امکان سنجی شرکت فاعل و تارک فعل در وقوع جرم

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه خوارزمی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی

2 قاضی دادگستری

چکیده

شرکت در جرم ازجمله موضوعات قابل‌تأمل در حقوق کیفری است. مزید این تأمل، زمانی‌ است که رفتار یکی‌ از مرتکبان به‌صورت ترک فعل بوده و بخواهیم امکان یا عدم امکان تحقق شرکت در جرم را بررسی کنیم. این پژوهش از رهگذر روش توصیفی و تحلیلی، امکان شرکت فاعل و تارک فعل را در وقوع جرم تحلیل می‌کند. نتیجه­ این پژوهش نشان می‌‌دهد در نظام حقوقی ایران، شرکت فاعل و تارک فعل تنها در وقوع جنایات به‌طور ضمنی‌ و با سبب محسوب نمودن ترک فعل، پذیرفته‌شده است؛ بنابراین، امکان شرکت فاعل و تارک فعل در سایر جرایم، مانند تعزیرات، در گفتمان قانون‌گذار هنوز به سکوت برگزارشده است. صرف‌نظر از موضع قابل نقد مقنن در این زمینه، تحمیل مسئولیت کیفری و مجازات بر تارک فعل، به‌ویژه در مقام شرکت با فاعل، ازنظر علمی و علّی محل احتیاط فراوان است.

تازه های تحقیق

ندارد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Complicity in Committing a Crime through Acts and Omissions: Feasibility study

نویسندگان [English]

  • Majid Ghoorchibeigi 1
  • sayyed Hamid Hosseini 2
1 هیات علمی دانشگاه
2 judge
چکیده [English]

Complicity is one of the controversial issue in criminal law. This issue is more complicated when the conduct in the physical element of a crime is an omission. The purpose of this research is seeking to investigate the feasibility of participating in committing a crime through acts and omissions. This study based on Criminal Code of Iran. Our research found that legislator has accepted participating in committing a crime through acts and omissions in fatal crimes implicitly provided for the omission will be causation of crime. However, legislator is quiet about possibility of participating in committing a crime through acts and omissions in other crimes such as Tazzir. Imposing criminal liability for omissions, regardless of legislator’s approach, particularly in participating with perpetrator’s act, is not consistent with justice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criminal Law
  • Feasibility study
  • Complicity
  • Causation
  • Act
  • Omission

ندارد

1. آزمایش، سیدعلی ( 1394 ) ، تقریرات درس حقوق کیفری بینالمللی، دورهی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
2. اردبیلی، محمدعلی ( 1393 )، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، چاپ سی و چهارم، تهران، نشر میزان.
3. آقایی نیا، حسین ( 1392 )، حقوق کیفری اختصاصی، جلد اول، چاپ هشتم، تهران، نشر میزان. .9-
4. پور بافرانی، حسن ( 1395 )، بررسی ترک فعل در جرم قتل عمدی، ماهنامه دادرسی، شماره 52 ، صص 30
5. حاجیدهآبادی، احمد ( 1390 )، استناد و نقش آن در شرکت در جرم، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 53 ، صص
146-107.
.273- 6. حاجیدهآبادی، احمد ( 1391 )، ترک فعل به مثابه عمل کشنده، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 57 ، صص 313
7. خویی، سید ابوالقاسم ( 1391 )، مبانی تکملهالمنهاج، مترجم: علیرضا سعید، جلد اول، چاپ چهارم، تهران، انتشارات خرسندی.
8. ساریخانی، عادل و آقابابائیبنی، اسماعیل ( 1390 )، ترک فعل منجر به سلب حیات توسط پزشک، فصلنامه فقه
 7، صص 99 - پزشکی، سال سوم، شماره 8
9. سوهانیان، فاطمه ( 1376 )، ماهیت شرکت در جرم و ارکان و عناصر متشکله، تقریرات آیت الله محمدحسن مرعشی .79- شوشتری، فصلنامه دیدگاههای حقوقی، شماره 5، صص 112
10 .شاکری، ابوالحسن و اسفندیار مرادی کندلاتی ( 1388 )، بررسی امکان ارتکاب قتل عمدی از طریق ترک فعل در فقه .107- و حقوق کیفری ایران، دو فصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دفتر 1، صص 124
11 .شهرکیواحد، عزیز، فرهاد رضوانی و ندا ذخیرهداری ( 1394 )، اخلاق و مقرّرات حرفهای در فوریتهای پزشکی (با تأکید بر اخلاق حرفهای)، نشر جامعهنگر.
12 .صادقی، محمدهادی و جودکی بهزاد ( 1395 )، امکان وقوع جنایت به وسیله ترک فعل، فصلنامه پژوهش حقوق .99- کیفری، سال چهارم، شماره 15 ، صص 120
13 .علامه حلی، ارشاد الاذهان ( 1410 ه.ق)، سلسله الینابیع الفقهیه، جلد 36 ، چاپ اول، بی جا، موسسه الفقه الشیعه.
14 .فروغی، فضلالله، باقر زادگان، امیر و محمد میرزائی ( 1395 )، واکاوی فقهی-حقوقی احکام وضعی-تکلیفی ترک فعل .89- با توجه به رابطه استناد، فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، سال 11 ، شماره 45 ، صص 114
15 .قیاسی، جلالالدین ( 1390 )، تسبیب در قوانین کیفری، چاپ دوم، تهران، انتشارات جنگل.
16 .لفیو، واین آرّ، دیوید، سی بوم ( 1387 )، سببیت و قتل، در نظام کیفری ایالات متحده آمریکا، مترجم: حسین آقایی نیا، چاپ اول، تهران، نشر میزان.
17 .محقق حلی، المختصر النافع ( 1410 ه.ق)، سلسله الینا بیع الفقهیه، جلد 39 ، چاپ اول، بی جا، موسسه الفقه الشیعه.
18 .میر محمدصادقی، حسین ( 1385 )، مطالعه تطبیقی ترک فعل به عنوان عنصر مادی جرایم علیه اشخاص، مجله
.133- تحقیقات حقوقی، شماره 43 ، صص 162 84 دوره 4، شماره 1، بهار و تابستان 1396
19 .میر محمدصادقی، حسین ( 1395 )، جرایم علیه اشخاص، چاپ بیست و دوم، ویرایش سوم، بنیاد حقوقی میزان.
20 .میل، جان استوارت ( 1375 )، رساله درباره آزادی، مترجم: جواد شیخ الاسلامی، چاپ چهارم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
21 .نجیبحسنی، محمود ( 1391 )، رابطه سببیت در حقوق کیفری، مترجم: سید علی عباس نیای زارع، چاپ سوم، مشهد، انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
22 .هارت، اچ ، ال، ای و تونی هونوره، ( 1392 )، سببیت در حقوق (حقوق کیفری)، مترجم: حسین آقائی نیا و دیگران، نشر میزان، چاپ دوم، تهران.
23 .یزدیان جعفری، جعفر ( 1393 )، بررسی جرم خودداری از کمک به افراد در معرض خطر، فصلنامه حقوق پزشکی،
24. Arafa A. Mohamed (2008), Criminal Complicity: Accomplice Criminal Liability to the Criminal Offences 'A Comparative Analysis between the Egyptian Criminal Law System and the Criminal Law System of the United States of America, Available at SSRN:https://ssrn.com/abstract=1933635 .
25. Ashworth, Andrew and Jeremy Horder (2013a), Principles of Criminal Law, 7  h edition, Oxford University Press.
26. Ashworth, Andrew (2013b), Positive Obligations in Criminal Law, Hart Publishing.
27. Carr, Claudia and Maureen Johnson (2013), Beginning Criminal Law, Routledge.
28. Dunbar, James Robertson (2012), Criminal liability for Omissions in Scots Law, LL.M(R) Thesis, University of Glasgov: at http://theses.gla.ac.uk/3877/1/2012dunbarLLM.pdf
29. Fletcher p. George (2000), Rethinking Criminal Law, Oxford University Press.
30. Fletcher p. George (2007), The Grammer of Criminal Law: American, Comperative and International, Vol One: Foundation, Oxford University Press.
31. Girish. S Kashyap (2004), Looking Abroad to Protect Mothers at Home: A Look at Complicity by Omission Domestically and Abroad, Boston University International Law, Vol 22: 425.
32. Husak, Douglas (2007), Rethinking the Act Requirement, Cardozo Law Review, Vol 28: 6, PP. 2437-2459.
33. Jefferson, Michael (2007 ), Criminal Law, 8th edition, Pearson Education Limited.
34. Mann Lori and Katharine Orlovsky and Brigid Inder (2013), Modes of Liability , A review of the International Criminal Court’s current jurisprudence and practice, Women’s Initiatives for Gender Justice, Expert Paper.
35.Muñoz-Conde, Francisco and Luis Ernesto Chiesa (2007), The Act Requirement As a Basic Concept of Criminal Law, Cardozo Law Review, Vol. 28: 6, pp. 2461-2480.
36.Wilson, William (2002), Central Issues in Criminal Theory, Hart Publishing.
37.Wilson, William (2011), Criminal Law: Doctrine and Theory, 4  th edition, Pearson Education Limited.