مسئولیت کیفری بین المللی ناشی از حمایت از تروریسم با تأکید بر مسئولیت مقامات عالی رتبه سیاسی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی

3 استادیار گروه حقوق دانشگاه خوارزمی

چکیده

قوانین و مقررات بین‌المللی مؤید دو نکته اصلی یعنی مبارزه فراگیر و ممنوعیت هرگونه تعامل و حمایت از گروه‌های تروریستی است؛ اما امروزه برخی ضرورت‌های سیاسی باعث تعاملات گسترده پشت پرده بعضی دولت‌ها با گروه‌های تروریستی شده است؛ همین عاملی محرکی جهت بازشناسایی مسئولیت دولت‌ها در قبال نقش‌هاو تکالیف آنان درروند زندگی بین‌المللی در برابر دیگر بازیگران است. با این تفسیر ما در این پژوهش به مسئولیت عام دول در قبال پدیده تروریسم مجدداً مرور کوتاهی داشته و مضاف بر آن مسئولیت‌های تکمیلی و خاص دول را در قالب دکترین مسئولیت حمایت در برابر دیگر بازیگران روابط بین‌الملل را به نظاره خواهیم نشست. با در نظر گرفتن خطر این گروه‌ها برای صلح و امنیت جهانی و ممنوعیت‌های بین‌المللی همچنان شاهد حمایت‌های مادی و معنوی برخی از رهبران (برخی دول منطقه) از پدیده شوم تروریسم هستیم که این وضعیت باعث می‌شود مسئولیت کیفری متوجه رهبران دولت‌های حامی بدانیم قابلیت احراز مسئولیت کیفری ایشان و طرح این مسئولیت ذیل عناوین مجرمانه جنایات ضد بشریت و جنایات جنگی در مواد 7 و 8 اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری قابل بحث بوده و بر اساس مبانی نظریه نوین تلفیق تقصیر مدیران ارشد و سیاست‌های شخص حقوقی و همچنین تسری آموزه‌های اقدامات مجرمانه مشترک و تسری رهیافت بین‌المللی عدالت انتقالی (مسئولیت کیفری متاخر ناشی از اقدامات بین‌المللی) رهبران عالیرتبه سیاسی قابل ‌رسیدگی واقعی است

تازه های تحقیق

-

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

International Criminal Responsibility for Supporting Terrorism with emphasis on the Responsibility of Senior Government Officials

نویسندگان [English]

  • mohsen rahami 1
  • s.m.r moosavifard 2
1 University of tehran
2
3
چکیده [English]

International regulations and procedures confirmed two main points; a comprehensive fight against terrorism and prohibition of any interaction with terrorist groups. But nowadays, some political necessities have caused states’ extensive interaction with terrorist groups behind the scenes. This is a driving factor in recognizing the responsibility of states for their roles and responsibilities in the international society against other actors. In this research, in addition to analysis the theoretical foundation of responsibility of legal persons (states leaders), we have briefly overviewed general responsibilities of states with the respect to terrorism phenomenon, and viewed the supplementary and specific responsibilities of states in the form of the doctrine of responsibility to protect against other actors of international relations. Considering the threat of these groups to international peace and security and international prohibitions, we have also reviewed moral and material supports of terrorism by some leaders and states. This situation made us to understand criminal responsibility of leaders considering all the existing restrictions, and the ability of authentication of their criminal liability and the design of this responsibility for crimes against humanity and war crimes that are available in Articles 7 and 8 of the Statute of the International Criminal Court.

کلیدواژه‌ها [English]

  • International Responsibility
  • State Sponsors of Terrorist Groups
  • Criminal Responsibility
  • International Law
1. احمدی، سید صادق، صفایی، سهیلا ( 1373 )،
قضیه لاکربی، دیوان بین المللی دادگستری، یا شورای امنیت؟ ،
فصلنامه راهبرد، شماره پنجم، زمستان.
2. آغاجری، بهزاد ( 1388 )،
مسؤولیت بین المللی دولت ها در قبال اعمال خشونت آمیز اشخاص حقیقی در چارچوب
تروریسم؛
فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و سوم، شماره چهار، زمستان.
3. جلالی، محمود ( 1384 )،
تروریسم از دیدگاه حقوق ب ین الملل ب ا تأکید بر حوادث 11 سپتامبر 2001 ، فصلنامه
پژوهشی نامه مفید، شماره پنجاه و دوم، زمستان.
4. جوانمرد، مجید، نیک نفس، مهدی و گماری، مسعود ( 1382 )،
آشنایی با دیوان بین المللی کیفری، گزارش دفتر
بررسی های حقوقی، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی.
5. حبیب زاده، محمدجعفر و دیگران ( 1392 )،
دگرگونی های مسؤولیت کیفری اشخاص حقوقی در ایران، مجله حقوقی
دادگستری، شماره هشتاد و دوم، تابستان.
6. حق شناس، محمدرضا و دیگران ( 1392 )،
مواضع و عملکرد بازیگران مختلف در قبال بحران سوریه، ماه نگار راهبردی
امنیت ملی، شماره هیجدهم.
7. حلمی، نصرت الله ( 1387 )، مسؤولیت بین المللی دولت و حمایت سیاسی، تهران، نشر انتشارات میزان.
8. خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران: سخنرانی
"گونتر مایر "، رئ یس کنگره جهانی مطالعات خاورمیانه در
1394/7/ دانشگاه تربیت مدرس تهران، 26
9. ذاکریان، امیرمهدی ( 1392 )، متون کلیدی حقوق و روابط بین الملل، چاپ اول، تهران، نشر انتشارات تیسا.
10.ذاکریان، امیرمهدی ( 1394 )، سازمان ملل متحد و امنیت جهانی، چاپ اول، تهران، نشر انتشارات خرسندی.
11. سید زاده ثانی، سید مهدی، فرهادی آلاشتی، زهرا ( 1393 )،
جنایات جنگی در منازعه های داخلی و بین المللی
مبانی و مصادیق تمایز
، پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل، سال سوم، شماره اول، پاییز و زمستان.
12. صابر، محمود و صادقی، ولی الله ( 1392 )،
آموزه شناسی مسئله ی صلاحیت دیوان کیفری بین المللی در رسیدگی به
تروریسم
، فصلنامه تعالی حقوقی، دوره ی جدید، شماره دوم.
13. عبداللهی، اسماعیل ( 1389 )، درس هایی از فلسفه کیفری: درآمدی بر مسئولیت کیفری بدون تقصیر در
نظام های حقوقی ایران و انگلستان؛ چاپ اول، تهران، انتشارات خرسند.
14.عبداللهی، محسن و دیگران ( 1389 )، معادله تعارض اصل مصونیت دولت ها با قواعد آ مره حقوق بشر ، فصلنامه
پژوهشی حقوق تطبیقی، شماره هفتاد و نهم، تابستان.
15.قوام، عبدالعلی ( 1389 )،
مفهوم مسؤولیت حمایت: ارزیابی نقش غربجنبش عدم تعهد در شکل گیری هنجارهای
 جهانی، فصلنامه راهبرد، سال نوزدهم، شماره 55
16.مرشایمر، جان ( 1390 )، تراژدی سیاست قدرت های بزرگ، ترجمه: غلامعلی چگینی زاده، چاپ اول، تهران، انتشارات
دفتر مطالعات سیاسی.
17. موسوی مجاب، سید درید، رفیع زاده، علی ( 1394 )،
مسؤولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی ،
پژوهش های حقوق کیفری، سال چهارم، شماره سیزدهم، زمستان.
18.نمامیان، پیمان ( 1390 )،
صلاحیت قضایی دیوان کیفری بین المللی در رسیدگی به تروریسم ، فصلنامه مطالعات
راهبردی، شماره پنجاه و یکم.
242 دوره 3، شماره 2، پاییز و زمستان 1395
19. نورانی، سید مهدی ( 1394 )، داعش از کاشت تا برداشت، چاپ دوم، قم، انتشارات مجد الاسلام.