مداخلۀ بزرگسالان در ارتکاب جرم نابالغان (رویکردی انتقادی به مادۀ 128 ق.م.ا. 1392)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران.

چکیده

از نوآوری‌های ق.م.ا. 1392 مادۀ 128 است که مطابق آن: «هر کس از فرد نابالغ به‌عنوان وسیلۀ ارتکاب جرم مستند به خود استفاده نماید به حداکثر مجازات قانونی همان جرم محکوم می‌گردد. همچنین هر کس در رفتار مجرمانۀ فرد نابالغی معاونت کند به حداکثر مجازات معاونت در آن جرم محکوم می‌شود». در مورد این ماده، سؤالات متعددی مطرح است: چه دلیلی سبب شده تا قانونگذار از اصل فردی کردن قانونی و قضایی مجازات تعزیری عدول کرده و حداکثر مجازات جرم یا مجازات معاونت را بی‌کم‌وکاست بر مجرم بار می‌کند؟ راه دیگری برای تأمین مبانی وضع این ماده جز این لحن نگارش نبود؟ آیا نمی‌شد این تشدید را در مورد سایر افراد ناتوان مثل بالغ غیررشید و مجنون هم آورد؟ مقصود از صدر ماده تنها جرایم تعزیری است یا اعم از آن و جرایم مستوجب حدود و قصاص؟ با توجه به سیستم استعارۀ مجرمیت که معاون، جرم بودن عمل خود را از جرم بودن عمل اصلی می‌گیرد، آیا پذیرش معاونت در جرم نابالغ به معنای عدول از سیستم استعارۀ مجرمیت است یا معنای دیگری دارد؟ آیا اینکه برای مطلق معاونت در جرم نابالغ حداکثر مجازات پیش‌بینی شده است صحیح است؟ با توجه به اینکه مطابق مادۀ 127 مجازات معاون تابعی از مجازات مباشر است و با توجه به اینکه نابالغ به اقدامات تأمینی محکوم می‌شود، مجازات معاونت در جرایم ارتکابی نابالغ اعم از جرم مستوجب حد، قصاص، دیه و یا تعزیر چگونه است؟ مقصود از نابالغ خصوصِ نابالغِ غیرممیز است یا اعم از آن و ممیز؟ این مقاله به پاسخگویی پرسش‌های مذکور می‌پردازد و در نهایت پیشنهادهایی را ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Intervention of Adults in the Process of Committing Crimes by Children (with a Critical Approach to the Article 128 of the Islamic Penal Code of 2013)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Haji Deh Abadi 1
  • Amirhosein Nezamibalouchi 2
  • Mehrdad Mowahhedi 3
1 Professor, Faculty of Law, Farabi College, University of Tehran, Qom, Iran.
2 MA. Student in Criminal Law & Criminology, University of Shahid Beheshti, Tehran, Iran.
3 Ph.D. in Criminal Law & Criminology, Farabi College, University of Tehran, Qom, Iran.
چکیده [English]

One of the innovations of the Islamic Penal Code of 1392, Article 128, states that: "Anyone who uses an immature person as a means to commit a crime will convict to the maximum legal punishment for that crime. also, anyone who assists in criminal behavior of an immature person will convict to the maximum punishment for accessory in that crime." Several questions arise: What reasons led the legislator to deviate from the principle of individualizing legal and judicial punishment and The legislator chooses the maximum punishment for the crime or accessory in that crime for the offender? Was there no other way to provide the basics of this article other than this writing tone? Couldn't this aggravation be applied to other disabled people like insane? Does the beginning of the article mean only the punishments of Article 19 or does it include all the punishments of Article 14(Haad punishment, Qesas Punishment)? According to the derivative liability system of crime, does the acceptance of the accessory in the juvenile crime mean to deviate from the derivative liability system of crime or does it have another meaning? Is it correct that the maximum punishment is prescribed for absolute accessory in a crime? According to Article 127 and the derivative liability system of crime, as well as taking into account the fact that immature persons are sentenced to security and educative measurer, what is the punishment of the accessory in the crimes committed by immature persons, which can be any of the punishments in Article 14? Does the meaning of “immature person” only mean “indiscerning minor " or does it include " discerning minor " as well? This article addresses the above questions and ultimately provides some suggestions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • derivative liability
  • stronger cause than principal
  • Article 128 of the Islamic Penal Code of 1392
  • Perpetration By Means/Indirect Co- perpetration
  • accessory
  • immature person

