ارزیابی برساخت گرایانه فرایند تصویب قانون آزادی اطلاعات با استفاده از نظریه گفتمان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده حقوق / دانشگاه تربیت مدرس

2 استاد دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

مطابق نظریه برساخت­گرایی اجتماعی، واقعیت­های زندگی روزمره چیزی جز تظاهرات عینی فرایندهای ذهنی افراد نیستند که تنها از راه دلالت­های لفظی و زبانی محفوظ و در قالب گفتمان­ها بازنمایی می­شوند؛ بنابراین، واقعیت­های جهانِ اجتماعی، محصول زبان و به عبارت دقیق­تر محصول و برساخته گفتمان­ها هستند. جرم نیز همچون دیگر واقعیت­های اجتماعی درنتیجه همین فرایند معنابخشی به پدیده­ها برساخته می­شود. بر همین اساس، تغییر در گفتمان­ها نیز موجب تغییر در برساخته­ها و ازجمله تعریف جرایم و قوانین کیفری می­شود. در این نوشتار، با اتخاذ چنین رویکردی به فرایند قانونگذاری کیفری، فرایند تصویب قانون «انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» مصوب 6/11/1387 با استفاده از روش تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان بررسی‌شده است. نتایج این تحقیق از قابلیت ارزیابی برساخت­گرایانه فرایند تصویب قانون موردبحث و به‌طور مشخص وابستگی قلمروی جریان آزاد اطلاعات به گفتمانی که درصدد معنابخشی به آن است، حکایت دارد؛ زیرا یافته­های تحقیق نشان می­دهد قانون آزادی اطلاعات همراه با تغییراتی در منافع کنش‌گران فرایند جرم­انگاری و تغییر گفتمان حاکم بر آنان دچار تحولاتی بنیادین گشته است.

تازه های تحقیق

ندارد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Constructive Assessment of “Publication and Free Access to Information Law”, by using Discourse Theory

نویسندگان [English]

  • sepideh Mirmajidi 1
  • Mohammad Ja'far Habibzadeh 2
  • Mohammad Farajiha 3
1 Faculty of law
2 Faculty of Law
3 Faculty of Law
چکیده [English]

According to Social Constructionist Theory, The Reality of everyday life, is the result of objectivations of subjective processes that are maintained by Linguistic significations and are reflected by Discourses. Therefore, the social realities are the product of Language and in other words, are constructed by Discourses. Crime also like other social realities is constructed similarly. So, change in Discourses, leads change in constructed Phenomenon including crimes and criminal laws. In this article, by adopting such an approach to Criminal legislative process and by using content analysis and discourse analysis method, the law of “Publication and free access to information”, has been studied. Results of research show the capability of Constructive Analysis of this law, That is the dependence of the Freedom of Information to discourse defined that. Because change in interests of actors, changes the law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Constructionist
  • crime
  • discourse
  • Freedom of Information
  • Actor

ندارد

1. بابایی، رسول، ( 1388 )، زبان و سیاست روزمره در جمهوری اسلامی؛ تحلیل زبانی منازعات سیاسی دهه 80 ، رساله دکتری، گروه علوم سیاسی، دانشگاه تهران. 155 ...« انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات » ارزیابی برساختگرایانه فرایند تصویب قانون
2. برگر، پتر، لوکمان، توماس، ( 1394 )، ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمه فریبرز مجیدی، چاپ سوم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
3. پوپر، کارل ریموند، ( 1368 )، حدسها و ابطالها، رشد شناخت علمی، ترجمه احمد آرام، چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
4. پوپر، کارل ریموند، ( 1380 )، جامعه باز و دشمنان آن، ترجمه عزتالله فولادوند، چاپ سوم، تهران، شرکت انتشارات خوارزمی.
5. پوپر، کارل ریموند، ( 1389 )، اسطوره چارچوب، در دفاع از علم و عقلانیت، ترجمه علی پایا، چاپ سوم، تهران، نشر طرح نو.
 6. چاپرک، علی، ( 1387 )، ساختگرایی اجتماعی، فصلنامه روششناسی در علوم انسانی، سال 14 ، شماره 57 146
7. فرقانی، محمدمهدی، ( 1382 )، تحول گفتمان توسعه سیاسی در ایران، از مشروطه تا خاتمی، فصلنامه رسانه، شماره .35-18 ،54
8. فون هایک، فریدریش، ( 1380 )، قانون، قانونگذاری و آزادی، گزارش جدیدی از اصول آزادی خواهانه عدالت و اقتصاد سیاسی (قواعد و نظام)، ترجمه مهشید معیری، موسی غنینژاد، چاپ نخست، تهران، طرح نو.
9. کسرایی، محمدسالار، پوزش شیرازی، علی، ( 1388 )، نظریه گفتمان لاکلا و موفه ابزاری کارآمد در فهم و تبیین .360-339 ، پدیده های سیاسی، فصلنامه سیاست، دوره 39 ، شماره 3
10 . مقدمی، محمدتقی، ( 1390 )، نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف و نقد آن، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال دوم،
.124- شماره دوم، 91
11 . نمکدوست تهرانی، حسن، بیتا، آزادی اطلاعات و حق دسترسی؛ بنیان دمکراسی، طرح پژوهشی دفتر مطالعات فرهنگی مرکز پژوهشهای مجلس.
12 . یورگنسن، ماریان، فیلیپس، لوئیز، ( 1394 )، ظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، چاپ پنجم، تهران، نشر نی.
13. Best, Joel , [1995], Constructionism in Context, In: best, Joel (ed), Image of Issues: Typifying Contemporary Social Problems, New York: Aldine.
14. Best, Joel, [2004], Theoretical Issue in the study of social problem and Deviance,In: Ritzer, George. ed, handbook of social problems:A Comparative international perspective. Thousand oaks, CAL sage.
15. Conrad, Peter, Joseph, Schneider, [1992], Deviance and Medicalization: from badness to sickness. Philadelphia: Temple university press.
16. Escobar , Arturo, [1995], Encountering Development: The Making and Unmaking of the Third World,
Princeton: Princeton University Press.
17. Quinney, Richard, [2008], The social Reality of Crime, with a new Introduction by A.Javier Trevino, New Brunswick and London; Transaction Publishers,4th edition.
18.Spector, Malcolm. & John. Kitsuse., 1987 [1977], Constructing Social Problems, New York: Aldine de Gruyter,