ORIGINAL_ARTICLE
تشدید مجازات شلاق تعزیری؛ مبنا و میزان
محاکم کیفری اخیراً با تمسک به عنوان تعدد و ضرورت تشدید مجازات، شلاق افزون بر ۷۴ ضربه را با حفظ ماهیت تعزیری مورد حکم قرار میدهند. مبنای چنین اقدام قضایی گاهی صدق عنوان تعدد بر رفتار مجرمانه و در حقیقت تحمیل کیفر بر جرائم متعدد و نه رفتار واحد است؛ حال آنکه قانونگذار به صراحت جمع مجازات در جرائم تعزیری را منع کرده است. گاهی نیز تعدد حیثیات مختلف بر فعل واحد از جمله نفس تعدد را پایه توجیه شلاق زیاده بر حداکثر قرار میدهند. این رویکرد ضمن آنکه به توسعه مجازات شلاق به لحاظ کمی میانجامد و در موارد بسیاری از شلاق حدی نیز فراتر میرود، برخلاف مبانی فقهی محدودیت مجازات شلاق تعزیری است؛ و از سوی دیگر با سیاست عملی قانونگذار در کاهش مجازات بدنی و تمایل به مجازاتهای اجتماعی سازگاری ندارد. رویه سالهای اخیر در شرایطی اتخاذ شده است که قانون مجازات اسلامی در سال ۱۳۹۲ با طبقهبندی مجازاتهای تعزیری شلاق را در طبقه ششم قرار داده و حداکثر مجازات این طبقه را ۷۴ ضربه تعیین کرده است. مجازات بیشتر از ۷۴ ضربه جز در موارد منصوص تعریف و مصداق قانونی ندارد و از حدود طبقات کیفر خارج میشود و از این جهت نیز انطباق آن با قانون مجازات ممکن نیست. شکلگیری این رویه «اصل قانونی بودن مجازات» را که اصل سی و ششم قانون اساسی بر آن تأکید کرده نیز مورد خدشه قرار داده است. در این مقاله رویه مزبور با مبانی فقهی و حقوقی مجازات شلاق تعزیری مورد سنجش و واکاوی قرار گرفته است.
https://jqclcs.ut.ac.ir/article_81040_b74ca0b8c081ebb2bc726decba5d1007.pdf
2021-02-19
279
300
10.22059/jqclcs.2021.81040
شلاق
تعزیر
تشدید مجازات
تعزیر منصوص
التعزیر دون الحد
غلامحسین
الهام
dr.elham@ut.ac.ir
1
عضو هیات علمی دانشیار گروه جزا و جرمشناسی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
یونس
پورسعدی
younes.poursaadi@gmail.com
2
دانشگاه امام صادق ع
AUTHOR
1. بهرهمند، حمید (1396)، «درجهبندی تعزیرات، از نوآوری تا بازاندیشی»، مجلس و راهبرد، ش 92، صص 111-135.
1
توجهی، عبدالعلی (1395)، آسیبشناسی قانون مجازات اسلامی، چ 3، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوۀ قضاییه.
2
حائری، سیدکاظم (1386)، «انواع تعزیر و ضوابط آن فقه و اصول»، فقه اهل بیت، ش 51، صص 3-33.
3
حبیبزاده، محمدجعفر؛ علیپور، عادل (1392)، «منع مجازات اعدام تعزیری در فقه امامیه»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش 9، صص 43-66.
4
خاکی، محمدرحیم (1392)، «تعیین مجازات شلاق، بیش از تعداد حدی در تعدد و تکرار جرائم تعزیری»، رویۀ قضایی، ش 4 و 5، صص 69-84.
5
سبحانی، جعفر (1390)، تقریرات درس خارج فقه، 19/02/1390، دسترسی در:
6
http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/89/900219/
7
علیآبادی، عبدالحسین (1367)، حقوق جنایی، ج 2، چ 1، تهران: فردوسی.
8
فاضل لنکرانی، محمدجواد (1385)، تقریرات درس خارج اصول، 01/03/1385، دسترسی در:
9
http://fazellankarani.com/persian/lessons/962/
10
مصطفیزاده، فهیم (1392)، قانون مجازات اسلامی مصوب۱۳۹۲در پرتو نظرات شورای نگهبان، چ 1، تهران: پژوهشکدۀ شورای نگهبان.
11
معاونت آموزش و تحقیقات قوۀ قضاییه (1382)، مجموعه بخشنامهها (شورای عالی قضایی)، ج 1، قم: معاونت آموزش و تحقیقات قوۀ قضاییه.
12
مکارم شیرازی، ناصر (1383)، تعزیر و گسترۀ آن، چ 1، قم: انتشارات مدرسه الامام علی بن أبی طالب علیه السلام.
13
منتظرى، حسینعلى (1367)، مبانى فقهى حکومت اسلامى، ترجمۀ محمود صلواتى و ابوالفضل شکورى، ج 3، قم: مؤسسۀ کیهان.
14
مهرپور، حسین (1371)، مجموعه نظریات شورای نگهبان، ج1، تهران: کیهان.
15
نوبهار، رحیم؛ عرفانیفر، امیر (1396)، «واکاوی تحلیلی-انتقادی تفاوتهای میان حد و تعزیر»، راهبرد، ش 82، صص 207-240.
16
هاشمی، سیدمحمدامین (1388)، «قاعدۀ التعزیر دون الحدّ»، فقه اهل بیت، ش 57، صص 178-222.
17
آخوند خراسانى، محمدکاظم بن حسین (1409ه.ق)، کفایه الاصول، چ 1، قم: مؤسسۀ آل البیت علیهم السلام.
18
اردبیلى، سیدعبدالکریم موسوى (1427ه.ق)، فقه الحدود و التعزیرات، ج 2، چ 2، قم: موسسه النشر لجامعه المفید.
19
برقى، ابوجعفر احمد بن محمد بن خالد (1371ه.ق)، المحاسن، ج 1، قم: دار الکتب الإسلامیه.
20
حائرى، سیدعلى بن محمد طباطبایى (بیتا)، ریاض المسائل (ط–القدیمه)، ج 2، قم: مؤسسۀ آل البیت علیهم السلام.
21
حرّ عاملى، محمد بن حسن (1409ه.ق)، وسائل الشیعه، ج 28، قم: مؤسسۀ آل البیت علیهم السلام.
22
حلبى، ابوالصلاح، تقىالدین بن نجمالدین (1403ه.ق)، الکافی فی الفقه، اصفهان: کتابخانۀ عمومى امام امیرالمؤمنین علیه السلام.
23
خوانسارى، سیداحمد بن یوسف (1405ه.ق)، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، ج 7، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
24
خویى، سیدابوالقاسم (1422ه.ق)، مبانی تکمله المنهاج، ج 1، قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی (ره).
25
سبزوارى، سیدعبدالأعلى (1413ه.ق)، مهذّب الأحکام، ج 27، قم: مؤسسۀ المنار.
26
صدر، سیدمحمد (1420ه.ق)، ماوراء الفقه، ج 9، بیروت: دار الاضواء للطباعه و النشر و التوزیع.
27
صدوق، محمّد بن على بن بابویه (1413ه.ق)، من لا یحضره الفقیه، جلد 4، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
28
طرابلسى، قاضى ابن براج عبدالعزیز (1406ه.ق)، المهذب، ج 2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
29
کلینى، ابوجعفر محمد بن یعقوب (1407ه.ق)، الکافی (ط-الإسلامیه)، ج 7، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
30
مجلسى دوم، محمدباقر بن محمد تقى (1410ه.ق)، بحار الأنوار، ج 76، بیروت: مؤسسه الطبع و النشر.
31
نایینی، محمدحسین (1376)، فوائد الاصول، ج 2، چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
32
هاشمى شاهرودى، سیدمحمود (1423ه.ق)، قرائات فقهیه معاصرة، ج 1، قم: مؤسسۀ دائرةالمعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
33
ORIGINAL_ARTICLE
«هیچچیز مؤثر نیست»؟((اسطوره شکست رویکرد بازپروری مجرمان )
بازپروری مجرمان، تاریخی پرفراز و فرود دارد. بیهیچ تردیدی کارهای مارتینسون و عبارت «هیچچیز مؤثر نیست» که از درون ارزیابیهای او بر مفهوم بازپروری بیرون آمده بود، نقطه عطف مهم در این تاریخچه به شمار میآید. این عبارت توانست آنچنان نفوذی در میان جرم شناسان و سیاستگذاران کیفری به دست بیاورد که شاید در تاریخ جرمشناسی کمنظیر باشد. باوجوداین، پژوهشهای متعدد ارزیابیکننده نشان دادهاند که به ایده «هیچچیز مؤثر نیست» از جهتهای مختلف، نقدهای بسیار جدی وارد است؛ ما در این مقاله ضعفهای روششناختی پژوهش مارتینسون را بررسی کرده ایم بعضی از برنامههای بازپرورانه ای که مارتینسون در فراتحلیل خود به آنان پرداخته است، اتفاقاً موفق بوده و بعضی از برنامههای بازپرورانه که او آنها را برنامههای «ناموفق» ارزیابی کرده بود، از بودجه مناسب برخوردار نبودهاند. سپس به این سؤال پرداختهایم که چرا به نحو پارادوکسیکالی، سنتهای رقیب در جرمشناسی، بر سر «هیچچیز مؤثر نیست» به تفاهم رسیده و در یک همدستی نانوشته آن را برجسته کرده و جنبه اسطورهای به آن بخشیدهاند. در انتها نیز بر پیامدهای سیاستی این اسطوره متمرکزشده و تأثیر آن بر شکلگیری دوران تنبیهی و سیاستهای سخت گیرانه را توضیح دادهایم. از منظر این مقاله، ادبیات شکلگرفته درباره بازپروری باوجود تمامی ناکامیها،شکستها و محدودیتها، سنت نظری غنی در اختیار میگذارد که بر اساس آن میتوان به بازاندیشی و بازسازیِ بازپروری فکر کرد. هرگونه تلاش برای احیا بازپروری بدون این بازاندیشی انتقادی و بازسازی نظری، به شکست میانجامد.
https://jqclcs.ut.ac.ir/article_81041_fbe7ad93875b8823fd2e8fea2b45071e.pdf
2021-02-19
301
323
10.22059/jqclcs.2020.305714.1580
بازپروری
هیچچیز مؤثر نیست
اثربخشی مداخلههای بازپرورانه
مارتینسون
برنامههای اصلاح و درمان
فرهاد
اله وردی
farhad.allahverdi@yahoo.com
1
هیات علمی دانشگاه مازندران
LEAD_AUTHOR
1. اباذری، یوسف (1382)، «حل مسئله»، نامۀ علوم اجتماعی، دورۀ 1، ش 21، صص 303- 318.
1
ابراهیمی، شهرام (1391)، «بازپروری عادلانۀ مجرمان»، آموزههای حقوقی کیفری، ش 3، صص 176-151.
2
ابراهیمی، شهرام (1394)، پیشگیری از تکرار جرم در پرتو بازپذیری اجتماعی بزهکاران، چ 1، تهران: نشر میزان.
3
بابایی، محمدعلی (1398)، جرمشناسی بالینی، چ 3، تهران،: نشر میزان.
4
بوغوسیان، پل (1396)، هراس از معرفت: در نقد نسبیانگاری، ترجمۀ یاسر میردامادی، چ 1، تهران: کرگدن.
5
پایا، علی (1386)، «سیر تحولات فلسفۀ علم از دیدگاه واقعگرایی انتقادی یک ارزیابی شتابزده»، پژوهشهای فلسفی، پاییز و زمستان، ش 12، صص 63-100.
6
پرستش، شهرام (1390)، روایت نابودی ناب، چ 1، تهران: نشر ثالث.
7
کاسیرر، ارنست (1393)، فلسفۀ صورتهای سمبلیک، ج 2: اندیشۀ اسطورهای، ترجمۀ یدالله موقن، چ 4، تهران: نشر هرمس.
8
کولن، فرانسیس تی؛ جندرو، پل (1387)، «از ایدئولوژی هیچچیز مؤثر نیست تا جنبش احیای بازپروری»، ترجمۀ حسن قاسمی مقدم، فصلنامۀ مطالعات پیشگیری از جرم، ش 8، صص 151-174.
9
نجفی ابرندآبادی، علیحسین (1386-1387)، تقریرات درس جرمشناسی: «بازپروری بزهکاران»، تهیه و تنظیم: سلمان عمرانی و قاسم کرامت، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
10
نجفی ابرندآبادی، علیحسین (1397)، «درآمدی بر جرمشناسی انتقادی و گونههای آن»، در: دانشنامه جرمشناسی محکومان، به کوشش: عباس شیری، تهران: نشر میزان. دسترسی در: www.lawtest.ir.
11
نجفی ابرندآبادی، علیحسین (1388)، «کیفرشناسی نو-جرمشناسی نو (درآمدی بر سیاست جنایی مدیریتی خطرمدار)»، در: تازههای علوم جنایی، زیر نظر: علیحسین نجفی ابرندآبادی، تهران: نشر میزان.
12
نجفی ابرندآبادی، علیحسین (1396)، «جرمشناسی در آغاز هزارۀ سوم»، دیباچه در: دانشنامۀ جرمشناسی (درآمد بر ویراست دوم)، تهران: گنج دانش.
13
هاروی، دیوید (1391)، تاریخ مختصر نئولیبرالیسم، ترجمۀ محمود عبداللهزاده، چ 1، تهران: نشر دات.
14
یوسفیان، نوید؛ موسوی کریمی، میرسعید (1389)، «سازهانگاری معرفتی و برساختگرایی اجتماعی»، جامعهپژوهی فرهنگی، دورۀ 1، ش 1، صص129-143.
15
Cohen, S. (1985), Visions of Social Control, Cambridge: Polity Press.
16
Cullen, F.T; Smith, P.; Lowenkamp, C.; Latessa, E. (2009), “Nothing Works Revisited: Deconstructing Farabee’s Rethinking Rehabilitation”, Victims and Offenders, 4, pp: 101–123.
17
Cullen, F. T., and Gendreau, P. (2001), “From nothing works to what works: Changing professional ideology in the 21st century”, Prison Journal, 81, pp: 313–338.
18
Cullen, F. T., and Gilbert, K. E. (1982), Reaffirming rehabilitation, Cincinnati, OH: Anderson.
19
Cullen, F. T.; Fisher, B. S., and Applegate, B. K. (2000), “Public opinion about punishment and corrections”, In M. Tonry (Ed.), Crime and justice: A review of research, Vol 27, Chicago: University of Chicago Press, pp: 1–79.
20
Farabee, D. (2005), Rethinking rehabilitation: Why can’t we reform our criminals?, Washington, DC: AEI Press.
21
Farrall, S. (2002),Rethinking What Works with Offenders: Probation, Social Context and Desistance from Crime . Cullompton, Devon: Willan.
22
Foucault, M. (1977), Discipline and punish: The birth of the prison. New York: Pantheon.
23
Garland, D. (2001), The culture of control: Crime and social order in contemporarysociety. Chicago: University of Chicago Press.
24
Gendreau, P., and Ross, R. R. (1979), “Effective correctional treatment: Bibliotherapy for cynics”, Crime and Delinquency, 25, pp: 463–489.
25
Gottfredson, M. R. (1979), “Treatment destruction techniques”, Journal of Research in Crime and Delinquency, 16, pp: 39-54.
26
Laub, J.H. and Sampson, R.J. (2001), “Understanding desistance from crime”, in M. Tonry (ed.), Crime and Justice: A Review of Research , vol. 28. Chicago: University of Chicago Press. pp:?1- 69
27
Lipton, D.; Martinson, R., and Wilks, J. (1975), The effectiveness of correctional treatment: A survey of treatment evaluation studies, New York: Praeger.
28
Lynch, M. J. (2007), Big prisons, big dreams: Crime and the failure of America’s penal system, New Brunswick, NJ: Rutgers University Press.
29
Mair, G. (2004), What Matters in Probation?, Cullompton: Willan.
30
Martinson, R. (1974) (a), “What works? Questions and answers about prison reform”, The Public Interest, 35, pp: 22-54.
31
Martinson, R. (1974) (b), “Viewpoint”, Criminal Justice Newsletter, 5, pp: 4-5.
32
Martinson, R. (1976), “California research at the crossroads”, Crime and Delinquency, 22, pp: 180–91.
33
Maruna, S. (2019), “Desistance”, in: McLaughlin and Muncie, The Sage Dictionary of Criminology, Fourth Edition.
34
Maruna, S. (2001),Making Good: How Ex-Convicts Reform and Rebuild Their Lives, Washington,DC: American Psychological Association Books.
35
Matthews, Roger (2009), “Beyond ‘So What’ Criminology: Rediscovering Realism”, Theoretical Criminology, 13, pp:341–62.
36
Milan, M. A., and McKee, J. M. (1974), “Behavior modification: Principles and applications in corrections”, In D. Glaser (Ed.), Handbook of criminology, pp: 745–775.
37
Miller, J.G. (1989), “The debate on rehabilitating criminals: Is it true that nothing works?”, Washington Post, March 1989. Available at https://www.prisonpolicy.org/scans/rehab.html Pawson, R. (2006), Evidence-Based Policy: A Realist Perspective, London: Sage.
38
Phelps, M (2011), “Rehabilitation in the punitive era: The gap between rhetoric and reality in U.S. prison programs”, Law & Society Review, 45(1), pp: 33–68.
39
Platt, A. M. (1969), The child savers: The invention of delinquency, Chicago: University of Chicago Press.
40
Rothman, D. J. (1971), Discovery of the asylum: Social order and disorder in the new republic, Boston, MA: Little, Brown.
41
Sanchez, J. (1990), “The Uses of Robert Martinson's Writings on Correctional Treatment: An Essay on the Justification of Correctional Policy”, Journal of Contemporary Criminal Justice (CCJ), Vol 6, Issue 3, pp: 127-138
42
Sarre, R. (2001), “Beyond ‘What Works?’ A 25-year Jubilee Retrospective of Robert Martinsons Famous Article”, The Australian and New Zealand Journal of Criminology, pp: 38-46.
43
Wacquant, L. (2009), Punishing the Poor: The Neoliberal Government of Social Insecurity, Durham and London: Duke University Press.
44
Ward, T. and Maruna, S. (2007), Rehabilitation. London: Routledge.
45
Quay, H. C. (1977), “The Three Faces of Evaluation”, Correctional Psychologist, 4(4), pp: 341–354.
46
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل فقهی- حقوقی اثر تعارض بینه ها در سقوط قصاص و دیه از مشهودٌ علیهما
مطابق قوانین جزایی اسلام، بینه یکی از ادلهی اثبات دعواست، اما در برخی موارد وجود چند بینه در مسئله و تعارض میان آنها، اثبات ادعا و بلکه تبیین حکم مسئله را پیچیده میکند. یکی از مسائل مهم در این راستا، وجود دو بینهی متعارض در تعیین قاتل است که در تبیین حکم مسئله، ثبوت قصاص، یا دیه، و یا سقوط هر دو، محتمل بوده، بلکه هر یک از این احتمالات، دارای وجه و قائل است. نویسنده در پژوهش حاضر به شیوهی توصیفی- تحلیلی مسئلهی مذکور را مورد واکاوی قرار داده و پس از بررسی دیدگاههای موجود و ادلهی مورد استناد بر آن شده است از آنجا که در مسئلهی مورد پژوهش دلیل خاصی وجود ندارد، بایستی به قواعد باب تعارض بینهها رجوع شود، و مقتضای قواعد باب مذکور این است که هر دو بینه در اثر تعارض از حجیت در مؤدای خود و نفی حکم ثالث ساقط میگردد، از این رو در قتل عمد، قصاص و دیه، هر دو از مشهودٌعلیهما ساقط، و دیهی مقتول از بیت المال مسلمین پرداخت میشود. و بر این اساس مواد 477، 482 و 484 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
https://jqclcs.ut.ac.ir/article_81042_ac373edbd61cbec970a2e30f8d9f6b42.pdf
2021-02-19
325
343
10.22059/jqclcs.2021.299858.1537
تعارض بینهها
موارد سقوط قصاص
موارد ثبوت دیه بر بیت المال
نفی حکم ثالث
سیف اله
احدی
ahadi.sefollah1251@yahoo.com
1
استادیار فقه و حقوق اسلامی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
LEAD_AUTHOR
علی
محمدیان
ahadi.sefollah1251@yaho.com
2
استادیارفقه و حقوق اسلامی دانشگاه بزرگمهر قائنات
AUTHOR
1. قرآن کریم
1
سبحانی تبریزی، جعفر (14/08/1390)، درس خارج فقه: طرق و راههای اثبات قتل، دسترسی در:
2
http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/sobhani/feqh/90/900814/
3
محقق داماد، سیدمصطفی (1362)، مباحثی از اصول فقه، چ 1، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
4
آخوند خراسانی، محمدکاظم (1409ه.ق)، کفایه الأصول، چ 1، قم: انتشارات آلالبیت (ع).
5
ابن ادریس حلی، محمد بن منصور (1410ه.ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چ 2، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
6
ابن براج، عبدالعزیز (1406ه.ق)، المهذب، چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
7
ابن فهد حلی، احمد بن محمد (1407ه.ق)، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
8
انصاری، مرتضی بن محمدامین (1428ه.ق)، فرائد الأصول، چ 9، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
9
بجنوردی، سیدحسن (1380)، منتهی الأصول، چ 1، تهران: مؤسسه العروج.
10
تبریزی، جواد بن علی (1426ه.ق)، تنقیح مبانی الأحکام- کتاب القصاص، چ 2، قم: دار الصدیقه الشهیدة (سلام الله علیها).
11
حائری یزدی، عبدالکریم (1418ه.ق)، درر الفوائد، چ 6، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
12
حر عاملی، محمد بن حسن (1409ه.ق)، تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه، چ 1، قم: مؤسسۀ آلالبیت (ع).
13
حیدری، علینقی (1412ه.ق)، اصول الاستنباط، چ 1، قم: لجنه اداره الحوزه العلمیه.
14
خمینی (امام)، سیدروحالله (1410ه.ق)، الرسائل، چ 1، قم: مؤسسۀ مطبوعاتی اسماعیلیان.
15
ــــــــــ (بیتا)، تحریر الوسیله، چ 1، قم: موسسۀ مطبوعات دار العلم.
16
ــــــــــ (1423ه.ق)، تهذیب الأصول، تقریرات آیتالله جعفر سبحانی، چ 1، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
17
ــــــــــ (1420ه.ق)، معتمد الأصول، تقریرات آیتالله محمد فاضل لنکرانی، چ 1، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
18
خویی، سیدابوالقاسم (1422ه.ق) (الف)، مبانی تکمله المنهاج، چ 1، قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخویی (ره).
19
ــــــــــ (1422ه.ق) (ب)، مصباح الأصول، تقریرات واعظ حسینی بهسودی و محمد سرور، چ 1، قم: موسسة إحیاء آثار السید الخوئی.
20
سبحانی تبریزی، جعفر (1414ه.ق)، المحصول فی علم الاُصول، چ 1، قم: مؤسسۀ امام صادق (ع).
21
شهید ثانی، زینالدین بن علی (1413ه.ق)، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، چ 1، قم: مؤسسه المعارف الاسلامیه.
22
صاحب جواهر، محمدحسن (1404ه.ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، چ 7، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
23
طوسی، محمد بن حسن (1400ه.ق)، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، چ 2، بیروت: دار الکتاب العربی.
24
علامه حلی، حسن بن یوسف (1420ه.ق)، تحریر الأحکام الشرعیه علی مذهب الإمامیه، چ 1، قم: مؤسسۀ امام صادق (ع)،).
25
ـــــــــ (1413ه.ق) (الف)، قواعد الأحکام فی معرفه الحلال و الحرام، چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
26
ـــــــــ (1413ه.ق) (ب)، مختلف الشیعه فی أحکام الشریعه، چ 2، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
27
فاضل لنکرانی، محمد (1421ه.ق)، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله - القصاص، چ 1، قم: مرکز فقهی ائمۀ اطهار (ع).
28
فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله (1404ه.ق)، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، چ 1، قم: کتابخانۀ آیتالله مرعشی نجفی (ره).
29
فخرالمحققین، محمد بن حسن (1387ه.ق)، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، چ 1، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
30
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ه.ق)، الکافی، چ 4، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
31
محقق حلی، جعفر بن حسن (1408ه.ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چ 2، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
32
ـــــــــ (1412ه.ق)، نکت النهایه، چ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
33
مظفر، محمدرضا (1430ه.ق)، أصول الفقه، چ 5، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
34
مکارم شیرازی، ناصر (1428ه.ق)، انوار الأصول، تقریرات احمد قدسی، چ 2، قم: مدرسۀ علی بن ابی طالب (ع).
35
مفید، محمد بن محمد (1413ه.ق)، المقنعه، چ 1، قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید (رحمه الله علیه).
36
نائینی، محمدحسین (1376)، فوائد الاُصول، چ 1، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه.
37
ORIGINAL_ARTICLE
قابلیت تجزیه اقرار مقید کیفری در فقه امامیه و حقوق ایران با نگاهی تطبیقی به حقوق کشورهای مسلمان
اقرار به اعتبار ترکیب آن به انواع مختلفی تقسیم میشود. اقرار مقید یکی از این اقسامی است که طی آن مقر با پذیرش ادعای مدعی قیدی که مساعد به حال او است را به آن می-افزاید به گونهای که ماهیت جزء نخست از جهت آثار حقوقی مترتب بر آن تغییر میکند. مهمترین اثری که بر این تقسیمبندی مترتب است از جهت قابلیت تجزیهی اقرار است. حقوق کیفری کشورهای مختلف رویکردهای متفاوتی را در این خصوص اتخاذ نمودهاند. در مقررات موضوعه کشور ما نسبت به تجزیه اقرار مقید کیفری حکمی بیان نشده است. از این رو در نوشتار حاضر ضمن مطالعهی اجمالی نظام حقوقی برخی از کشورهای اسلامی، موضوع از منظر دکترین حقوقی کشورمان مورد بررسی قرار گرفت و به این نتیجه دست یافتیم که اقتضای ادله و مبانی مطرح آن است که به تجزیهناپذیری چنین اقراری نظر دهیم.
https://jqclcs.ut.ac.ir/article_81043_ee5ef956fe9bef62c9ba40c966a15f29.pdf
2021-02-19
345
367
10.22059/jqclcs.2020.296331.1519
اقرار مقید
تجزیه اقرار
ادله اثبات کیفری
فقه امامیه
روح اله
اکرمی
r.akrami2013@gmail.com
1
گروه حقوق جزا و جرم شناسی-دانشکده حقوق-دانشگاه قم-قم-ایران
LEAD_AUTHOR
1. آخوندی، محمود (1394)، شناسای آیین دادرسی کیفری: اثبات بزهکاری و راهنماهای آن، ج 7، چ 2، تهران: دوراندیشان.
1
حاجیدهآبادی، احمد (1391)، «تجزیهپذیری اقرار مقید در امور کیفری و مدنی»، فصلنامۀ حقوق اسلامی، سال 9، ش 35، صص 35-7.
2
خالقی، علی (1388)، آیین دادرسی کیفری، چ2، تهران: انتشارات شهر دانش.
3
رحیمی، موسی؛ رحیمی دهسوری، رضا (1397)، گفتهها در قانون آیین دادرسی کیفری: دکترین و رویۀ قضایی، چ 1، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوۀ قضاییه.
4
زراعت، عباس؛ حاجیزاده، حمیدرضا (1390)، ادلۀ اثبات دعوا، چ 2، کاشان: نشر قانون مدار.
5
شبیری زنجانی، سیدموسی (1380)، کتاب نکاح: تقریرات خارج فقه، چ 1، قم: مؤسسۀ پژوهشی رأیپرداز.
6
شمس، عبدالله (1391)، ادلۀ اثبات دعوا: حقوق ماهوی و شکلی، چ 14، تهران: انتشارات دراک.
7
شهیدی، مهدی (1370)، «اقرار غیرمجرد»، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال اول، ش1، صص 56-40.
8
صفار، محمدجواد (1379)، «قاعدۀ تجزیهناپذیری اقرار و دامنۀ اجرای آن»، فصلنامۀ مفید، سال 6، ش 22، صص 32-3.
9
کاتوزیان، ناصر (1384)، اثبات و دلیل اثبات، ج 1، چ 3، تهران: نشر میزان.
10
عابدی، احمدرضا (1398)، آیین دادرسی کیفری، چ 1، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوۀ قضاییه.
11
12. محقق داماد، سیدمصطفی (1392)، قواعد فقه: بخش قضایی، چ 6، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
12
مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی قضا (1390)، نرمافزار گنجینۀ استفتائات قضایی، نسخۀ 2.
13
إحسایی، إبن أبی جمهور (1405ه.ق)، عوالی اللئالی العزیزیه، ج 3، الطبعه 1، قم: دار سیدالشهداء (علیهالسلام) للنشر.
14
ابراهیمی، قاسم (1422ه.ق)، «ألاثبات القضائی: تجزئة الاقرار»، مجلۀ فقه اهلالبیت علیهمالسلام، سال 6، الرقم23: 186-161.
15
اراکی، محمدعلی (1415ه.ق)،کتاب البیع، ج 1، الطبعه 1، قم: مؤسسۀ در راه حق.
16
بازی، محمد (2010م)، «سلطه القاضی فی تقدیر الاعتراف الجنائی فی القانون المغربی و المقارن»، المجله المغربیه للدراسات القانونیه و القضائیه، الرقم 4، صص 61-17.
17
بجنوردی، سیدمحمدحسن (1419ه.ق)، القواعد الفقهیه، ج 4، الطبعه 1، قم: نشر الهادی.
18
برکات، قیسون رامی (2010م)، مبدأ الاقتناع الشخصی للقاضی الجزائی، رساله للماجستیر، ام البواقی: جامعهام البواقی.
19
برکات، علی (2012م)، الوسیط فی شرح نظام القضاء السعودی الجدید، الطبعه 1، ریاض: مکتبه القانون و الاقتصاد.
20
بهوتی، منصور بن یونس (2000م)، شرح منتۀ الإرادات: دقائق أولی النۀ لشرح المنتهی، ج 6، الطبعه 1، بدون مکان: مؤسسه الرساله.
21
بهوتی، منصور بن یونس (2003م)، کشاف القناع عن متن الإقناع، بدون طبعه، ریاض: دار عالم الکتب.
22
تبریزی، میرزا جواد (بیتا)، اُسس القضاء و الشهاده، الطبعه 1، قم: دار الصدیقه الشهیده سلام الله علیها.
23
ثروت، جلال (2004م)، نظم الاجرائات الجنائیه، بدون طبعه، اسکندریه: مطابع السعدنی.
24
حسینی حائری، سیدکاظم (1415ه.ق)، القضاء فی الفقه الاسلامی، الطبعه 1، قم: مجمع اندیشه اسلامی.
25
حسینی مراغی، میر عبدالفتاح (1417ه.ق)، العناوین، ج 2، الطبعه 1، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
26
حکمت فرمان، عباس (2008م)، الاقرار فی الإثبات الجزایی، مجله مرکز دراسات الکوفه، سال 5، الرقم 7، صص 172-159.
27
حمو الزهیری، أشجان خالص (2006م)، الاقرار دلیل فی الإثبات الجنائی، بحوث مستقبلیه، الرقم 15، صص 224-207.
28
زکی أبوعامر، محمد (بیتا). الإثبات فی المواد الجنائیه: محاوله فقهیه و عملیه لإرساء نظریه عامه، بدون طبعه، اسکندریه: الفنیه للطباعه و النشر.
29
سبحانی، شیخ جعفر (1432ه.ق)، الحدود و التعزیرات فی الشریعه الإسلامیه الغراء، الطبعه 1، قم: مؤسسه امام صادق علیهالسلام.
30
سبحانی، شیخ جعفر (1418ه.ق)، نظام القضاء و الشهاده فی الشریعه الإسلامیه الغراء، ج 2، الطبعه 1، قم: مؤسسه امام صادق علیهالسلام.
31
سیفی مازندرانی، علیاکبر (1415ه.ق)، دلیل تحریرالوسیله: الصید و الذباحه، الطبعه 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
32
طباطبایی، سیدعلی (1418ه.ق)، ریاض المسائل، ج 13، الطبعه 1، قم: مؤسسه آل البیت علیهمالسلام.
33
طوسی [شیخ]، محمد بن حسن (1407ه.ق)، الخلاف، ج 5، الطبعه 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
34
عاملی [شیخ حر]، محمد بن حسن (1409ه.ق)، تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه، ج 29 و 27 و 23، الطبعه 1، قم: مؤسسه آلالبیت علیهمالسلام.
35
عبدالمنعم حسونه، بدریه (2000م)، شرح قانون الإثبات الإسلامی السودانی و تطبیقاته القضائیه، الطبعه 1، ریاض: اکادیمیه نایف العربیه للعلوم الامنیه.
36
عبدالموجود، عادل (2012م)، مشروع تقنین الشریعه الإسلامیه من مضبطه مجلس الشعب المصری، بدون طبعه، بیروت: دار الکتب العلمیه.
37
عبدالوهاب محمد، عبدالمنعم (2014م)، الاقرار فی الاثبات المدنی: دراسه مقارنه بین الشریعه الاسلامیه و القانون العراقی، رساله دکتوراه، کرکوک: جامعه سانت کلیمنتس العالمیه.
38
غرابی، عبدالله مسلم(2018م)، دلیلک القانونی فی النظام السعودی، الطبعه 1، ریاض: دار الکتاب الجامعی للنشر و التوزیع.
39
فتحی سرور، احمد (2016م)، الوسیط فی قانون الإجرائات الجنائیه، ج 1، الطبعه 10، قاهره: دار النهضه العربیه.
40
فوزان، محمد (2014م)، جرائم الرشوه و التزویر: دراسه مقارنه بالشریعه الإسلامیه، الطبعه 1، ریاض: مکتبه القانون و الاقتصاد.
41
فوزان، محمد (2010م)، التنظیم القضائی الجدید فی المملکه العربیه السعودیه: دراسه مقارنه بالفقه الإسلامی، الطبعه1، ریاض: مکتبه القانون و الاقتصاد.
42
مجلسی [علامه]، محمدباقر (1404ه.ق)، مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول (ص)، ج 24، الطبعه 1، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
43
مجلسی [علامه]، محمدباقر (1406ه.ق)، ملاذ ألاخیار فی فهم تهذیب ألاخبار، ج 10، الطبعه 1، قم: منشورات مکتبه آیهالله المرعشیالنجفی.
44
محمد الرضی، وجدان علی (2003م)، سلطه المحکمه فی تقدیر البینات فی المسائل الجنائیه، رساله للماجستیر، خارطوم: جامعه الخرطوم.
45
محمد سلامه، مأمون (1992م)، الإجرائات الجزائیه فی التشریع المصری، ج 2، بدون طبعه، قاهره: دار النهضه العربیه.
46
محمد الهواری، شعبان محمود (2013م)، أدله الإثبات الجنائی، الطبعه 1، طنطا: دار الفکر و القانون.
47
مطیران، محمد فارس (2016م)، «تجزئه الإقرار: دراسه فقهیه مقارنه بالقانون المدنی و الجنائی»، مجله الجمعیه الفقهیه السعودیه، السنه الرابعه، الرقم 31، صص 526-455.
48
منتظری، حسینعلی (1415ه.ق)، دراسات فی المکاسب المحرمه، ج 2، الطبعه 1، قم: نشر تفکر.
49
موسوی اردبیلی، سیدعبدالکریم (1427ه.ق)، فقه الحدود و التعزیرات، ج 1، الطبعه 2، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
50
موسوی بهبهانی، سیدعلی (1405ه.ق)، القواعد الکلیه: الفوائد العلیه، ج 1، الطبعه 2، اهواز: کتابخانه دارالعلم.
51
موسوی خویی، سیدابوالقاسم (1422ه.ق)، مبانی تکملهالمنهاج، ج 42 و 41، الطبعه 1، قم: مؤسسه إحیاء آثار الامام الخوئی.
52
مونس محبالدین، محمد (2000م)، شرح قانون الإجرائات الجنائیه: الإثبات الجنائی، بدون طبعه، قاهره: دار النهضه العربیه.
53
وزارت دادگستری کویت (2011م)، مجموعه التشریعات الکویتیه: قانون الإجرائات و المحاکمات الجزائیه، ج 2، چ 1، کویت: مطابع الخط.
54
یونس، بدرالدین (2014م)، سلطه القاضی الجنائی فی تقدیر الدلیل الجنائی: دراسه مقارنه، رساله دکتوراه، قسطنطینه: جامعه قسطنطینه.
55
. قانون الاثبات السودانی (1994م)، دسترسی در: http://www.nccw.gov.sd/files/145.pdf
56
نظام الاجراءات الجزائیه السعودی (1435ه.ق)، دسترسی در:
57
https://www.moj.gov.sa/Documents/Regulations/pdf/08.pdf.
58
قانون الاصول المحاکمات الجزائیه العراقی (1971م)، دسترسی در:
59
http://iraqld.hjc.iq:8080/LoadLawBook.aspx?SC=031220057844749.
60
قانون الاصول المحاکمات الجزائیه العسکری العراقی (2007م)، دسترسی در:
61
http://iraqld.hjc.iq:8080/LoadLawBook.aspx?SC=070120089400316.
62
اللائحه التنفیذیه لنظام المرافعات الشرعیه السعودی (1435ه.ق)، دسترسی در:
63
http://www.idc.gov.sa/ar-sa/RulesandRegulations1.pdf.
64
قانون المسطره الجنائیه المغربی (2002م)، دسترسی در:
65
http://adala.justice.gov.ma/production/legislation/ar/penal/CodePenal2.htm.
66
62. Cheema, Moeen H. (2006), “Cases and Controversies: Pregnancy as Proof of Guilt under”, Pakistan's Hudood Laws, Brooklyn Journal of International Law, Vol. 32, pp: 121-160.
67
ORIGINAL_ARTICLE
چالش های تقنینی و اجرایی تجمیع احکام در فرض تعدد جرم
ارتکاب جرایم متعدد توسط یک شخص از موجبات تشدید مجازات است. تعیین و اجرای مجازات تشدید یافته و اعمال مقررات مربوط به تعدد در مواردی که تمامی جرایمِ متهم درصلاحیت یک مرجع باشد با چالش خاصی رو به رو نیست. اما در صورت صدور احکام مختلف از مراجع متعدد چالشهای تقنینی و اجرایی متعددی در اعمال مقررات تعدد جرم وجود دارد. قانونگذار در ماده 510 قانون آیین دادرسی کیفری در مقام رفع چالشهای اعمال مقررات تعدد جرم برآمده است. بررسی آراء متعدد صادره از مراجع قضایی مختلف حاکی از آن است که در دادگاهها مشکلات متعدد و اختلاف نظرهایی در زمینه اعمال مقررات ماده 510 که این امر را تجویز و در خصوص آن تعیین تکلیف نموده است وجود دارد. بررسی برخی از این آراء در این مقاله ضرورت بازنگری در این ماده در جهت برخی مشکلات اجرایی در دادگاهها را نشان میدهد؛ از جمله این مشکلات میتوان به چالش های اعمال مقررات تعدد جرم اعم از مادی و معنوی در ماده 510 قانون آیین دادرسی کیفری، نحوه تعیین دادگاه بالاتر در میان مراجع بدوی رسیدگی، حدود و مفهوم عدم اظهارنظر ماهوی توسط مرجع تجمیع کننده احکام، امکان تخفیف مجازات پس از اعمال مقررات تعدد جرم و ... اشاره کرد.
https://jqclcs.ut.ac.ir/article_79441_83ddbee5f1cb3e37480ece98dca4e680.pdf
2021-02-19
369
392
10.22059/jqclcs.2021.295723.1515
احکام متعدد
تعدد جرم
تشدید مجازات
محکومعلیه واحد
اجرای احکام
الهام
جعفرپور
e_jafarpour@ut.ac.ir
1
دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
سامان
سیاوشی
saman_siavashi@yahoo.com
2
دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
1. اردبیلی، محمدعلی (1394)، حقوق جزای عمومی، ج 3، چ5 ، تهران: انتشارات میزان.
1
الهام، غلامحسین؛ برهانی، محسن (1395)، درآمدی بر حقوق جزای عمومی، ج2، چ 2، تهران: انتشارات میزان.
2
حاجیدهآبادی، احمد؛ باقرزادگان، امیر؛ میرزایی، محمد (1395)، «جایگاه تعدد نتیجه در حقوق کیفری ایران»،پژوهشنامۀ حقوق کیفری، ش 13، بهار و تابستان، صص 122-101.
3
خالقی، علی (1399) (الف)، آیین دادرسی کیفری، ج 2، چ 41، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهردانش.
4
خالقی، علی (1399) (ب)، نکتهها در قانون آیین دادرسی کیفری، چ 15، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهردانش.
5
دادنامۀ شمارۀ 9409970937000278، مورخ 26/10/1394، صادره از شعبۀ 46 دیوان عالی کشور.
6
دادنامه شمارۀ 9409970909300539، مورخ 6/11/1394، صادره از شعبۀ 29 دیوان عالی کشور.
7
دادنامه (بدون شماره)، مورخ 29/1/1395، صادره از شعبۀ 38 دیوان عالی کشور.
8
دادنامۀ شمارۀ 9509970906100033، مورخ 6/2/1395، صادره از شعبۀ اول دیوان عالی کشور.
9
دادنامۀ شمارۀ 9509970909300188، مورخ 30/4/1395، صادره از شعبۀ 29 دیوان عالی کشور.
10
دادنامۀ شمارۀ 9509970909300198، مورخ 4/5/1395، صادره از شعبۀ 29 دیوان عالی کشور.
11
دادنامۀ شمارۀ 9509970909301156، بیتا، صادره از یکی از شعب دیوان عالی کشور.
12
زراعت، عباس (1392)، شرح مختصر قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، چ 1، تهران: انتشارات ققنوس.
13
شاهچراغ، سیدحمید؛ حاجیلو، حسن (1395)، شرح آیین دادرسی کیفری (اجرای احکام کیفری و اقدامات تأمینی و تربیتی و ...)، چ 1، تهران: انتشارات جنگل.
14
شمس ناتری، محمدابراهیم؛ کلانتری، حمیدرضا؛ زارع، ابراهیم؛ ریاضت، زینب (1398)، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی، چ 5، تهران: انتشارات میزان.
15
صانعی، پرویز (1388)، حقوق جزای عمومی، چ 2، تهران: انتشارات طرح نو.
16
صورتجلسۀ نشست قضایی، حق تشدید یا تخفیف مجازات توسط آخرین دادگاه صادرکنندۀ حکم، 31/1/1395، دسترسی در: https://www.neshast.org/Home/GetPublicJSessionTranscript/d9d78ef1-b40a-42b0-f19a-08d5db9f95a4، آخرین بازدید: 7/2/1400.
17
طهماسبی، جواد (1398)، آیین دادرسی کیفری (اجرای احکام کیفری)، ج 4، چ 1، تهران: انتشارات میزان.
18
مصدق، محمد (1399)، شرح قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399، چ 2، تهران: انتشارات جنگل.
19
ORIGINAL_ARTICLE
بزهدیدگی نهنگها در حقوق کیفری ایران؛ حمایتها و چالشها
نهنگها به عنوان یکی از گونههای آبزی نادر که بزرگترین جاندار کره زمین ـ نهنگ آبی ـ را نیز در خانواده خود دارند، نیازمند حمایت حقوقی و کیفری ویژه هستند. حقوق بینالملل محیطزیست هم به طور خاص با تصویب کنوانسیون بینالمللی تنظیم صید نهنگ مصوب 1946 و تشکیل کمیسیون ناظر بر این امر(IWC)، و هم به طور عام با تصویب اسناد دیگر از این گونههای در معرض خطر انقراض حمایت کرده است. با وجود این، نظام بینالمللی هم در چیستی نهنگ ـ تعریف و گونههای آن ـ و هم در ضعف ضمانت-اجراهای کنوانسیون صید نهنگ با چالش مواجه است. حقوق کیفری ایران نیز با تصویب قوانینی به طور عام از گونههای آبزی در برابر رفتارهای آسیبزایی چون صید و آلودگی حمایت کیفری به عمل آورده است. با وجود این، حقوق کیفری ایران نیز علاوه بر چالش چیستی نهنگ، نبود همگرایی تقنینی با کنوانسیون صید نهنگ و ضعف پاسخهای کیفری با سه چالش مهمِ همسانانگاری گونههای آبزی و نبود حمایت کیفری ویژه از پستانداران دریایی به خصوص نهنگ، جامع نبودن جرمانگاری حمایتمدار از نهنگها و یکسانانگاری منابع آلودگی مواجه است.
https://jqclcs.ut.ac.ir/article_81044_73c3d79285a423206ef0d568a13d81c7.pdf
2021-02-19
393
413
10.22059/jqclcs.2021.303764.1566
نهنگ
محیطزیست دریایی
حقوق بینالملل محیطزیست
حقوق کیفری زیستمحیطی
مهدی
صبوری پور
sabooripour@yahoo.com
1
استادیار
LEAD_AUTHOR
اصغر
احمدی
ahmadi.niya@yahoo.com
2
دانشگاه اصفهان
AUTHOR
1. بیگزاده، ابراهیم؛ کمالی، علی (1390)، «رویکرد گونهمحور در حمایت بینالمللی از تنوع زیستی: حفاظت و بهرهبرداری از گونههای مهاجر در حقوق بینالملل»، تحقیقات حقوقی، ویژهنامۀ ش 5، صص 245-283.
1
پورمند، میترا (1393)، حمایت از نهنگها در حقوق بینالملل؛ مطالعۀ موردی دعوای استرالیا علیه ژاپن، پایاننامۀ کارشناسیارشد رشتۀ حقوق بینالملل، دانشکدۀ حقوق دانشگاه قم.
2
جلیلیان، نیلوفر (1386)، بررسی قوانین و مقررات بینالمللی حفاظت از پستانداران دریایی و مقایسۀ آن با قوانین داخل در خلیج فارس و دریای عمان، پایاننامۀ کارشناسیارشد رشتۀ حقوق محیطزیست، دانشکدۀ محیطزیست و انرژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
3
خالقی، ابوالفتح (1390)، «سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال صید غیرمسئولانۀ آبزیان با مطالعۀ تدابیر فراملی»، پژوهش حقوق عمومی، سال 13، ش 32، صص 31-62.
4
خالقی، ابوالفتح (1389)، «تحلیل تدابیر کیفری ملی در حفاظت از گونههای جانوری با تأملی بر اسناد فراملی»، مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 40، ش 4، صص 155-172.
5
خبرگزاری ایسنا (17/11/1386)، «دادگاهی در آمریکا با غیرقانونی خواندن معافیت نیروی دریایی این کشور از قانون منع ناوبری با سونار: ارتش آمریکا از قوانین زیستمحیطی معاف نیست»، کد خبر: 10320-8611، دسترسی در: https://www.isna.ir/news/8611-10320/، آخرین بازدید: 10/2/1400.
6
رشیدی رستمی، منا (1392)، تحلیل زبانشناختی اسناد بینالمللی محیطزیستی طبق نظریۀ گفتمان در حقوق بینالملل، پایاننامۀ کارشناسیارشد رشتۀ حقوق محیطزیست، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
7
رمضانی قوامآبادی، محمدحسین؛ محمدی، مهرداد؛ حسینی، سیدمحمد (1396)، «تأملی بر وضعیت حقوقی دولتها در استناد به مسئولیت بینالمللی دولت با تأکید بر قضیه صید نهنگ (استرالیا علیه ژاپن)»، مطالعات حقوقی، دورۀ 9، ش 2، صص 147-175.
8
سازمان بنادر و دریانوردی (7/2/1390)، «کشف لاشۀ یک نهنگ غولپیکر در لنگرگاه بندر عسلویه»، کد خبر: 6676، دسترسی در: https://www.pmo.ir/fa/news/6676/، آخرین بازدید: 10/2/1400.
9
سازمان بنادر و دریانوردی (25/8/1390)، «نهنگ بندرعباس چرا مرد؟»، کد خبر: 8971، دسترسی در: https://www.pmo.ir/fa/news/8971/، آخرین بازدید: 10/2/1400.
10
سازمان بنادر و دریانوردی (15/2/1391)، «کشف لاشۀ یک قطعه نهنگ در سواحل جاسک»، دسترسی در: https://www.pmo.ir/fa/news/12982/، آخرین بازدید: 10/2/1400.
11
شبکۀ خبر (9/11/1397)، «تأثیر گرمای زمین بر نهنگها»، کد خبر: 664433، دسترسی در: https://www.irinn.ir/fa/news/664433/، آخرین بازدید: 10/2/1400.
12
شیلتون، دینا؛ کیس، الکساندر (1389)، کتابچه قضایی حقوق محیطزیست، ترجمۀ محسن عبدالهی، چ 1، تهران: انتشارات خرسندی.
13
صیرفی، ساسان؛ موسوی، سیدفصلالله؛ فیروزپور، کوثر (1399)، «حفاظت از تنوع زیستی دریایی در مناطق خارج از حوزۀ صلاحیت ملی»، مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 50، ش 3، صص 939-966.
14
عمید، حسن (1389)، فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات راه رشد.
15
عوفی، فریدون؛ ربانیها، مهناز؛ براولیک؛ جیلیان تریسی؛ ایوانز، پیتر؛ داداشی، شیدا (1392)، «تنوع گونهای و پراکنش جغرافیایی پستانداران دریایی خلیج فارس و دریای عمان با بهکارگیری GIS»، در: مجموعه مقالات همایش علوم جانوران آبزی، رشت: دانشگاه گیلان، صص 880-884.
16
کرمی، محمود؛ قدیریان، طاهر؛ فیضاللهی، کاوه (1395)، اطلس پستانداران ایران، تهران: سازمان حفاظت محیطزیست.
17
کیس، الکساندر؛ سند، پیتر اچ؛ لانگ، وینفراید (1386)، حقوق محیطزیست، ج 3، ترجمۀ محمدحسن حبیبی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
18
گرجیفرد، حمیدرضا (1395)، جرمشناسی سبز، چ 1، تهران: نشرمیزان.
19
لارکین، پیتر (1388)، محیطزیست (دانش روز برای همه)، ترجمۀ احمد جواهریان، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
20
معین، محمد (1381)، فرهنگ فارسی، ج 2، تهران: انتشارات کتاب راه نو.
21
ممتاز، جمشید (1368)، «حمایت و توسعۀ محیطزیست دریایی خلیج فارس و دریای عمان»، مجلۀ حقوقی بینالمللی، ش 11، صص 5-46.
22
مینوی، مجتبی (1327)، «ماهی وال یا بال»، مجلۀ یغما، ش 9، صص 435-439.
23
وکیل، امیرساعد (1399)، «ظهور رویکردهای فراملی در حقوق رفاه حیوانات»، مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 50، ش 1، صص 199-216.
24
25. Alexander, Kristina (2013), The International Whaling Convention (IWC) and Legal Issues Related to Aboriginal Rights, Congressional Research Service.
25
26. Amato, Anthony D and Chopra, Sudhir K (1991), “Whales: Their Emerging Right to Life”, American Journal of International Law, Vol 85, Issue 1.
26
27. Birnie, Patricia (1985), “The Role of Developing Countries in Nudging the International Whaling Commission from Regulating Whaling to Encouraging Nonconsumptive Uses of Whales”, Ecology Law Quarterly, Vol. 12: 937.
27
28. Brinie, Pat W (1989), “International Legal Issues in the Management and Protection of the Whale: A Review of Four Decades of Experience”, Natural Resources Journal, Vol 29, Issue 4.
28
29. Cristina Fossi, Maria et al. (2016), “Fin whales and microplastics: the Mediterranean sea and sea of cortez scenarios”, Environmental Pollution, Vol 209.
29
30. Gillespie, Alexander (2001), “Small Cetaceans, International Law and the International Whaling Commission”, Melbourne Journal of International Law, Vol 2.
30
31. Nussbaum Wichert, Rachel and Nussbaum, Martha C. (2016), “The Legal Status of Whales: capabilities, entitlements and culture”, Seqüência (Florianópolis), n. 72.
31
32. Sands, Philippe (2003), Principles of International Environmental Law, Published in the United States of America by Cambridge University Press, New York.
32
33. Schiffman, Howard S (2002), “Scientific Research Whaling in International Law: Objectives and Objections”, ILSA Journal of International & Comparative Law, Vol 8: 473.
33
ORIGINAL_ARTICLE
نقش رویه قضایی در قانونگذاری کیفری
انگاره اصلی این نوشتار، این است که رویه قضایی در نظام کیفری ایران، جایگاهی برتر از موقعیتی که در آن به عنوان منبع ارشادی حقوق شناسانده میشود، دارد. رویه قضایی، به معنای جریان مشخصی از مسیر حرکت تعداد قابل توجهی از تصمیمات قضایی است که میتواند در رای وحدت رویه یا اتحاد نسبی یا مطلق دادگاه، متجلی شود. در رویکرد سنتی، رویه قضایی، منبع محور است تا مبنا محور. در این نگاه، رویه قضایی منبعی برای قضاوت و دستاویزی برای تحلیل در ادبیات حقوقی است؛ در حالی که در رویکرد مبنایی، رویه قضایی، خود خاستگاهی برای قانونگذاری به شمار می رود. رویه قضایی، پیوند مستقیم با مبانی شناخته شده حقوق یعنی عرف، فرهنگ جامعه و ارزش های آن دارد و خود به سان یک مبنای پالایشگر رخ مینماید که گزارهها و اصول را از مبانی دیگر گرفته، آنها را به وصف نیازسنجی و نخبگی سنجیده و سپس آن را به قانونگذار جهت وضع مینمایاند. در نوشتار کنونی، رویه قضایی با بررسی جریانات قضایی و آرای وحدت رویه، مطالعه شده و با شیوه تحلیلی، نشان داده شده که چگونه رویه قضایی در ایران، نیرومندتر از گذشته شده و یکی از جلوههای آن، تاثیر در قانونگذاری کیفری است. دستاورد نوشتار نیز بر این استوار است که رویه قضایی، نقشی «هدایتگر»، «جهت دهنده»، «بازآموزنده» و بویژه «پیشرو» دارد که باید با اختصاص نهادی برای ارزیابی آن، کوشش شود تا تعامل رویه قضایی و قانونگذاری، علمیتر و کارآمدتر شود؛ تعاملی بر پایه پیروی رویه قضایی از قانون و قانونگذاری از رویه قضایی.
https://jqclcs.ut.ac.ir/article_81045_cb44584d973f5861318bb64b68bd1864.pdf
2021-02-19
415
438
10.22059/jqclcs.2021.81045
حقوق مدون
رویه قضایی
قانون
قانونگذاری
سهام
صداقتی
a.sedagate96@gmail.com
1
دانشجوی دکترا حقوق جزا و جرم شناسی
AUTHOR
حسن
عالی پور
hassan.alipour@ut.ac.ir
2
هیئت علمی واحد پردیس قم
LEAD_AUTHOR
کریم
صالحی
k.salehi@ut.ac.ir
3
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد شهرکرد
AUTHOR
مهدی
دهشیری
dr.m.dehshiri@gmail.com
4
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد شهرکرد
AUTHOR
1. آقایینیا، حسین (1393)، جرائم علیه اشخاص( جنایات)، چ 13، تهران: نشر میزان.
1
اعتدال، محمد (1379)، اعتبار و اهمیت رویۀ قضایی، چ 1، شیراز: انتشارات نوید شیراز.
2
امیدی، جلیل (1376)، «تفسیر قانون در حقوق انگلستان»، مجلۀ دانشکدۀ حقوقی و علوم سیاسی، دورۀ 38، صص 85-121.
3
پورسرتیپ، فرجاله (1357)، «ماهیت و اهمیت رویۀ قضایی (1)»، مجلۀ حقوقی وزارت دادگستری، (برگرفته از لوح فشردۀ مجموعه مقالات حقوقی منتشر در سال 1395، علی مکرم).
4
توحیدخواه، فرانک (1391)، دیوان عالی کشور: وظایف و اختیارات قانونی، چ 1، تهران: انتشارات خرسندی.
5
توحیدی نافع، جلال (1395)، تعیین مجازات در نظام قضایی ایران و مطالعۀ تطبیقی آن با حقوق انگلستان، رسالۀ دکتری، مدرسه عالی شهید مطهری.
6
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1385)، ترمینولوژی حقوق، چ 16، تهران: انتشارات گنج دانش.
7
چیکایا، بلز (1387)، چکیده رویۀ قضایی در حقوق بینالملل عمومی، ترجمۀ همایون حبیبی، چ 1، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
8
خدابخشی، عبداله (1392)، تمایز بنیادین حقوق مدنی و حقوق کیفری، چ 2، تهران: انتشارات شهر دانش.
9
خمینی، روحاله (1387)، ترجمۀ تحریرالوسیله، ترجمۀ علی اسلامی، ج 4، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین.
10
ذوالعین، پرویز (1377)، مبانی حقوق بینالملل عمومی، چ 1، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
11
رأی اصراری کیفری شمارۀ 5، مورخ 7/12/1376، هیئت عمومی دیوان عالی کشور.
12
رأی اصراری کیفری شمارۀ 35، مورخ 28/9/1374، هیئت عمومی دیوان عالی کشور.
13
رنه، داوید (1364)، نظامهای بزرگ حقوقی معاصر، ترجمۀ حسین صفایی؛ محمد آشوری و عزتاله عراقی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
14
داوید، رنه؛ اسپینوزی، کامی ژوفره (1378)، درآمدی بر حقوق تطبیقی و دو نظام بزرگ حقوقی معاصر، چ 2، ترجمۀ سیدحسین صفایی، تهران: نشر دادگستر.
15
زالیپور مداب، مهران (1396)، ارزیابی جایگاه ادارۀ حقوقی قوۀ قضاییه بهعنوان منبع مشورتی در تعیین مجازات، پایاننامۀ کارشناسیارشد، پردیس فارابی دانشگاه تهران.
16
ساکت، محمدحسین (1387)، حقوقشناسی (دیباچهای بر دانش حقوق)، چ 1، تهران: نشر ثالث.
17
کاتوزیان، ناصر (1381)، توجیه و نقد رویۀ قضایی، چ 2، تهران: نشر میزان.
18
کاتوزیان، ناصر (1393)، فلسفه حقوق، ج 2، چ 5، تهران: شرکت سهامی انتشار.
19
مجموعه دیدگاههای قضات در جلسات ماهانۀ کمیسیون بررسی امور حقوقی و قضایی دادگستری استان تهران (22/5/1376)، شمارۀ سند 22/2/75.
20
مدنی، سیدجلالالدین (1372)، رویۀ قضایی، چ 5، تهران: انتشارات پایدار.
21
مذاکرات و آرای هیئت عمومی دیوان عالی کشور سال 1375 (1377)، ج 2، چ 1، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات دیوان عالی کشور.
22
مذاکرات و آرای هیئت عمومی دیوان عالی کشور سال 1376 (1378)، ج 3، چ 1، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات دیوان عالی کشور.
23
میرمحمدصادقی، حسین (1392)، حقوق جزای اختصاصی، جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی، چ21، تهران: نشر میزان.
24
نجفی ابرندآبادی، علیحسین (1385)، کیفرشناسی، چ 6، تهران: انتشارات مجد.
25
وکیلیان، حسن (1398)، رابطۀ رویۀ قضایی و قانون، چ 1، تهران: پژوهشگاه قوۀ قضاییه.
26
خمینی، روحاله (1390ه.ق)، تحریرالوسیله، ج 2، قم: مطبعه الاداب الاشرف.
27
صانعی، یوسف (1376)، مجمع المسائل، چ 1، قم: نشر میثم تمار.
28
مفید، محمد بن نعمان (1410ه.ق)، المقنعه فی الاصول و الفروع، در: سلسلة الینابیع الفقهیة، علیاصغر مروارید، ج 24، بیروت: مؤسسۀ فقه شیعه.
29
30. الموسوی خویی، سیدابوالقاسم (1975م)، مبانی تکمله المنهاج، ج 2، نجف: مطبعه الاداب النجف الاشرف.
30
31. Eng, S. (2002), “Legislative inflation and the quality of law”, in: Legisprudence, by Luc Wintges, Oxford: Hart publishing, pp: 65 -79.
31
ORIGINAL_ARTICLE
تعقیب مصرانه؛ مطالعه ای تطبیقی در حقوق کیفری ایران و ایالات متحده آمریکا
تعقیب مصرانه گونهای مزاحمت است. گاه افراد با انگیزههای گوناگونِ خوب و بد، افرادی دیگر را پیوسته تعقیب کرده و میپایند و بدین طریق موجب اذیت و آزار میشوند. شاید تعقیبشونده، سرانجام ناگوارتری پیدا کند و بزهدیده جرایم شدیدتری مانند قتل و تجاوز جنسی (تعقیب مصرانه مشدد) شود. تعقیب مصرانه در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا، بهطور مستقل جرمانگاری و واکنشها و تدابیر ویژهای، مانند دستورهای حفاظت و محدودیت، نیز اتخاذ شده است. در حقوق کیفری ایران، جرمی با این عنوان وجود ندارد، بلکه جلوهها و مصادیقی از آن، از جمله ماده 619 قانون تعزیرات مصوب 1375، پیشبینی شده است که جز تعیین مجازات، تدبیر دیگری دربرندارد. موضوع اصلی این مقاله تحلیل ماهیت و ارکان جرم تعقیب مصرانه و پاسخدهی به آن در حقوق کیفری با روش تحلیلی-توصیفی و با رویکرد تطبیقی است. به نظر میرسد باتوجه به تغییر در سبک زندگی و الگوهای روابط اجتماعی، بهویژه با رواج شبکههای اجتماعیِ مجازی و پیامرسانها، ارتکاب تعقیب مصرانه بسیار بیشتر و آسانتر از پیش شده است که تنها با جرمانگاریهای عام و واکنشهای عادی، نمیتوان بازدارندگی و پاسخگویی مناسب و مؤثر را انتظار داشت. بسنده کردن حمایت کیفری از بزهدیدگان این رفتار به زنان و کودکان و نیز مقید کردن آن به مکانهای عمومی و عدم توجه به تعقیبمصرانه مجازی، فقدان تدابیر تأمینی و منوط کردن حمایتهای قانونی به پس از اثبات جرم، از مهمترین نقصانهای قانونی موجود است که در مقایسه، کشورهای با قانون تعقیب مصرانه، وضعیت بهتری دارند.
https://jqclcs.ut.ac.ir/article_81046_853a4a0ca920b758638062567f3bb105.pdf
2021-02-19
439
464
10.22059/jqclcs.2021.81046
تعقیب مصرانه
مزاحمت
آزار و اذیت
خشونت
جرم انگاری
اقدام تأمینی
جمشید
غلاملو
jamshid.gholamloo@ut.ac.ir
1
هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
محمد
کرمی
mkarami855@gmail.com
2
دانش آموخته کارشناسیارشد حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
1. آقاجانی، نصرالله (1382)، «تکثر خشونت در آزارهای خیابانی»، مطالعات راهبردی زنان، ش 23، صص 188-160.
1
2. ادمز، الیسون (1390)، «مزاحمت در فضای مجازی»، ترجمۀ روحالله چاوشی، اطلاعات حکمت و معرفت، ش 4، صص 39-36.
2
3. اردبیلی، محمدعلی (1395)، حقوق جزای عمومی، ج 1، چ 50، تهران: میزان.
3
4. اسماعیلی، محمد (1396)، پاییز و زمستان، «عدالت پیشگیرنده؛ مهار جرم در بستر نظام حقوقی»، مطالعات حقوق کیفری و جرمشناسی، ش 9، صص 326-297.
4
5. انگوتی، فرحناز (1395)، مزاحمت تلفنی، چ 1، تهران: نیکان کتاب.
5
6. باقری، نفیسه (1397)، تابستان، «سیاست کیفری ایران در رابطه با آزار جنسی، مقابله و پیشگیری»، قانونیار، ش 6، صص 433-419.
6
7. برجس، آنولبرت؛ رگر، چریل؛ رابرتس، آلبرت (1395)، بزهدیدهشناسی؛ نظریهها و کاربردها، ترجمۀ حمیدرضا ملکمحمدی، چ 1، تهران: میزان.
7
8. جیشانکار، کی (1394)، جرمشناسی فضای مجازی؛ کشف جرائم اینترنتی و رفتار مجرمانه، ترجمۀ حمیدرضا ملکمحمدی، چ 1، تهران: میزان.
8
9. حبیبزاده، محمدجعفر؛ علیپور، عادل (1391)، «تحلیل جرم ایجاد مزاحمت تلفنی»، پژوهشنامۀ حقوق کیفری، ش 6، صص 84-61.
9
10. حسینی، سیدمحمد؛ اعتمادی، امیر (1394)، پاییز و زمستان، «مزاحمت؛ تهاجمی علیه تمامیت روانی اشخاص، در نظامهای کیفری ایران و انگلستان»، مجلۀ حقوق تطبیقی، ش 108، صص 72-49.
10
11. حویزی، عبدالعلی (بیتا)، نور الثقلین، قم: مطبعه العلمیه.
11
12. زراعت، عباس (1392)، شرح قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، ج 2، چ 2، تهران: ققنوس.
12
13. شایان مهر، علیرضا (1377). دایرهالمعارف تطبیقی، تهران: سازمان انتشارات کیهان.
13
14. صالحی، سیدهادی؛ صالحی، سیدمهدی؛ نیکخواه سرنقی، رضا (1397)، بهار و تابستان، «بررسی فقهیحقوقی تجسس و موارد استثنائی آن»، مبانی فقهی حقوق اسلامی، ش 21، صص 98-77.
14
15. صبوریپور، مهدی (1390)، «حمایت کیفری از زنان و اطفال در برابر مزاحمت»، فصلنامۀ اطلاعرسانی حقوقی، ش 25، بهار 1390، صص 19-9.
15
16. کردی، حسین؛ حسینی نوروزی، سیدعلیاصغر ( 1394)، «تجربۀ انواع آزار جنسی»، فصلنامۀ علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، ش 57، صص 30-7.
16
17. لفیو، واین آر (1397)، سببیت و قتل و صدمات بدنی در نظام کیفری ایالات متحدۀ آمریکا، ترجمۀ حسین آقایینیا، چ 4، تهران: میزان.
17
18. ملاوردی، شهین (1385)، کالبدشکافی خشونت علیه زنان، تهران: حقوقدان دانش نگار.
18
19. میرمحمدصادقی، حسین (1397)، جرائم علیه اشخاص، ج 1، چ 25، تهران: میزان.
19
20. میرمجیدی، سپیده (1399)، «ارزیابی نتایج مداخلۀ کیفری در پروندههای خشونت جنسی: بازتعریف عدالت برای بزهدیدگان خشونت جنسی»، مطالعات حقوق کیفری و جرمشناسی، ش 1، بهار و تابستان 1399، صص 257-277.
20
21. Carter, Tracey )2016(, “Local, and federal response to stalking:Are anti- stalking laws effective?” Mary J. Women,Number 22, pp: 333-392
21
22. Chopin, F(2017), Cybercriminalité, Répertoire de droit pénal et de procédure pénale, Dalloz.
22
23. Choon, Heng and Sheridan, Lorraine )2017), “Is this stalking? Perceptions of stalking behavior among young male and female adults in hong kong and mainland china”, Journal of interpersonal violence, pp: 1-25.
23
24. Davis, Joseph )2001(, Stalking crimes and victim protection: prevention, intervention, threat assessment and case management, CRC press LLC.
24
25. Davis, Keith; Frieze, Hanson and Maiuro, Ronald )2002(, Stalking perspective on victims and perpetrators, Springer publishing company.
25
26. Debra, Pinals (2007), Stalking: Psychiatric perspectives and practical approaches, Oxford university press.
26
27.Finch, Emily (2001), The criminalization of stalking; constructing the problem and evaluation the solution, Cavendish publishing limited.
27
28. Fraser, Cynthia; Olsen, Erica; Lee, Keofeng; Southworth, Cindy and Tucker, Sarah )2010(, “The new age of stalking: technological implication for stalking”, juvenile and family court journal, Number4, pp: 39-56.
28
29. Haydee Sainz, Ysmara (2018), Public’s perception of stalking: victim-perpetrator relationship, Master of arts in forensic psychology, California Baptist university.
29
30. Hirtenlehner, Helmut; Starzer, Barbara and Weber, Christoph )2012(, “A differential phenomenology of stalking”, International review of victimology,Number 18, pp: 207-227.
30
31. Jenny, Korkodeilou (2020), Victims of stalking: case studies in invisible harms, Palgrave macmillan.
31
32. Jordan, Carol; Walker, Robert and Nigoff, Amy )2003(, “Stalking an examination the criminal justice response”, journal of interpersonal violence, Number 2, pp: 148-165.
32
33. Katja, Ntholm. Helina; Sheridan, Lorraine and Roberts, Karl )2010(, “The prevalence of stalking among finish university student”, journal interpersonal violence, Number 4, pp: 684-698.
33
34. Kinkade, Patrick; Burn,Ronald and Fuentes, Angel )2005(, “Criminalizing attraction: Perceptions of stalking and the stalker”, Crime and delinquency, Number 1, pp: 3-25.
34
35. L.F, Lowenstein )2000(, “The stalking phenomenon”, The police journal, Number 2, pp: 153-170.
35
36. Maran, Daniela; Veretto, Antonella; Zedda, Massimo and Francsini, Monica )2017(,“ Health care professionals as victims of stalking: Characteristics of the stalking campaign”, Consequences and Motivation in Italy, Journal of interpersonal violence, Number 17, pp: 2605-2625.
36
37. Meloy, Reid; Sheridan, Lorraine and Hoffmann, Jens )2008(, Stalking, threating, and attacking public figures, Oxford university.
37
38. Mullen, Paul and Pathe, Michele )2002(, “Stalking”, Crime and just, Number 29, pp: 273-318.
38
39. Philips, Lorraine; Quirk, Ryan; Rosenfeld, Barry and Connor, Maureen )2004(, “Is it stalking? Perception of stalking among college undergraduates”, Criminal justice and behavior, Number 1, pp: 73-96.
39
40. Podana, Zuzana and Imrikova, Romana)2014(, “Victims’ responses to stalking: An examination of fear levels and coping strategies”, Journal of interpersonal violence, Number 5, pp: 792-809.
40
41. Oxford Advanced Dictionary (2005), Seventh edition, Oxford University Press.
41
42. Reyns, Badford and Englebrecht, Christine )2012(, “The fear factor: exploring predictor of fear among stalking victim throughout the stalking encounter”, Crime and delinquency, Number 5, pp: 788-808.
42
43. Scheb, John M; Scheb, John M II (2011), Criminal Law & Procedure, Seventh edition, Wadsworth, Cengage Learning.
43
44. Schlesinger, Louis (2006), “Clebrity stalking, Homicide, and suicide”, International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminoligy, Volum 50, Number 1, pp: 39-46.
44
45. Sheridan, Lorraine; Scott, Adrian andCampbell, Amy )2019), “Perceptions and Experiences of Intrusive Behavior and Stalking: Comparing LGBTIQ and Heterosexual Groups”, Journal of Interpersonal Violence, Number 7, pp: 1388-1409.
45
46. Siegel, Larry (2018), Criminology; Theories, patterns and typologies, Thirteenth Edition.
46
47. Wall, David )2001(, Crime and the internet, first published, Routledge.
47
48. https://leginfo.legislature.ca.gov, Last visited: 20 January 2021.
48
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل تحولات نوین مبارزه با پولشویی در سیاست کیفری ایران
به موازات افزایش پیچیدگی بزه های اقتصادی و از جمله پولشویی سازمان یافته و نقش در حال افزایش اموال حاصل از ارتکاب بزه در تشکیل و تقویت گروه های سازمان یافته بزهکار در زمینه های مختلف مالی, تروریسم و قاچاق انسان و مواد مخدر, ارتقاء و به روزرسانی قوانین کیفری ماهوی و شکلی به منظور مقابله با آنها به عنوان ضرورتی انکار ناپذیر مورد توجه اسناد بین المللی قرار گرفته است. قانونگذاران کشورمان نیز در راستای عمل به ضرورت مورد اشاره, ضمن اصلاح قانون مبارزه با پولشویی در سال 1397 سیاست های کیفری ماهوی و شکلی اتخاذی در اسناد بین المللی را به نحو چشم گیری وارد نظام حقوق کیفری ایران نموده اند. علیرغم دستاوردهای مثبت رویکرد مورد اشاره همچون متنوع سازی کیفر, پیش بینی قابلیت اعمال کیفر نسبت به اشخاص حقوقی و وضع کیفیات تشدید کننده کیفر مرتکبین بزه پولشویی, کاستی هایی نیز همچون تداخل حوزه های وظایف نهادهای نظارتی و عدم کیفر انگاری مناسب برای معاونین بزه در این رابطه به چشم می خورد که عدم توجه به آنها می تواند کارایی و تاثیر قانون اصلاحی را تحت شعاع خود قرار دهد. از اینرو, در پژوهش حاضر برآنیم که با استفاده از روش تحقیقی تحلیل محتوا, ضمن تحلیلتطبیقی دستاوردهای سیاست کیفری نوین ایران و اسناد بین المللی مرتبط, کاستی های آن را در رابطه با مبارزه با بزه پولشویی تبیین نموده و پیشنهادات مقتضی را بیان نماییم.
https://jqclcs.ut.ac.ir/article_81047_d0a8181aa863c01ce41b58c8193c7474.pdf
2021-02-19
465
490
10.22059/jqclcs.2021.81047
جرایم اقتصادی
پولشویی
اسناد بین المللی
سیاست کیفری
حقوق ایران
محسن
قجاوند
ghojavandonlaw@gmail.com
1
دکترای حقوق خصوصی و مدرس گروه حقوق دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
1. ابراهیمی، شهرام؛ صادقنژاد نایینی، مجید (1392)، «تحلیل جرمشناختی جرائم اقتصادی»، پژوهش حقوق کیفری، سال 2، ش 5، صص 174-147.
1
2. اردبیلی، محمدعلی (1395)، حقوق جزای عمومی، ج 2، چ 45، تهران: نشر میزان.
2
3. باقرزاده، احد (1394)، پولشویی در حقوق ایران و انگلستان و اسناد بینالمللی، چ 1، تهران: نشر میزان.
3
4. حاجی، نرگس؛ سایبانی، علیرضا (1398)، «پیشگیری از جرائم سازمانیافته با نگاهی به قانون پولشویی»، مجلۀ بینالمللی پژوهش ملل، ش40، صص 106-89.
4
5. حیدری، مسعود (1397)، «بررسی تطبیقی جرم پولشویی در فقه، حقوق ایران و اسناد بینالمللی»، فصلنامۀ پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال 5، ش 3، صص90-67.
5
6. خالقی، علی (1394)، نکتهها در قانون آیین دادرسی کیفری، چ 4، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش.
6
7. رحیمی، امینحسین؛ خویینی، غفور (1394)، «مبارزه با پولشویی در جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر نقش دیوان محاسبات کشور»، دانش حسابداری، ش 60، صص 24-5.
7
8. رحیمی، موسی؛ رحیمی دهسوری، رضا (1396)، گفتهها در قانون آیین دادرسی کیفری، چ 1، تهران: انتشارات جنگل.
8
9. رستمی، هادی (1398)، «تحصیل مال از طریق نامشروع در پرتو مقررات پولشویی»، مطالعات حقوق کیفری و جرمشناسی، دورۀ 49، ش 2، صص 417-397.
9
10. ساریخانی، عادل؛ فتحی، مرتضی (1394)، «عناصر موضوعی جرم پولشویی در قانون مبارزه با پولشویی ایران و کنوانسیونهای بینالمللی»، مطالعات حقوق کیفری و جرمشناسی، دورۀ 2، ش 4 و 5، صص 256-237.
10
11. سماواتی پیروز، امیر (1390)، «تأملی بر جرائم اقتصادی از منظر بایستههای حقوق جزای اقتصادی»، تحقیقات حقوقی، ش 56، صص 676-645.
11
12. سیاهبیدی کرمانشاهی، سعید؛ ثالث مؤید، احمدعلی (1396)، حقوق کیفری اقتصادی؛ پولشویی، چ 1، تهران: نشر میزان
12
13. شریفی، محسن (1397)، «گسترۀ مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق ایران و اسکاتلند»، مطالعات حقوق کیفری و جرمشناسی، دورۀ 48، ش 2، صص 334-313.
13
14. شمس ناتری، محمدابراهیم؛ کلانتری، حمیدرضا؛ زارع، ابراهیم؛ ریاضت، زینب (1395)، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی، ج 1، چ 3، تهران: نشر میزان.
14
15. صفاری، علی (1390)، کیفرشناسی، چ 16، تهران: انتشارات جنگل.
15
16. طحان نظیف، هادی؛ هادیزاده، علی (1397)، «ماهیت قوانین برنامۀ توسعۀ در نظام حقوقی ایران»، دانش حقوق عمومی، ش 21، صص 126-103.
16
17. عالیپور، حسن (1390)، حقوق کیفری فناوری اطلاعات، چ 1، تهران: انتشارات خرسندی.
17
18. عباسی، اصغر (1393)، حقوق کیفری اقتصادی: پولشویی، چ 1، تهران: نشر میزان.
18
19. لازرژ، کریستین (1390)، درآمدی بر سیاست جنایی، ترجمۀ علیحسین نجفی ابرندآبادی، چ 2، تهران: نشر میزان.
19
20. میرترابی، سیدسعید؛ کشوریان آزاد، محسن (1397)، «تأثیر پولشویی بر رشد تروریسم سازمانیافته در خاورمیانه»، تحقیقات سیاسی و بینالمللی، ش 36، صص 166-133.
20
21. میرمحمدصادقی، حسین (1395)، حقوق کیفری اختصاصی، جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی، چ 27، تهران: نشر میزان.
21
22. نجفی ابرندآبادی، علیحسین؛ هاشمبیگی، حمید (1390)، دانشنامۀ جرمشناسی، چ 2، تهران: کتابخانه گنج دانش.
22
23. Aldridge, Peter (2003), Money Laundering Law: forfeiture, Confiscation, Civil Recovery, Criminal Laundering and Taxation of the Proceeds of Crime, Hart Publishing.
23
24. Bantekas, Ilias (2003), International Criminal Law, Second Edition, Cavendish, Australia.
24
25. Carr, Claudia and Jonson, Maureen (2013), Beginning Criminal Law, First Edition, Routledge.
25
26. Chaikin, D.A (1992), “Money Laundering as a Supra National Crime: an Investigatory Perspective”, A Eser and Olagodny, Freiburg, Max Planck Institute,pp.223-245.
26
27. Cluterback, Richard (2010), Drug, Crime and Corruption, London, Macmifam Press.
27
28. Elliot, Catherine (2006), Criminal Law, Pearson/Longman.
28
29. FATF (2003), Forty Recommendations of the Financial Action Task Force on Money Laundering and Terrorist Financing.
29
30. Garner, Bryan (2011), Black Law Dictionary, 4th Edition, Thomson Reuters Business.
30
31. Madinger, John (2009), Money Laundering: A Guide for Criminal Investigators, New York, CRC Press.
31
32. Sendip, Savla (2001), Money Laundering and Financial Intermediaries, London, Kluwer Law International.
32
33. United Nations Convention against Transnational Organized Crimes (2000), Palermo.
33
34. United Nation Convention against Illicit Drugs and Psychotropic Substances (1988), Vienna.
34
35. United Nation Convention against Corruption (2003), Merida.
35
ORIGINAL_ARTICLE
چالش های سیاست جنایی تقنینی ایران در برابر جرایم و تخلفات بازار سرمایه
پیوند حقوق کیفری و سیاست جنایی با حوزه اقتصاد مالی ضرورت گریزناپذیر دنیای امروز است. در کشور ما، سیاست جنایی تقنینی حاکم بر بازارسرمایه با اقداماتی چون بزه انگاری کیفری، انتظامی و اداری و نیز پاسخ گذاری های عموماً کیفری، مرز مجازها را از غیرمجازها مشخص نموده است. در این نوشتار تلاش شده تا سیاست جنایی تقنینی اتخاذشده در این حوزه نقد و بررسی شود. آنچه که ذهن نگارندگان را به خود مشغول داشته اینست که مدل سیاست جنایی پیش گرفته شده در این بازار چیست. آیا در زمره سیاست جنایی های سخت گیرانه و امنیت گرا دسته بندی می شود یا کمینه گرا و حداقلی ویا هیچکدام؛ سیاستی سرگردان و بی معیار. یافته های این تحقیق نشان دهنده آشفتگی ها در سیاست جنایی تقنینی این حوزه است؛ تورم کیفری و فقدان ضابطه مشخص در دسته بندی جرم های این حوزه، نامتناسب بودن ضمانت اجراهای پیش بینی شده و کاستی پاسخ های کنشی نمونه هایی از آن است. روزآمدکردن قوانین کیفری و قانونگذاری شفاف، اتخاذ رویکردهای عقلانیت مدار، افتراقی سازی سیاست جنایی در بازارسرمایه و ایجاد مدیریت متمرکز چه در عرصه سیاست های کیفری و چه در قلمرو سیاست های غیرکیفری از بایسته های ساماندهی این عرصه است.
https://jqclcs.ut.ac.ir/article_81247_50d9f8ae6c22f514dccd62c6f1e49c2a.pdf
2021-02-19
491
514
10.22059/jqclcs.2021.81247
بازارسرمایه
بزه انگاری
پاسخگذاری
سیاست تقنینی
محبوبه
منفرد
mahboubeh.monfared@gmail.com
1
دانشگاه شهید بهشتی
LEAD_AUTHOR
حسین
میرمحمدصادقی
drsadeghi128@yahoo.com
2
دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
1. ابراهیمی، شهرام؛ صادقنژاد نائینی، مجید (1392)، «تحلیل جرمشناختی جرائم اقتصادی»، پژوهش حقوق کیفری، سال 2، ش 5، صص 174-147.
1
اسدپور پیرانفر، رادا (1391)، «بررسی جرم دستکاری بازار اوراق بهادار در حقوق ایران، ترکیه و فرانسه»، پایاننامۀ کارشناسیارشد، دانشگاه شیراز.
2
اسدی، حمید؛ مهدویپور، اعظم؛ رضوانی، سودابه (1398)، «مفهوم و جایگاه تنظیمگری اقتصادی با تأکید بر پاسخگویی به جرائم بورسی»، پژوهشنامۀ حقوق اسلامی، ش 2 (پیاپی50)، صص 498-473.
3
باقری، محمود؛ نصرالهی، علی (1395)، «کارایی اقتصادی ضمانتاجراهای کیفری قانون بازار اوراق بهادار»، مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 46، ش 2، صص 206-187.
4
بشریه، تهمورث (1389)، «حوالۀ کیفری (بررسی کیفر جرم موضوع مادۀ ۵۱۶ قانون مجازات اسلامی)»، آموزههای حقوقی، ش 13، صص 14-3.
5
بنینعیمه، عیسی؛ وروایی، اکبر (1397)، «جستاری بر راهبردهای کنترل کیفری جرائم حوزۀ کسبوکار»، مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دورۀ 10، ش 2، صص 77-53.
6
جوانمردی، محمد (1397)، «جرم خودداری از ارائۀ اطلاعات مهم به سازمان بورس و اوراق بهادار»، فصلنامۀ رأی، دورۀ 7، صص 50-37.
7
حاجیتبار فیروزجانی، حسن (1396)، «کیفرهای اجتماعی ناظر بر مجرمان اقتصادی»، در: دانشنامۀ علوم جنایی اقتصادی، به کوشش امیرحسن نیازپور، چ 1، تهران: نشر میزان، صص 784-775.
8
دادنامۀ شمارۀ 9709972130200103، مورخ 04/06/1397، صادره از شعبۀ 1063 دادگاه کیفری دو مجتمع قضایی امور اقتصادی.
9
دارابی، شهرداد (1397)، «پیشگیری از جرائم خونین یقهسرخها»، پژوهشنامۀ حقوق کیفری، ش 2، صص 154-133.
10
دلماسمارتی، میری (1393)، نظامهای بزرگ سیاست جنایی، ترجمۀ علیحسین نجفی ابرندآبادی، چ 3، تهران: نشر میزان.
11
رحمتی، علی (1396)، «سوءاستفاده از اطلاعات نهانی در بازار سرمایه»، در: دانشنامۀ علوم جنایی اقتصادی، به کوشش امیرحسن نیازپور، چ 1، تهران: نشر میزان، صص 541-535.
12
ساکی، محمدرضا (1396)، حقوق کیفری اقتصادی، چ 4، تهران: انتشارات جنگل.
13
سعادتجوی آورد کلو، مهدی؛ رحیمی، مهدیعلی (1393)، «مدیریت ریسک و کاربرد آن در بازار سرمایه با استفاده از مدل ریسکسنجی ارزش در معرض خطر»، مدیریت صنعتی، دورۀ 9، صص 72-59.
14
سلطانی، محمد (1395)، حقوق بازار سرمایه، چ 1، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
15
سلیمان دهکردی، الهام؛ پیریایی، سمیرا (1398)، «حمایت کیفری از استفاده از اطلاعات نهانی در حقوق ایران»، دوفصلنامه تمدن حقوقی، ش 3، صص 65-33.
16
شمعی، محمد؛ شهباز، سارا (1394)، جرمانگاری حداکثری، چ 1، تهران: انتشارات جنگل.
17
صادقی، محمد (1396)، «مطالبۀ خصوصی خسارت ناشی از دستکاری بازار اوراق بهادار»، فصلنامۀ رأی: مطالعۀ آرای قضایی، ش 18، صص 27-15.
18
فلاحی، احمد (1393)، اصل ضرورت در جرمانگاری، چ 1، تهران: انتشارات دادگستر.
19
قربانی، مجید؛ باقری، عباس (1389)، «دستکاری بازار اوراق بهادار»، پژوهش حقوق عمومی، سال 12، ش 29، صص 326-301.
20
قورچیبیگی، مجید (1394)، جرمشناسی جرائم یقهسفیدها، چ 1، تهران: نشر دادگستر.
21
قورچیبیگی، مجید (1396)، «پیشگیری وضعی از جرائم یقهسفیدها»، در: دانشنامۀ علوم جنایی اقتصادی، به کوشش امیرحسن نیازپور، چ 1، تهران: نشر میزان، صص 133-120.
22
گسن، رمون (1371)، «بحران سیاستهای جنایی کشورهای غربی»، ترجمۀ علیحسین نجفی ابرندآبادی، تحقیقات حقوقی، ش 10، صص 336-275.
23
محسنی، فرید (1396)، «شفافسازی اقتصادی»، در: دانشنامۀ علوم جنایی اقتصادی، به کوشش امیرحسن نیازپور، چ 1، تهران: نشر میزان، صص 604-598.
24
منتسکیو (1370)، روحالقوانین، ترجمۀ علیاکبر مهتدی، ج 1، چ 9، تهران: انتشارات امیرکبیر.
25
میرزایی منفرد، غلامعلی (1389)، حقوق کیفری بازار اوراق بهادار، چ 1، تهران: نشر میزان.
26
میرسعیدی، منصور؛ زمانی، محمود (1392)، «جرم اقتصادی: تعریف یا ضابطه؟»، پژوهش حقوق کیفری، سال 2، ش 4، صص 199-167.
27
نجفی ابرندآبادی، علیحسین (1383)، «پیشگیری عادلانه از جرم»، در: علوم جنایی (مجموعه مقالات در تجلیل از استاد دکتر محمد آشوری)، تهران: انتشارات سمت.
28
نجفی ابرندآبادی، علیحسین (1392)، «درآمدی بر پژوهش در نظام عدالت کیفری: فرصتها و چالشها»، در: بایستههای پژوهش در عدالت کیفری، چ 1، تهران: نشر میزان.
29
نجفی ابرندآبادی، علیحسین (1395)، «جرمشناسی حقوقی (درآمدی بر جرمشناسی حقوق کیفری عمومی)»، در: دائرةالمعارف علوم جنایی، کتاب 2، چ 2، تهران: نشر میزان، صص 945-914.
30
نجفی ابرندآبادی، علیحسین (1396)، «از سیاست کیفری تا سیاست جنایی»، دیباچه در: درآمدی بر سیاست جنایی، کریستین لازرژ، ترجمۀ علیحسین نجفی ابرندآبادی، چ 6، تهران: نشر میزان.
31
نجفی ابرندآبادی، علیحسین (1396)، «سیاست جنایی»، در: دانشنامۀ علوم جنایی اقتصادی، به کوشش امیرحسن نیازپور، چ 1، تهران: نشر میزان، صص 575-554.
32
نصیری، مصطفی (1393)، «سازوکارهای کنترل جرائم یقهسفیدها؛ الگوی کیفری و غیرکیفری»، کارآگاه، دورۀ 2، ش 28، صص 24-7.
33
نورزاد، مجتبی (1389)، جرائم اقتصادی در حقوق کیفری ایران، چ 1، تهران: انتشارات جنگل جاودانه.
34
نورزاد، مجتبی (1390)، «قرینشناسی جرم اقتصادی»، تحقیقات حقوقی، ویژهنامۀ 4، صص 214-175.
35
نیازپور، امیرحسن (1396) (الف)، «تکالیف سازمان بورس و اوراق بهادار در زمینۀ پیشگیری از جرم»، راهبرد، ش 82، صص 355-327.
36
نیازپور، امیرحسن (1396) (ب)، «سیاستگذاری عمومی در زمینۀ جرمهای اقتصادی»، در: دانشنامۀ علوم جنایی اقتصادی، به کوشش امیرحسن نیازپور، چ 1، تهران: نشر میزان، صص 585-597.
37
ORIGINAL_ARTICLE
تحول پارادایم تنبیه به تنظیم در پرتو نظریه تنظیمگری پاسخگو
تدوین یک راهبرد جامع برای مداخله در حوزه کنترل پدیدههای مجرمانه که بتواند همواره اهداف قانونگذاران از مداخله را تامین کند مهمترین دغدغه همیشگی سیاستگذاران جنایی بوده است. عدالت کیفری این قابلیت را دارد که مواجهه شخصی با افراد یک جامعه داشته باشد و به همین دلیل نیز نقش مهمی در اجرای سیاستها و توزیع عدالت اجتماعی دارد. در توزیع عدالت اجتماعی، سهم نابرابر شهروندان از مزایای اجتماعی میبایست از طریق تبعیضهای مثبت و جبرانی پوشش داده شود. یکی از ابزارهایی که دولتها میتوانند این تبعیضهای جبرانی را به واسطه آنها در جامعه اجرا کنند، مداخله و پاسخهایی است که به خطاهای شهروندان از طریق کیفر داده میشود. بنابراین سیاست جنایی نظام عدالت کیفری باید به گونهای طراحی شود که بتواند علاوه بر تنظیم عملی روابط اجتماعی – که ذاتی هر قانونی است – به نحو موثری گامی در جهت توزیع عدالت اجتماعی بردارد. تنظیمگری پاسخگو ایدهای است که با ابتنا به یک عدالت رویهای و ساختار سلسلهمراتبی و از طریق سازوکار اختصاصی خود، سه منطق واکنشی عدالت ترمیمی، بازدارندگی و ناتوانسازی بزهکار را در هرمی از مداخلهها به کار میبندد تا با فلسفهای مبتنی بر اعتقاد به مجازات به عنوان آخرین راه حل، تعامل میان تنظیمگر و سهامداران پدیده مجرمانه، انعطافپذیری پاسخها و توجه به دلایل زیربنایی جرم، هر پدیده مجرمانه را به عنوان یک مشکل قلمداد کرده و برای آن مشکل بهترین پاسخ اختصاصی ممکن – که هم تنظیمگرانه است و هم در جهت تقویت عدالت اجتماعی- را بیابد.
https://jqclcs.ut.ac.ir/article_81051_91bbd6c2a02c379ec51a16f6bf851b51.pdf
2021-02-19
515
539
10.22059/jqclcs.2021.261326.1325
تنظیمگری پاسخگو
عدالت کیفری
عدالت اجتماعی
سیاست جنایی
سیاست کیفری
رحیم
نوبهار
r-nobahar@sbu.ac.ir
1
گروه حقوق کیفری و جرم شناسی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
ایمان
شاه بیگی
imanshahbeigi@yahoo.com
2
گروه حقوق کیفری و جرم شناسی دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
1. افلاطون (1384)، دورۀ آثار: کتاب قوانین، ترجمۀ محمدحسن لطفی، ج 4، تهران: خوارزمی.
1
آگوستین قدیس (1382)، اعترافات، ترجمۀ افسانه نجاتی، چ 1، تهران: پیام امروز.
2
برایتویت، جان (1396)، «عدالت ترمیمی و تنظیمگری پاسخگو: مسئله دلیل»، در: دانشنامۀ عدالت ترمیمی، ترجمۀ ایمان شاهبیگی، چ 1، تهران: میزان.
3
راسخ، محمد (1393)، حق و مصلحت (مقالاتی در فلسفۀ حقوق، فلسفۀ حق و فلسفۀ ارزش)، چ 3، تهران: نشر نی.
4
رالز، جان (1390)، نظریۀ عدالت، ترجمۀ سیدمحمدکمال سروریان و مرتضی بحرانی، چ 2، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
5
رانسیر، ژاک (1394)، «آغاز سیاست»، در: نامهای سیاست، گزینش و ویرایش: بارانه عمادیان، آرش ویسی و مراد فرهادپور، چ 3، تهران: بیدگل، صص 12-37.
6
شاهبیگی، ایمان (1395) (الف)، «رویکرد عدالت ترمیمی به جرائم جنسی توأم با رضایت»، در: چکیده مقالات همایش بینالمللی عدالت ترمیمی و پیشگیری از جرم، تهران: میزان.
7
شاهبیگی، ایمان (1395) (ب)، کتابچه تنظیمگری پاسخگو، تهران: معاونت توسعه و منابع ادارهکل آموزش سازمان تعزیرات حکومتی.
8
شاهبیگی، ایمان (1396)، «تنظیمگری پاسخگو»، در: دانشنامۀ علوم جنایی اقتصادی، تهران: میزان، صص 219- 224.
9
شمس، عرفان (1394)، خودتنظیمی (مبانی و مدلها)، تهران: انتشارات خرسندی.
10
شهید ثانی (1392)، الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیة، ترجمۀ علی شیروانی، ج 13، چ 4، قم: دارالعلم.
11
صفارینیا، مجید؛ بیات، شهره؛ نورمحمدی، احمد (1396)، «مقایسۀ شخصیت جامعه پسند، واکنش روانی، حمایت اجتماعی ادراکشده و سبکهای دفاعی والدین کودکان معلول جسمی حرکتی و کودکان سالم شهر اصفهان»، فصلنامۀ کودکان استثنایی، سال 16، ش 4، صص 15-26.
12
قیاسی، جلالالدین؛ دهقان، حمید؛ خسروشاهی، قدرتالله (1385)، مطالعۀ تطبیقی حقوق جزای عمومی (اسلام و حقوق موضوعه)،ج 1، چ 2، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
13
میلانی، علیرضا؛ خلیلی سامانی، لیلا (زمستان 1394)، «اصل قانونیبودن جرائم و مجازاتها»، فصلنامۀ مطالعات علوم اجتماعی، دورۀ 1، ش 1، صص 19-24.
14
نوبهار، رحیم (بهار و تابستان1390)، «اصل کاربرد کمینه در حقوق کیفری»، آموزههای حقوق کیفری، ش 1، صص 91-114.
15
هژبرالساداتی، هانیه؛ حبیبزاده، محمدجعفر (پاییز و زمستان1393)، «عدالت اجتماعی و عدالت کیفری؛ جدایی یا پیوند»، آموزههای حقوق کیفری، ش 8، صص 25-54.
16
ولیدی، محمدصالح (1382)، حقوق جزا (مسئولیت کیفری)، تهران: امیرکبیر.
17
18. Braithwaite, John (1985), To punish or to persuade: enforcement of coal mine safety, Albany: state university of New York press.
18
19. Braithwaite, John; Ayers, John (1992), Responsive Regulation: transcending the deregulation debate, New York: Oxford university press.
19
20. Braithwaite, John (2002), Restorative Justice and Responsive Regulation, New York, Oxford university press.
20
21. Braithwaite, John (2011), “The essence of responsive regulation”, University of British Columbia Law Review, Vol. 44, No.3, pp: 475-519.
21
22. Brehm, Sharon; Brehm, Jack (1981), Psychological reactance: a theory of freedom and control. New York: academic press.
22
23. Burk, R.; Dessieux, O.; Velligan, D.; Tavakoli, A., and Tennison, C. (2010), “Effect of a motivational group intervention on exercise self-efficacy and outcome expectations for exercise in schizophrenia spectrum disorders.” Journal of the American Psychiatric Nurses Association, vol.16, No.2, pp: 105-113.
23
24. Coffee, J.C. Jr. (1981), “No soul to damn No body to kick: An unscandalized inquiry into the problem of corporate punishment.” Michigan Law Review No.79, pp: 386-459.
24
25. Garland, David (1985), Punishment and Welfare: A History of Penal Strategies, Aldershot: UK, Ashgate.
25
26. Gendreau, Paul; Clair Goggin and Francis t. Cullen. (1999), “The effects of prison sentences on recidivism,” Report to correction research and development and aboriginal policy branch, solicitor general of Canada. Ottwa.
26
27. Husak, Douglas (2012), “The Criminal Law as Last Resort,” Oxford Journal of Legal Studiesm, Volume 24, Issue 2, pp: 207-235.
27
28. Kinsey, Karyl A. (1986), “Theories and models of tax cheating”, Criminal justice abstracts, September Issue: pp: 402-425.
28
29. Kramer, Ronald (2015), “Neoliberal states and ‘flexible penality’: Punitive practices in district courts,” New Zealand Sociology, Volume.30, Issue 2, pp: 44-58.
29
30. Myerson, Roger B. (1991), Game Theory: Analysis of Conflict, Harvard University Press.
30
31. Nonet, Philippe; Selznick, Philip (1978), Law and Society in Transition: Toward Responsive Law, New York: Harper and Row.
31
32. Pérez-Garzón, Carlos Andrés (2018), “Unveiling the Meaning of Social Justice in Colombia,” Mexican Law Review, vol. 10, No.2, pp: 26-77.
32
33. Pifferi, Michele (2012), “Individualization of Punishment and the Rule of Law: Reshaping Legality in the United States and Europe between the 19th and the 20th Century,” American Journal of Legal History, Volume 52, Issue 3, pp: 325-376.
33
34. Pontell, Henry (1978), “Deterrence: Theory versus Practice.” Criminology. Vol.16, pp: 3-22.
34
35. Sen, Amartya K (1997), On Economic Inequality (expanded ed.), Oxford New York, Clarendon Press, Oxford University Press.
35
36. Umbreit, Mark S; Coates, Robert B and Kalanj, Boris (1994), Victim Meets Offender: The Impact of Restorative Justice and Mediation, Monsey, N.Y, Criminal Justice Press.
36
37. Whitman, James.Q. (2009), “Equality in Criminal Law: The Two Divergent Western Roads,” The Journal of Legal Analysis, Vol. 1, No. 1, p. 119-165.
37
38. Zalman, Marvin (1977), “The Rise and Fall of the Indeterminate Sentence,” Wayne Law Review, Vol.24, No.45, pp: 48-83.
38
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه تطبیقی الگوهای بازنمایی بزهکاری در مطبوعات ایران و آلمان با تأکید بر کیفرگرایی
با وجود پیدایش رسانههای نوظهور همچون شبکههای اجتماعی، روزنامه همچنان نقش مهمی در اطلاعرسانی ایفا میکند. از جمله اطلاعات مورد توجه در صفحات مطبوعات، اخبار و حوادث جناییای است که - از هر دو حیث کمی و کیفی- با دنیای واقع و آمار و ارقام رسمی انطباق ندارد. نحوه بازنمایی جرم بر مبنای «ارزش خبری»، نقش مهمی در تغییر بینش افراد نسبت به جرم، مجازات و نظام عدالت کیفری دارد. این مقاله با رویکرد تطبیقی به بررسی الگوهای بازنمایی بزهکاری، کیفر و بزهدیدگان در مطبوعات ایران و آلمان میپردازد. روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی و کمّی است که به بررسی تحلیل محتوای دو روزنامه پُرمخاطب ایران و آلمان (همشهری و بیلد )، طی بازهزمانی از ابتدای بهمن سال 1398 تا پانزدهم فرودین ماه سال 1399 پرداخته است. نتایج در زمینه بازتاب بزهکاری در روزنامه همشهری از مجموع 311 عنوان خبری و روزنامه بیلد با 134 عنوان، حاکی از عدم تفاوت فاحش در نمایش برخی جرایم همچون قتل عمد و غیرعمد و تجاوز جنسی است. در زمینه بازتاب پاسخ از سوی نظام عدالت کیفری، تفاوت فاحشی بین دو روزنامه مورد بررسی وجود دارد؛ بهگونهای که روزنامه همشهری، 60 درصد به «اعدام» و «قصاص» و تنها 4 درصد به دستگیری و حبس اختصاص داده و در مقابل، روزنامه بیلد تنها به یک مورد اعدام (آن هم مربوط به کشور گینهنو) و 86 درصد به دستگیری و حبس پرداخته که در مجموع، روزنامه همشهری، از حیث کمیت و ماهیت بازتاب عدالت کیفری کیفرگراتر از روزنامه آلمانی بیلد است.
https://jqclcs.ut.ac.ir/article_81052_25e6bd66b60c844a57c94f9cb77fda3d.pdf
2021-02-19
541
568
10.22059/jqclcs.2020.304895.1577
«بازنمایی»
«بازدارندگی»
«ترس از جرم»
«عوامگرایی کیفری»
«کیفرگرایی»
«مطبوعات»
حمیدرضا
نیکوکار
hamidreza.nikookar@yahoo.com
1
دانشجوی دکترای حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی
LEAD_AUTHOR
شهلا
معظمی
smoazami@ut.ac.ir
2
عضو هیئت علمی گروه جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران
AUTHOR
ستار
پروین
sparvin1359@gmail.com
3
دانشیار دانشکده جامعهشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
1. آقایی، سارا (1397)، تحلیل جرم در جرمشناسی فرهنگی، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
1
پرت، جان (1392)، عوامگرایی کیفری: بسترها، عوامل و آثار، ترجمۀ هانیه هژبرالساداتی، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
2
خبرگزاری اطلاعات (بیتا)، «هزینه هر زندانی برابر با مخارج ۲۰ دانشآموز است»، مجید ابهری، دسترسی در: www.ettelaat.com/mobile/?p94438&device=phone، آخرین بازدید: 4/2/1400.
3
خبرگزاری ایران (8/5/1396)، «درخواست خانوادۀ «بنیتا» از قوه قضائیه»، دسترسی در: www.magiran.com/article/3601052، آخرین بازدید: 2/2/1400.
4
خبرگزاری ایرنا (3/7/1398)، «پروندۀ اسیدپاشی اصفهان همچنان در جریان است»، کد خبر: 83485278، دسترسی در: www.irna.ir/news/83485278، آخرین بازدید: 2/2/1400.
5
خبرگزاری ایرنا (6/3/1399)، «ورود دادستانی و بهزیستی به موضوع قتل کودک ۱۳ سالۀ تالشی»، کد خبر: 83800674، دسترسی در: www.irna.ir/news/83800674/، آخرین بازدید: 2/2/1400.
6
خبرگزاری ایرنا (9/3/1398)، «سه روایت از قتل «استاد»»، کد خبر: 83333513، دسترسی در: www.irna.ir/news/83333513/، آخرین بازدید: 2/2/1400.
7
خبرگزاری ایسنا (10/6/1399)، «ناگفتههایی از قتل رومینا اشرفی»، کد خبر: 99061006795، دسترسی در: www.isna.ir/news/99061006795، آخرین بازدید: 2/2/1400.
8
خبرگزاری تسنیم (21/7/1398)، «جزئیاتی از آمار جرائم جنایی در نیمۀ نخست سال ۹۸»، دسترسی در: www.tasnimnews.com/fa/news/1398/07/21/2117741، آخرین بازدید: 2/2/1400.
9
رایجیان اصلی، مهرداد (1398)، درآمدی بر جرمشناسی، چ 2، تهران: انتشارات سمت.
10
صدر توحیدخانه، محمد (1388)، «حقوق در چنبرۀ دشمن: از سیاست آمریکایی جنگ با ترور تا نظریۀ آلمانی حقوق کیفری دشمنان»، در: تازههای علوم جنایی، زیرنظر علیحسین نجفی ابرندآبادی، تهران: بنیاد حقوقی میزان، صص 466-479.
11
غلامی، حسین (1394)، کیفرشناسی: کلیات و مبانی پاسخشناسی جرم، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
12
___________ (1395)، «کیفرگرایی: مفهوم و گونههای آن»، در: علوم جنایی تطبیقی در پرتو همکاریهای
13
بینالمللی (مجموعه مقالات نکوداشت دکتر سیلویا تلنباخ)، به کوشش حسین غلامی، تهران: بنیاد حقوقی میزان، صص 358-382.
14
___________ (1398)، «کیفرگرایی: معیارها و شاخصها»، در: دانشنامۀ علوم جنایی، ج 4، بنیاد حقوقی میزان، صص 1039-1056.
15
فرجیها، محمد؛ همتپور، بهاره (1392)، «تحلیل نحوۀ بازنمایی بزهدیدگی زنان در روزنامهها»، مجلۀ جهانی رسانه، دورۀ 8، ش 1، صص 1-20.
16
مقدسی، محمدباقر؛ فرجیها، محمد (1390)، «رویکرد عوامگرایی کیفری به جرائم جنسی (مطالعۀ تطبیقی)»، پژوهشهای حقوق تطبیقی، ش 2 (پیاپی 72)، تابستان، صص 113-132.
17
____________________________ (1392)، «ویژگیهای سیاستهای کیفری عوامگرا»، مطالعۀ تطبیقی، دورۀ 4، ش 2، پاییز و زمستان، صص 137-155.
18
نجفی ابرندآبادی، علیحسین (1396)، «جنایات بینالمللی و جرمشناسی»، دیباچه در: جرمشناسی فراملی: بهسوی جرمشناسی جنایات بینالمللی، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
19
نجفی ابرندآبادی، علیحسین؛ هاشمبیگی، حمید (1397)، دانشنامۀ جرمشناسی، تهران: گنج دانش.
20
نیکوکار، حمیدرضا (1389)، «بررسی رابطۀ میان ترس از جرم و گرایش به سزاگرایی در میان دانشجویان»، در: رهیافتهای نوین پیشگیری از جرم، معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم قوۀ قضاییه، ج 2، تهران: انتشارات روانشناسی و هنر، صص: 423-453.
21
نیکوکار، حمیدرضا؛ همتپور، بهاره (1391) ترس از جرم، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
22
22. Adriaensse, An and Aertsen, Ivo (2014), “Punitive attitudes: Towards an operationalization to measure individual punitivity in a multidimensional way”, European Journal of Criminology, Vol. 12(1), pp: 92-112.
23
23. Armborst, Andreas (2019), “How fear of crime affects punitive attitudes”, European Journal on Criminal Policy and Research, Vol, 23, pp: 461-484.
24
24. Bailey, Olgat; Cammaerts, Bart and Carpentier (2017), Understanding Alternative Media, Open University Press.
25
25. Curiel, Rafael Prieto; Bishop, Steven Richard (2018), “Fear of crime: the impact of different distributions of victimization”, Palgrave Communications, Vol 4, Article number, pp: 1-8.
26
26. Ferguson, Christopher (2013), Adolescents, Crime, and the Media: A Critical Analysis, Springer: 8, 10.
27
27. Green, David A. (2009), “Feeding Wolves: Punitiveness and Culture”, European journal of Criminology, Vol. 6 (6), pp: 459-480.
28
28. Greer, Chris (2011), “News Media Criminology”, in: The Sage Handbook of Criminological Theory, Sage, pp: 490-512.
29
29. Hall, Staurt (2003), “The work of Presentation”, in: Representation: Cultural Presentations and Signifying Practices, Sage, pp:1-47.
30
30. The Prison system in Berlin (2015), The Berlin Senate Department for Justice and Consumer Protection, Berlin, Germany.
31
31. Kantorowicz-Reznichenko, Elena (2015), “Reducing Prison Costs through Prison Labor: A Law and Economics Approach”, Available at: https://ssrn.com/abstract=2858873
32
32. Karen, Terry (2018), “Clergy Sexual Abuse and The Media”, in: The Oxford Encyclopedia of Crime, Media, and Popular Culture, Oxford University Press, pp: 113-117.
33
33. Kleck, Gary and Baker Jackson, Dylan (2017), “Does Crime Cause Punitiveness?”, Crime & Delinquency, Vol. 63 (12), pp: 1572–1599.
34
34. Kury, Helmut (Eds), (2011), Punitivity: International Developments, Vol 2, Universitatsveleag, Germany.
35
35. Kury, Helmut and Kuhlmann, Annette (2018), “Fear and Punishment”, in: Encyclopedia of Criminology and Criminal Justice, Springer, pp: 1032-1063.
36
36. Kury, Helmut; Ferdinand, Theodore N. and Obergfell-Fuchs, Joachim (2002), “Does severe punishment mean less criminality?”, International Criminal Justice Review, Vol. 13, pp: 110–148.
37
37. Mayr, Andrea and Machin, David (2012), The Language of Crime and Deviance: An Introduction to Critical Linguistic Analysis in Media and Popular Culture, Cuntinuum.
38
38. Nikookar, Hamidreza and Helmut, Kury (2019), “Fear of Crime and Punitivity: Research on the Students Perception”, European and national dimension in research, (Humanities), Novopolotsk, pp: 1582-1592.
39
39. Pickett, Justin; Mancini, Christina; Mears, Daniel and Gertz, Marc (2014), “Public (Mis)Understanding of Crime Policy: The Effects of Criminal Justice Experience and Media Reliance”, Criminal Justice Policy Review, Sage Publications, pp: 500–522.
40
40. Pfeiffer, Christian; Windzio, Michael and Kleimann, Matthias (2005), “Media Use and its Impacts on Crime Perception, Sentencing Attitudes and Crime Policy”, European Journal of Criminology, Vol. 2 (3), pp: 259–285.
41
41. Reiner, Robert (2007), “Media made criminality: The representation of crime in the mass media”, in: The Oxford handbook of criminology, Oxford University Press, pp: 388-412.
42
42. Schildkraut, Jaclyn (2018), “Crime News in Newspapers”, in: The Oxford Encyclopedia of Crime, Media, and Popular Culture, Oxford University Press, pp: 285-295.
43
43. Siegel, Larry and Bartollas, Clemens (2018), Corrections Today, Cengage Learningm fourth edition.
44
44. Shoemaker, Pamela and Vos, Tim (2009), Gatekeeping Theory, Routledge.
45
45. Singer, Alex, et al. (2019), “Economic anxieties, fear of crime, and punitive attitudes in Latin Americ”, Sage Journal, Vol. 22, issue 2, pp: 181–206.
46
46. Surette, Ray (2015), Media, Crime and Criminal Justice: Images, Realities and Policies, Gengage Learning.
47
47. Velásquez, Daniel et al. (2018), I Read the News Today, Oh Boy: The Effect of Crime News Coverage on Crime Perception and Trust, IZA DP No. 12056, Germany.
48
48. Vieten, Ulrike (2018), “the New year's 2015/2016 public sexual vilnece debate in Germany: media discoure, gendered anti muslim racism and criminal law”, in: Media, crime and racism, palgrave, pp: 73-92.
49
49. Welch, Kelly; Payne, Allison; Chiricos, Ted and Gertz, Marc (2011), “The typification of Hispanics as criminals and support for punitive”, Elsevier, (40)., pp: 822-840.
50
50. Wardman, Jamie K. (2018), “Nothing to Fear but Fear itself? Liquid Provocations for New Media and Fear of Crime”, in: The Routledge International Handbook on Fear of Crime, Routledge, pp: 121-134.
51
51. Zh, Runping; Krever, Richard and Siu Kay Choi, Alfred (2019), “The impact of newspaper reports on fear of violent crime in Hong Kon”, Newspaper Research Journal, Vol. 39(4), pp: 470–480.
52