مراجع

  1. منابع

    1. اردبیلی، محمدعلی (1401). حقوق جزای عمومی. ج 2، چ شصت‌ودوم، تهران: میزان.
    2. الهام، غلامحسین؛ برهانی، محسن (1400). درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم). ج 2، چ ششم، تهران: میزان.
    3. برهانی، محسن؛ لطفعلی‌زاده، الهه (1401). تأملات شرحی بر قانون مجازات اسلامی کتاب اول-کلیات. تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوۀ قضائیه.
    4. پی.ویلیامز، فرانک؛ مک شین، ماری‌لین‌دی (1398). نظریه‌های جرم‌شناسی. ترجمۀ حمیدرضا ملک محمدی، چ هفتم، تهران: میزان.
    5. توکل‌پور، محمدهادی؛ مسعودیان، مصطفی؛ کوهی اصفهانی، کاظم (1397). مبانی نظرات شورای نگهبان در خصوص قانون مجازات اسلامی مصوب 1392(برگرفته از مشروح مذاکرات شورای نگهبان). تهران: پژوهشگاه شورای نگهبان.
    6. حاجی ده‌آبادی، احمد (1393). بررسی فقهی-حقوقی جنایات ارتکابی توسط صغیر ممیز با تأکید بر قانون مجازات اسلامی 1392. مطالعات راهبردی زنان، (66)، زمستان، 85-116.
    7. حاجی ده‌آبادی، احمد (1401). درسنامه جرایم علیه اشخاص (قتل). چ اول، تهران: میزان.
    8. حسانی، یعقوب، حاجی ده‌آبادی، احمد (1401). ارکان تشکیل‌دهندۀ عنصر روانی معاونت در حقوق کیفری. نشریۀ علمی پژوهشنامۀ حقوق کیفری، (2)، زمستان، 81-106.
    9. حسنی، محمدحسن؛ علیزاده، حمید (1399). مطالعۀ تطبیقی معاونت در جرم در حقوق کیفری ایران،آمریکا و اسکاتلند. پژوهش‌های حقوقی، (43)، پاییز، 125-156.
    10. رزاز زاده، امیرحسین (1400). کارگاه حقوقی حمایت از اطفال و نوجوانان. چ اول، تهران: جنگل.
    11. شاملو، باقر (1390). عدالت کیفری و اطفال (شخصیت طفل، بزهکاری، دادرسی، پاسخ‌ها). تهران: جنگل.
    12. شمس ناتری، محمدابراهیم؛ کلانتری، حمیدرضا؛ زارع، ابراهیم؛ ریاضت، زینب (1398). قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. ج 1، چ پنجم، تهران: میزان.
    13. صبوری‌پور، مهدی؛ موسوی، سیدپوریا (1402). حقوق کیفری عمومی اطفال و نوجوانان. چ اول، تهران: میزان.
    14. فتحی، محمدجواد (۱۴۰۲). تأملاتی در حقوق جزای عمومی. چ دوم، تهران: میزان.
    15. فرانسوا رنوچی، ژان؛ کورتن، کریستین (1395). حقوق کیفری کودکان و نوجوانان. ترجمۀ بهزاد رضوی فرد، خدیجه بهشتی، تهران: میزان.
    16. محبی، جلیل؛ ریاضت، زینب (۱۳۹۷). شرح قانون مجازات اسلامی ۱۳۹. ج 1 و 2، تهران: میزان.
    17. میرمحمدصادقی، حسین (1402). جرایم علیه اموال و مالکیت. چ شصت‌وسوم، تهران: میزان.
    18. میرمحمدصادقی، حسین (1400). حقوق جزای عمومی (2). چ اول، تهران: دادگستر.
    19. نیازپور، امیرحسن (1401). حقوق کیفری کودکان و نوجوانان (فرایند پاسخ‌دهی به بزهکاری کودکان و نوجوانان). چ سوم، تهران: میزان.
مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
دوره 54، شماره 2
اسفند 1403
صفحه 356-339

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار