TY - JOUR ID - 54920 TI - کاربرد معیارهای عینی و ذهنی در عوامل موجهۀ جرم JO - مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی JA - JQCLCS LA - fa SN - ۲۵۸۸-۵۶۰X AU - آقائی نیا, حسین AU - منتی نژاد, صادق AD - دانشیار گروه حقوق جزایی و جرم شناسی دانشگاه تهران AD - استادیار دانشگاه پیام نور Y1 - 2014 PY - 2014 VL - 1 IS - 1 SP - 23 EP - 36 KW - انسان معقول و متعارف KW - عوامل موجهۀ جرم KW - معیار ذهنی KW - معیار عینی KW - معیار نوعی DO - 10.22059/jqclcs.2014.54920 N2 - تحقق عوامل موجهۀ جرم همانند خود عمل مجرمانه، مستلزم وجود ارکان و عناصری است که آن‌ها را بر اساس دو دسته معیارهای عینی و ذهنی احراز می‌کنیم. به این معنا که برای توسل به یک عامل موجهۀ جرم ضروری است که شرایط بیرونی مورد نیاز آن دفاع محقق شده باشد (معیار عینی) و از طرف دیگر لازم است شخص مرتکب، دارای عنصر روانی مورد نیاز آن دفاع باشد، یعنی ضروری است وی عمل را با قصد و علم انجام داده باشد. بنابراین یک دفاع موجهۀ کامل عبارت از دفاعی است که هم مجموعه شرایط عینی و بیرونی و هم عناصر ذهنی و درونی در مرتکب جمع شده باشد. اما گاه در عمل دیده می‌شود که صرفاً یکی از دو دسته عوامل فوق وجود دارد: مثلاً با وجود شرایط بیرونی مربوط به یک عامل موجهۀ، شخص مرتکب فاقد عنصر روانی مورد نیاز است. این بخش از حقوق کیفری، محل تقابل اندیشه‌های ذهن‌گرایان و عین‌گرایان شده و هریک برای خود استدلالی می‌آورند. در مقابل، گاهی با وجود فقدان شرایط عینی و بیرونی مورد نیاز یک دفاع، شخص مرتکب، عمل ارتکابی را در راستای یک نوع عامل موجهۀ انجام داده است. در این مورد، حقوق کیفری از یک معیار کمکی فرعی یعنی معیار معقولیت کمک می‌گیرد. به این معنا که اگر در آن شرایط و اوضاع و احوال، رفتار مرتکب، معقول و متعارف باشد، از مسئولیت کیفری رهایی می‌یابد. UR - https://jqclcs.ut.ac.ir/article_54920.html L1 - https://jqclcs.ut.ac.ir/article_54920_bc13e00d1c71af746ce3952bf3dba6ea.pdf ER -