  35.  گسن، ریموند (1395). جرم‌شناسی کاربردی، ترجمة مهدی کی‌نیا، چاپخانۀ علامه طباطبایی.
  36.  مجتهد، داود (1388). بررسی وضعیت قاچاق کالا در ایران و چند کشور متناظر (از نظر قوانین و عملکرد دستگاه‌ها)، ج 3، چین، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز.
  37. ---------- (1388). بررسی وضعیت قاچاق کالا در ایران و چند کشور متناظر (از نظر قوانین و عملکرد دستگاه‌ها)، ج اول، ترکیه، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز.
  38. محمودی جانکی، فیروز (1384). حق دفاع متهم. علوم جنایی، ج اول (گزیده مقالات آموزشی برای ارتقای دانش دست‌اندرکاران مبارزه با مواد مخدر در ایران)، چ اول، انتشارات سلسبیل.
  39. مرتضوی، نسرین (1388). «محکوم اما بی‌گناه»، فصلنامة ندای صادق، ش 24، ص 112-100.
  40. ملازمیان، مسعود (1378). سیاست جنایی- تقنینی ایران در جرایم اقتصادی، معاونت آموزش قوۀ قضاییه، چ اول، جاودانه.
  41.  مهدوی‌پور، اعظم (1390). سیاست کیفری افتراقی در قلمرو بزهکاری اقتصادی، چ اول، تهران: میزان.
  42.  ناجی زواره، مرتضی (1394). دادرسی بی‌طرفانه در امور کیفری، چ دوم، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی نشر دانش.
  43.  نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین؛ هاشم بیگی، حمید (1377). دانشنامۀ جرم‌شناسی، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
  44.  نورزاد، مجتبی (1388). سیاست جنایی ایران و سازمان ملل متحد در مقابله با جرائم اقتصادی، رسالۀ دکتری، دانشکدة حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
  45. ولیدی، محمدصالح (1386). حقوق کیفری اقتصادی، چ اول، تهران: میزان.
  46.  هاشمی شاهرودی، محمود (1395). هزار نکتۀ اقتصادی، چ اول، تهران: میزان.

47. C.J.M. Safferling Towards an International Criminal Procedure, Oxford University Press, 2001, at 67, C. Van den Wyngaert (ed), Criminal Procedure Systems in the European Community, London Butterworths, 1993, at 15.

48. American Bar Association. ABA Journal, July 1964, Vol. 50.

49. Boyne, Shawn Mari e. (2016). The German Prosecution Service: Guardians of the Law?. Indiana: Springer

50. England & wales experts declaration; available at: https://www.academyofexperts.org/ guidance/experts-declaration/experts-declaration-criminal-proceedings-england-wales, last seen 5/5/2017.

51. Expert registration and appointment process, available at: http://ec.europa.eu/ research/ participants/fp7documents/funding-guide/9_experts/1_expert-registration-and-amendment_en.htm, last seen 5/5/2017.

52. Great Britain: Law Commission.2011. Expert evidence in criminal proceedings in England and Wales. London: law commission publishing.

53. Hannibal, Martin & Lisa Mountford (2016). Criminal Litigation 2016-2017.London: Oxford University Press.

54. Harding, Andrew & Pennelope Nicholson (2010). New Court in Asia. New York: Routledge

55. Miloshoska, Danijela & Larisa Vasileska (2015). PREVENTION AND DETECTION OF CUSTOMS FRAUD. Macedonia: University “ St. Kliment Ohridski“press.

56. S.Kang, Michael and M.Shepherd2,Joanna,The partisan price of Justice:An EmpricalAnalysis of Campagin.Contributions And Judicial Decisions.New York University Law Review,2010.

57. Ubelaker, Douglas H. (2015). The Global Practice of Forensic Science. New York: Wiley & sons.

58. Worral, John, M. Elaine Nugent-Borakove (2008). Changing Role of the American Prosecutor. New York: State university of new York press.

59. Wf Mc Donald (1979). The Prosecutor. Washington: Ncjrs governmental publishing Ins.

مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
دوره 48، شماره 2
بهمن 1397
صفحه 379-399

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار